Biblia - biblizmy
Biblizmy (inaczej biblijne powiedzenia albo biblijne frazeologizmy) to wyrażenia zaczerpnięte z Biblii, które są głęboko zakorzenione w języku, literaturze, a nawet mowie potocznej. Często używamy ich, nie zdając sobie sprawy z ich biblijnego pochodzenia. Przykłady:
- wieża Babel
Znaczenie: chaos, zamieszanie, brak zrozumienia, coś, niemożliwe do wykonania albo miejsce, w którym ludzie mówią różnymi językami.
Pochodzenie: Księga Rodzaju — ludzie postanowili zbudować wieżę sięgającą nieba, aby była dla wszystkich drogowskazem, dzięki czemu nie mogliby się rozproszyć. Bogu nie spodobał się ten pomysł i za karę pomieszał ich języki, co uniemożliwiło dokończenie budowli i rozproszenie ludzi po świecie.
- wdowi grosz
Znaczenie: mała, ale szczera ofiara złożona z serca.
Pochodzenie: Ewangelia według św. Marka, gdzie wdowa wrzuciła do skarbony dwa drobne pieniążki, co stanowiło wszystko, co miała. Jezus stwierdził wówczas, że kobieta dała w istocie więcej niż wszyscy bogacze, ponieważ oddała swoje ostatnie pieniądze.
- Arka Noego
Znaczenie: schronienie, miejsce ratunku, ale także alegorycznie – ocalenie przez chrzest, kościół walczący. Gołębica z arki jest z kolei symbolem pokoju i ocalenia.
Pochodzenie: Księga Rodzaju – Noe buduje arkę na polecenie Boga, aby uratować siebie, swoją rodzinę i po parze z każdego gatunku zwierząt przed potopem.
- hiobowe wieści
Znaczenie: bardzo złe, tragiczne wiadomości.
Pochodzenie: Księga Hioba, gdzie Hiob otrzymuje serię tragicznych wiadomości o utracie majątku, dzieci i zdrowia. W ten sposób Bóg wystawia jego wiarę na próbę.
- judaszowy pocałunek
Znaczenie: zdradziecki gest, fałszywa przyjaźń. Postać Judasza symbolizuje zdrajcę.
Pochodzenie: Ewangelia według św. Mateusza – Judasz zdradza Jezusa, wskazując go żołnierzom. Mówi im, że Jezusem jest ten, którego pocałuje na przywitanie. Wskazanie Chrystusa skutkuje pojmaniem go przez żołnierzy i kończy się ukrzyżowaniem.
- manna z nieba
Znaczenie: niespodziewany, obfity dar, który przychodzi bez trudu.
Pochodzenie: Księga Wyjścia – Bóg zesłał Izraelitom mannę, czyli pokarm z nieba, podczas ich wędrówki przez pustynię, co uratowało ich przed głodem. Manna była biała i miała smak placka z miodem.
- kamień węgielny
Znaczenie: podstawa, fundament czegoś. To także pierwszy kamień pod budowę budynku, symbolicznie oznaczający jej początek.
Pochodzenie: Nowy Testament, 1 List św. Piotra – Chrystus jest nazywany kamieniem węgielnym duchowej świątyni. Wierni w tym ujęciu to pozostałe kamienie tej budowli.
- salomonowy wyrok
Znaczenie: mądry, sprawiedliwy wyrok, a także zaskakujące rozwiązanie.
Pochodzenie: 1 Księga Królewska, gdzie król Salomon rozstrzygnął spór między dwiema kobietami o dziecko, gdy każda z nich podawała się za matkę. Nakazał przeciąć dziecko na pół, aby je równo między nimi podzielić. Fałszywa matka zgodziła się z wyrokiem, a prawdziwa gotowa była oddać dziecko obcej kobiecie, aby ocalić życie dziecka. W ten sposób Salomon obnażył kłamstwo fałszywej matki i wskazał prawdziwą.
- syn marnotrawny
Znaczenie: osoba, która błądzi, ale potrafi przyznać się do pomyłek, człowiek skruszony.
Pochodzenie: Ewangelia według św. Łukasza – syn powraca do ojca po zmarnowaniu swojego majątku, a ojciec go przyjmuje z otwartymi ramionami.
- kainowe piętno
Znaczenie: znak hańby, piętno zbrodniarza.
Pochodzenie: Księga Rodzaju – Kain, po zabiciu swego brata Abla, otrzymuje od Boga znamię, które ma go chronić przed zabiciem, aby każdy wiedział, że jest bratobójcą.
- egipskie ciemności
Znaczenie: nieprzenikniona ciemność.
Pochodzenie: Księga Wyjścia – jedna z plag egipskich sprowadzonych przez Boga na Egipt to gęste ciemności, które trwały trzy dni.
- plagi egipskie
Znaczenie: szereg nieszczęść, katastrof.
Pochodzenie: Księga Wyjścia – Bóg zesłał na Egipt dziesięć plag, aby zmusić Faraona do uwolnienia Izraelitów.
- rzeź niewiniątek
Znaczenie: masowe zabijanie niewinnych.
Pochodzenie: Ewangelia według św. Mateusza – Herod Wielki, dowiedziawszy się narodzinach nowego króla żydowskiego, kazał zabić wszystkich chłopców do drugiego roku życia, mieszkających w Betlejem i okolicy. Chciał w ten sposób zatrzymać tron dla siebie.
Biblizmy są istotnym elementem dziedzictwa kulturowego, który przenika różne warstwy języka i literatury. Są one nie tylko źródłem artystycznych inspiracji, ale także nośnikiem wartości etycznych i duchowych.
