1.Powołanie rządu w Warszawie przez Józefa Piłsudskiego.
Piłsudski po pobycie w więzieniu w Magdeburgu wraca do kraju 10 listopada 1918 roku. Przejął od razy władze wojskową którą przekazał w jego ręce Rada Regencyjna. A 14 listopada także polityczną, którą sprawował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. W ciągu kilku tygodni doprowadził do rozpisania wyborów oraz zwołania w lutym 1919 roku Sejmu zwanego Ustawodawczym oraz wprowadzenia postępowego ustawodawstwa. Przed nowym rządem stanęło szereg problemów z którymi musiał sobie poradzić. Pierwszym z nich było namnożenie się ośrodków władzy.
Na ziemiach polskich istniało już wtedy kilka ośrodków władzy:
-Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie
-Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie z Ignacym Daszyńskim na czele ,
-Rada Regencyjna w
-Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu utworzona na początku grudnia 1918 r
Wszystkie te organy władzy lokalnej podporządkowały się Józefowi Piłsudskiemu i oddały władzę w jego ręce. 22 listopada 1918 podpisano dekretu podstawach ustrojowych państwa polskiego. Na czele państwa stanął Józef Piłsudski jako tymczasowy Naczelnik państwa.. Funkcję tę sprawował do 9 grudnia 1922, kiedy to wybrany został pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Gabriel Narutowicz.
16.11.1918 r. Józef Piłsudski wystosował do rządów państw walczących i neutralnych podczas I wojny światowej dokument notyfikujący powstanie odrodzonej Polski. W wyniku złożenia tej noty następowało ogłaszanie deklaracji rządów o uznaniu Polski. Inne państwa uznawały Polskę przez nawiązanie stosunków dyplomatycznych. Jeszcze w listopadzie 1918 r. uczyniły to Austria, Niemcy i Rosja Radziecka.
2. Przejściowe formy organizacji państwowej
W celu ustabilizowanie sytuacji w państwie została opracowana tymczasowa ustawa regulująca ustrój kraju. Nazwano ją Małą Konstytucją. Uchwalono ją 20 lutego 1919 r. Władzę ustawodawczą miał sejm który był jednoizbowy składał się tylko z izby poselskiej. Konstytucja o określa także kompetencje Naczelnik państwa.:
Naczelnik Państwa jest przedstawicielem państwa i najwyższym wykonawcą uchwal Sejmu w sprawach cywilnych i
wojskowych.
-Naczelnik Państwa powołuje rząd w pełnym składzie na podstawie porozumienia z Sejmem.
-Naczelnik Państwa oraz rząd są odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.
.Każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymaga podpisu odnośnego ministra.
Mała konstytucja wprowadziła system rządu parlamentu w jego skrajnej postaci, ponieważ suwerenem w państwie nie miał być sam naród lecz parlament. Sama konstytucja była skromna co może nawet zaświadczyć składała się z dwóch rozdziałów. W drugim rozdziale mamy 6 podpunktów. Pod nią podpisali się marszałek Sejmu W. Trąmpczyński i premier I.J. Paderewski. Miała być tylko tworem tymczasowym i przestała obowiązywać w marcu 1921 roku kiedy to uchwalono nową już pełną Konstytucje.
3.Konstytucja Marcowa 1921 r.
Sejm Ustawodawczy uchwalił tekst konstytucji - tzw. konstytucja marcowa - której głównym punktem było stwierdzenie że naród jest źródłem władzy w państwie.
Konstytucja ograniczała uprawnienia prezydenta na rzecz parlamentu. Rola głowy państwa w zasadzie została sprowadzona do funkcji reprezentacyjnych. Prezydent mógł rozwiązać parlament wyłącznie za zgodą 3/5 ustawowej liczby senatorów. Konstytucja wprowadzała w Polsce ustrój republikański i rządy parlamentarne, zapewniała podstawowe prawa demokratyczne (wolność słowa, zrzeszania się, równość wobec prawa, zachowanie tajemnicy korespondencji i inne), gwarantowała tolerancję religijną. Własność brała pod szczególną opiekę państwa, wprowadzała powszechną szkołę podstawową.
Władza:
- ustawodawcza; parlament złożony z dwóch izb: Sejm - 444 postów wybieranych na 5 lat w wyborach powszechnych, czynne prawo wyborcze. 21, bierne 25 lat; Senat 111 senatorów, kadencja jak Sejmu, czynne prawo wyborcze. 30, bierne 40 lat; wybór prezydenta i kontrola rządu,
- wykonawcza; prezydent - wybierany przez Zgromadzenie Narodowe (Sejm i Senat), odpowiedzialność konstytucyjna, funkcje wykonawcze przez ministrów z kontrasygnatą odpowiedzialnego ministra, zwierzchnik sił zbrojnych, reprezentowanie państwa na zewnątrz; Rada Ministrów z premierem odpowiedzialność przed Sejmem, prawo inicjatyw ustawodawczych; ministrowie mianowani przez prezydenta, odpowiedzialni konstytucyjne i parlamentarnie,
- sądownicza- sądy powszechne, szczególne (wojskowe), i inne (Trybunał Stanu, Konstytucyjny i inne), sędziowie niezawiśli, mianowani przez prezydenta
Tekst konstytucji był obszerny i bardzo szczegółowy. Zawierał tekst który wypowiadali posłowie podczas ślubowania.
"Ślubuję uroczyście, jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego jako całości".
Konstytucja marcowa należała do najbardziej nowoczesnych w Europie, a według niektórych nawet je przewyższała swym demokratycznym charakterem, stanowiąc jednocześnie bardzo ważny element wewnętrznej stabilizacji państwa, która prowadzić miała do pomyślnego jego rozwoju. Normalizowała ona stosunki polityczne, społeczne i gospodarcze w kraju.
4.Walka o granice
Powstanie wielkopolskie- początek walk 26 grudnia 1918 r. Celem powstania było uwolnienie Wielkopolski i Pomorza spod władzy niemieckiej. W powstaniu wzięły udział oddziały Straży Ludowej, Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz ochotnicy. Do 15 I 1919 wojska powstańcze wyzwoliły prawie całą Wielkopolskę (z wyjątkiem północno-zachodnich i południowych obrzeży prowincji poznańskiej), tocząc ciężkie walki, m.in. pod Rawiczem i Lesznem. Wojskami powstańczymi kierowali major S. Taczak i generał J. Dowbór-Muśnicki. 16 II 1919 walki przerwano na skutek rozejmu między Niemcami a państwami Ententy w Trewirze. Wojsko powstańcze podporządkowało się dowództwu Wojska Polskiego w maju 1919. Formalne włączenie Wielkopolski do Polski nastąpiło po podpisaniu traktatu wersalskiego 28 VI 1919.
Powstania śląskie - trzykrotne zbrojne wystąpienia pol. ludności Górnego Śląska przeciw Niemcom, mające na celu przywrócenie tego regionu Polsce. Powstanie 1918 niepodległego państwa polskiego.. wzmogło ruch nar. na Śląsku; rozpoczęły się masowe demonstracje i wiece manifestujące wolę powrotu do Polski. Dążeniom narodowościowe ludności pol. przeciwstawiała się niemieckiej. administracja i wojsko. Niezadowolenie ludności pol. z decyzji aliantów o plebiscycie oraz terror i represje niemieckie. doprowadziły do wybuchu 16/17 VIII 1919 pierwszego powstania śląskiego; na jego czele stanął komendant POW Górnego Śląska A. Zgrzebniok; powstanie objęło prawie cały okręg przemysłowy. i powiaty południowe.; stłumione przez Niemców zakończyło się 26 VIII; rząd polski., zaangażowany w politykę wschodnią., nie poparł dostatecznie powstania. Na mocy postanowień traktatu wersalskiego 1919 o plebiscytach na terenach między Polską i Niemcami (plebiscyty na ziemiach polskich 1920-21), Górny Śląsk zajęły wojska koalicji, a władzę objęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku, w II 1920 powołano w Bytomiu Polski Komisariat Plebiscytowy. Próba zbrojnego opanowania przez bojówki niemieckie. terenu plebiscytowego, napady na polskie. lokale, doprowadziły do wybuchu 19/20 VIII 1920 drugiego powstania śląskiego; na jego czele stanął ponownie Zgrzebniok; powstańcy opanowali powiaty katowicki i bytomski oraz większość tarnogórskiego, rybnickiego, zabrzańskiego i lublinieckiego; walce zbrojnej towarzyszyły strajki; 25 VIII na rozkaz dowództwa polskiego. powstanie zakończono; w jego wyniku policję niemiecka. zastąpiono mieszaną polsko-niemiecką policją plebiscytową. Trzecie powstanie śląskie wybuchło 2/3 V 1921 po plebiscycie na Śląsku (20 III 1921), gdy Komisja Międzysojusznicza wysunęła projekt przyznania Niemcom prawie całego obszaru plebiscytowego; zostało poprzedzone strajkiem generalnym, który 2 V objął 97% śląskich zakładów pracy; rozkaz rozpoczęcia powstania wydał W. Korfanty, który ogłosił się jego dyktatorem; akcją bojową kierowała Nacz. Komenda Wojsk Powstańczych z płk M. Mielżyńskim, a następnie płk. K. Zenktellerem-Warwasem na czele; powstańcy opanowali prawie cały obszar plebiscytowy; największa bitwa rozegrała się 21-27 V w rejonie Góry Św. Anny; w 1 połowie czerwca walczące strony oddzielono kordonem wojsk alianckich, po czym, na podstawie porozumienia, oddziały obu stron opuściły w pierwszych dniach lipca obszar plebiscytowy; rząd polski odciął się oficjalnie od odpowiedzialności za powstanie. W wyniku trzeciego powstania Rada Ambasadorów 20 X 1921 podjęła decyzję o korzystniejszym dla Polski podziale Górnego Śląska.( za encyklopedią PWN)
wojna polsko-radziecka- (1919 - 1920) wojna ta rozstrzygnęła się na przedpolach Warszawy gdzie to 15 sierpnia gdzie to armia radziecka poniosła klęskę w bitwie nazwanej "Cudem nad Wisłą". We wrześniu Rosjanie przegrali kolejną bitwę pod Niemnem i zaczęli się cofać w kierunku wschodnim. W październiku doszło do zawieszenia broni.18 marca 1921 roku w Rydze doszło do podpisania traktatu pokojowego. Na podstawie tego traktatu znalazło się w granicach polskich ukraińskie i białoruskie.
Zajęcie Wileńszczyzny-9 października 1920 r. Już po zakończeniu działań wojennych został opanowany przez generała Lucjana Żeligowskiego okręg Wileńszczyzny. Na obszarze przez niego zajętym utworzono okręg zwany Litwą Środkową. W lutym 1922 roku włączono ten okręg do Polski. Rząd litewski po tym incydencie zerwał stosunki dyplomatyczne z Polską.
Decyzje konferencji wersalskiej w sprawie polskiej :
- uznanie niepodległości RP,
-Wielkopolska i Pomorze Gdańskie miały wrócić do Polski,
-Gdańsk miał się stać wolnym miastem pod zarządem Ligi Narodów,
-obszarami plebiscytowymi miały być Warmia i Mazury, Górny Śląsk,
Państwa ententy rozstrzygnęły jedynie, że na terenach Europy Wschodniej przestaną obowiązywać postanowienia pokoju brzeskiego z wiosny 1918 r. W grudniu 1919 r. Liga Narodów wierząc w odbudowanie demokratycznej Rosji nie zgodziła się na ustanowienie polskiej administracji poza tzw. linią Curzona, czyli poza obszarem III rozbioru Rzeczypospolitej. Decyzję taką podjęto na wniosek brytyjskiego polityka lorda George`a Curzona. Delegacja polska została jednocześnie zmuszona do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego, zobowiązującego dane państwo do ochrony praw mniejszości narodowych mieszkających na jego obszarze.
PLEBISCYTY NA ZIEMIACH POLSKICH 1920-21, obejmowały tereny sporne między Polską a Niemcami, wyznaczone w 1919 roku w wersalskim traktacie pokojowym Odbyły się na Górnym Śląsku, Warmii, Mazurach i Powiślu. Przeprowadzone je w warunkach przewagi niemieckiej. Nad ich przebiegiem czuwały komisje międzysojusznicze powołane przez Radę Najwyższą zach. mocarstw
Plebiscyt na Warmii i Mazurach; W okręgu olsztyńskim i kwidzyńskim odbył się 11 listopada 1920 roku plebiscyt w sprawie przynależności tych ziem. Jego wyniki były dla Polski zdecydowanie niekorzystne. Za przynależnością tych ziem do Niemiec głosowało 363209 głosów przeciw 7980.a w kwidzyńskim 96 923 głosów przeciw 80. Ostatecznie Polsce przyznano 8 gmin.
Plebiscyt na Górnym Śląsku 20 marca 1921 r; Na Śląsk przybyło 200 tyś urodzonych tam Niemców zagwarantowało zwycięstwo stronie Niemieckiej. W sumie 40 % głosów oddano za Polską a 60% za Niemcami.
W taki sposób ukształtowało się terytorium II RP. Terytorium odrodzonej Polski liczyło 388,6 tys. km2, co stanowiło 52 % obszaru I Rzeczpospolitej (w granicach sprzed 1772 r.). Polska odzyskała z dawnych zaborów:
- rosyjskiego: 260 tys. km2,
- austriackiego: 80 tys. km2,
- pruskiego: 48,6 tys. km2
Po zajęciu Zaolzia (1012 km2) i drobnych korektach granicznych, obszar państwa zwiększył się do 389,7 tys. km2, zajmując pod względem wielkości szóste miejsce w Europie.
5.Polityka zagraniczna Polski w okresie międzywojennym:
Problemy z sąsiadami:
- z Litwą stosunki były wrogie po tym jak Polska zajęła tzw. Litwę Środkową z Wilnem w 1921 r.,
- z Czechosłowacją byliśmy w stanie konfliktu o Śląsk Cieszyński i Zaolzie, które Czesi podstępnie zabrali Polsce w 1919 r.,
- Z ZSRR ; traktat ryski z 1921 r. był niekorzystny dla naszego wschodniego sąsiada, który nie chciał się pogodzić z utrata ziem kosztem Polski,
- Niemcom traktat wersalski odbierał ziemie zachodnie Polski, w wyniku czego Niemcy dążyć będą do rewizji, czyli zmiany granicy z Polską,
Niezłe kontakty mieli natomiast Polacy z Estonią, Łotwą i Rumunią (z nią w 1921 r. układ obronny, głównie na wypadek wojny z ZSRR) oraz z Francją, która w okresie międzywojennym była najbliższym partnerem Polski. Z nią bowiem już w 1921 r. zawarto układ sojusznicy, w którym była mowa o wzajemnej pomocy w razie wojny. Wkrótce potem Francja w 1925 roku podpisała niepokojący stronę Polską układ w Locarno. W nim bowiem Niemcy gwarantowały nienaruszalność granicy z Belgią i Francją, ani słowem nie wspominając o granicy z pozostałymi sąsiadami, w tym Polski. Zostaliśmy zatem pozbawieni szans na pomoc ze strony Francji. Polska polityka zagraniczna zaczęła normalizować się dopiero na początku lat 30-tych. W 1932 r. został podpisany pakt z ZSRR, w którym była mowa o wyrzeczeniu się wojny we wzajemnych stosunkach. W 1934 podobny układ został podpisany z III Rzeszą, z tym, że tutaj zaznaczono, że będzie on obowiązywał przynajmniej przez najbliższych 10 lat.. Żądania hitlerowskie i wydarzenia z marca 1939 roku kiedy to Niemcy zajęli Sudety czeskie budziły niepokój w Polsce. 31 III w parlamencie brytyjskim pada stwierdzenie, że w razie wojny Polski z Niemcami, Wielka Brytanie pośpieszy Polsce na ratunek. Potem to samo uczyniła Francja. 25 sierpnia podpisano układ między Polską a Wielką Brytanią, który zmusił Hitlera do przesunięcia planowanego ataku na Polskę z 26 sierpnia na 1 września.
6.Przewrót majowy i nowela sierpniowa (1926);
Przewrót majowy12 maja 1926 roku Piłsudski na czele wojsk wkroczył do Warszawy. Rząd Witosa i prezydent Wojciechowski podali się do dymisji. Trzydniowe walki zbrojne pomiędzy oddziałami Piłsudskiego a wojskami rządowymi przyniosły liczne ofiary . W walkach zginęło 400 osób a liczba rannych wynosiła 1500. Prezydentem po wydarzeniach majowych został Ignacy Mościcki a premierem Kazimierz Bartel.
Nowela sierpniowa- 2 sierpnia 1926 r.- Po przewrocie majowym dała prezydentowi władzę rozwiązania Sejmu i Senatu, prawo wydawania rozporządzeń z mocą ustawy (--> Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej (rozporządzenie z mocą ustawy) , pozbawiła Sejm prawa rozwiązania się oraz ustanowiła, że budżet nieuchwalony przez Sejm w terminie ustanawiać ma rząd projektem rządowym, który będzie obowiązywał.
7.Konstytucja kwietniowa 1935 r
Konstytucja Kwietniowa 23 kwietnia 1935 r. Konstytucja Kwietniowa była dziełem obozu politycznego zwanego "sanacją". Obóz ten, który powstał w wyniku dokonanego przez Józefa Piłsudskiego w maju 1926 r. zamachu stanu krytykował nadmiernie, jego zdaniem, demokratyczne rozwiązania konstytucji marcowej. Konstytucja Kwietniowa wprowadziła polską odmianę ustroju prezydenckiego. Ustrojodawca odrzucił system podziału władz. Podstawowe zasady ustrojowe (dekalog) wyrażają koncepcję nadrzędności państwa nad prawami jednostki uznając, że "Państwo Polskie jest dobrem wszystkich obywateli" (art. 1). Postanowienia konstytucji z 1935 zapewniały dominację władzy wykonawczej w państwie.
Prezydent;
-stał na czele państwa,
-w jego rękach skupiała się jednolita i niepodzielna władza,
-pełnił zwierzchnictwo nad rządem, sejmem, senatem, sądami, siłami zbrojnymi,
-mianuje prezesa rady ministrów,
-zwołuje i rozwiązuje sejm i senat,
-prowadzi politykę zagraniczną,
-stanowi o wojnie i pokoju,
-zwiera i ratyfikuje umowy z innymi państwami,
Konstytucja dawała prezydentowi szerokie uprawnienia ustawodawcze w formie wydawania dekretów. Wyboru prezydenta miało dokonywać specjalne zgromadzenie elektorów. Kadencja szefa państwa wynosiła 7 lat.
Sejm;
-mógł zażądać ustąpienia rządu lub ministra,
-był wybierany na 5 lat w wyborach czteroprzymiotnikowych,
-czynne prawo wyborcze wynosiło 24 lat a bierne 30 lat,
-izba poselska liczyła 208 posłów,
-zatwierdzania corocznie zamknięć rachunków państwowych i udzielania Rządowi absolutorium,
-udziału w wykonywaniu kontroli nad długami Państwa.
Senat; jego uprawnienia znacznie wzrosły w porównaniu z poprzednią konstytucją, bo nie tylko miał teraz prawo zatwierdzać uchwały sejmu, ale wespół z Sejmem decydował o odpowiedzialności parlamentarnej rządu. Izba senatorska liczył 96 senatorów, z których 32 powoływał prezydent a 64 wojewódzkie kolegia wyborcze. Prawo wybierania do Senatu miały jedynie osoby posiadające wyższe wykształcenie ilu stopień oficerski.
Senat na równi z Sejmem, choć bez prawa początkowania, bierze udział w rozstrzyganiu następujących spraw:
a) o wniosku, żądającym ustąpienia Rządu lub Ministra;
b) o ustawach, zwróconych Izbom Ustawodawczym przez Prezydenta Rzeczypospolitej do ponownego rozpatrzenia;
c) o zmianie Konstytucji;
d) o uchylaniu zarządzeń, wprowadzających stan wyjątkowy.
Administracja państwowa jest służbą publiczną. Administrację państwową sprawuje:
a) administracja rządowa,
b) samorząd terytorialny,
c) samorząd gospodarczy.
Aktami ustawodawczymi są:
a) ustawy,
b) dekrety Prezydenta Rzeczypospolitej.
Żaden akt ustawodawczy nie może stać w sprzeczności z Konstytucją.(zaczerpnięte z tekstu konstytucji)
8.Stosunki polsko-radzieckie w latach 1939-1943
Pierwszego dnia września rozpoczyna się najkrwawsza wojna w historii. II wojnę światową rozpoczął Hitler od ataku na Polskę. Wkrótce 3 września Rządy Francji i Wielkiej Brytanii wypowiedziały Niemcom wojnę. W momencie wkroczenia na nasze ziemi armii radzieckiej zerwaniu uległy stosunki dyplomatyczne pomiędzy ZSRR a rządem polskim na emigracji. ZSRR podpisało z Niemcami 28 września układ który był korektą do zawartego 23 sierpnia układu Ribbentrop-Mołłotow. Korekcie uległa część granic między okupantami. Zaczęły się represje w stosunku do Polaków. Około dwóch milionów osób deportowano. Nieznany był także los części żołnierzy wziętych do niewoli. W 1940 roku rząd gen. Sikorskiego otrzymywał skąpe, lecz niepokojące informacje o masowych represjach na dawnych Kresach Wschodnich, o trwających aresztowaniach i przesiedleniach Polaków z tych terenów w głąb ZSRR. Brak było wiadomości o losach żołnierzy wziętych do niewoli przez Armię Czerwoną we wrześniu 1939 roku. Minister spraw zagranicznych ZSRR Mołotow otwarcie wyrażał zadowolenie z upadku Polski i głosił, że państwo polskie na zawsze zostało wymazane z mapy politycznej Europy. Żołnierze którzy trafili do niewoli niemieckiej zostali przydzieleni do prac przymusowych w fabrykach lub wcielenie do armii. Dowódcy znaleźli się w stworzonych specjalnie do tego celu obozach jenieckich. Wybuch wojny radziecko-niemieckiej (22.06.1941) radykalnie zmienił sytuację polityczną w Europie. Rząd brytyjski dążył do nawiązania ścisłej współpracy ze ZSRR i był zainteresowany w szybkim nawiązaniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy rządem polskim a Kremlem. Churchill uważał, że brak tych stosunków wpływa ujemnie na trwałość koalicji antyhitlerowskiej.
Wznowienie stosunków dyplomatycznych miedzy Polską a ZSRR
Atak Niemców na ZSRR skłonił stronę rosyjską do szukania sojuszników na zachodzie. Wielka Brytania widząc szansę na uzyskanie sojuszu naciskała również na polski rząd emigracyjny by przywrócił stosunki dyplomatyczne ze stroną rosyjską zerwane po ataku Armii Czerwonej na nasz kraj 17 września 1939 roku. Pomimo licznych sprzeciwów członków rządu 30 lipca 1941 roku wznowiono stosunki dyplomatyczne ze stroną rosyjską. Na mocy zawartego układu między Sikorskim u ambasadorem rosyjskim Majskim 14 sierpnia miała powstać w Związku Radzieckim armia polska, złożona z obywateli polskich przesiedlonych lub deportowanych tam. Obie strony stwierdziły także że traktaty radziecko- niemieckie przestały z 1939 roku przestały obowiązywać. W wyniku tego układu rząd radziecki udzielił pomocy przy tworzeniu na terytorium ZSRR wojska polskiego w sile dwóch dywizji, na których czele stanął gen. Władysław Anders. W pierwszych dniach grudnia Sikorski udał się na rozmowy do Moskwy gdzie zawarto porozumienie na mocy którego powiększono armię do 100 tysięcy żołnierzy.
Ewakuacja armii polskiej z ZSRR
O pozyskanie polskiego żołnierza zabiegała równocześnie Wielka Brytania. Winston Churchill już 24 października 1941 r. zaproponował ewakuację części Polaków na Bliski Wschód dla wzmocnienia tamtejszych garnizonów brytyjskich. Premier gen. Władysław Sikorski jednakże planował wtedy utworzenie i zachowanie w ZSRR jak najsilniejszej armii polskiej. Uważał bowiem, że jej użycie przy wyzwalaniu Polski miałoby kapitalne znaczenie dla utwierdzenia w kraju prawowitej władzy rządu londyńskiego. Wszak po upływie miesięcy, wobec trudności w zaopatrzeniu i uzbrojeniu Armii Polskiej, w marcu 1942 r. doszło do ewakuacji do Iranu "nadwyżek" ok. 100 tys. żołnierzy. Wojsko to stanowić miało uzupełnienie dla polskiego lotnictwa, marynarki, I Korpusu Polskiego w Szkocji i Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich na Bliskim Wschodzie. Porozumieli się bezpośrednio w tej sprawie Churchill ze Stalinem przy zgodzie Sikorskiego. Wraz z tymi oddziałami ewakuowano także ok. 12 tys. polskiej ludności cywilnej, głównie członków rodzin wojskowych.
Utworzenie " nowej" Armii Polskiej w ZSRR:
W maju 1943 roku powstaje nowe wojsko w sile dywizji. Przysięgę złożyła 15 lipca 1943 Pierwszą bitwę stoczyła w 12 października 1943 roku pod Lenino (obecnie na Białorusi). Do lipca 1944 powiększyło się do około 100 tys., a w chwili zakończenia wojny do ponad 330 tys. żołnierzy skupionych w dwóch armiach dysponujących wszystkimi formacjami lądowymi (piechotą, artylerią, wojskami pancernymi, saperami i różnorakimi oddziałami zaplecza). e wrześniu 1944 r. Wojsko Polskie podjęło - zakończoną dużymi stratami - nieudaną próbę udzielenia pomocy powstańcom w Warszawie. Od stycznia 1945 r. uczestniczyło w wielkiej ofensywie wojsk sowieckich: w lutym i marcu stoczyło dramatyczną bitwę o przełamanie Wału Pomorskiego - silnie ufortyfikowanej linii obrony Niemców - oraz zdobycie Kołobrzegu, zamienionego w twierdzę; walczono również o Gdańsk i Gdynię, a także nad Zalewem Szczecińskim. Ukoronowaniem szlaku bojowego był udział w zdobywaniu Berlina. W całej operacji berlińskiej wzięło udział 180 tys. polskich żołnierzy z I i II Armii, a w szturmie na centrum Berlina uczestniczyła I Dywizja ("kościuszkowska"). Jako jedyna poza Armią Czerwoną formacja walcząca w stolicy Niemiec zatknęła na gruzach miasta polską flagę. Oddziały polskie dotarły nad Łabę, gdzie nawiązały kontakt z jednostkami amerykańskimi. W kwietniu 1945 r. II Armia sforsowała Nysę Łużycką, a następnie walczyła w rejonie Drezna i Budziszyna, ponosząc wysokie ofiary. Swój szlak bojowy zakończyła w maju w Czechosłowacji. W walkach o Berlin "kościuszkowcy" zdobyli kilka stacji metra, gmach Politechniki i wzięli do niewoli ok. 2 tyś żołnierzy niemieckich. Przyczynili się do ujęciu kilkuset osób które były na liście poszukiwanych zbrodniarzy wojennych.( za artykułem Wojsko Polskie na froncie wschodnim Andrzej Paczkowski, Paweł Sowiński, Dariusz Stola).
Katyń:
13 kwietnia 1943 roku radio berlińskie zakomunikowało że wojska niemieckie odkryły masowe groby oficerów wojska polskiego. Niedaleko Smoleńska w Katyniu odnaleziono mogiły zbiorowe żołnierzy polskich. Oficerowie ci dostali się do niewoli sowieckiej we wrześniu 1939 roku. NKWD rozstrzelało ich na wiosnę 1940 roku. Wybuchła afera gdyż Rosjanie zaczęli przerzucać ciężar tej zbrodni na Niemców. Sprawa trafiła pod arbitraż Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Po tym fakcie Stalin zerwał stosunki dyplomatyczne z Polską. W lasach katyńskich rozstrzelano ok. 23 tyś polskich oficerów. Tajemnica Katynia była w okresie powojennym jednym z najpilniej strzeżonych sekretów Kremla. Tzw. "teczka nr.1", zawierająca uchwałę politbiura w sprawie rozstrzelania Polaków, pozostawała w dyspozycji kolejnych Sekretarzy Generalnych KPZR . Dnia 13 kwietnia 1990 w 57 rocznicę komunikatu niemieckiego Rosjanie przyznali się do winy. Po czym ówczesny prezydent Rosji Borys Jelcyn przekazał materiały dotyczące zbrodni stronie polskiej na ręce prezydenta Lecha Wałęsy.W następnych latach udało się zrekonstruować losy oficerów W.P. więzionych w obozach jenieckich w Ostaszkowie i Starobielsku. Ustalono że na wiosnę 1940 roku oficerowie Wojska polskiego byli przewożeni do więzień NKWD w Kalininie (Twerze) i Charkowie. Tam strzałem w tył głowy pozbawiano ich życia. Zwłoki przewożono następnie do oddalonych miejsc pochówku w Miednoje i Piatichatkach. Część z nich prawdopodobnie rozstrzelano też nad późniejszymi wielkimi grobami.
Konferencje Wielkiej Trójki:
W Teheranie (28 listopada 1943 r.) Do pierwszej wspólnej konferencji szefów Wielkiej Trójki doszło na przełomie listopada i grudnia 1943r., 28 XI - 1 XII 1943r. Stalin nie ufał nikomu i nie chciał się oddalać od sowieckiego terytorium, dlatego na miejsce spotkania z Rooseveltem i Churchillem wybrał stolicę Iranu, Teheran. Idąc za słowami Churchilla: "W naszych rękach spoczywa przyszłość ludzkości" szefowie postanowili iż wszelkie decyzje będą podejmować oni z pominięciem przedstawicieli mniejszych państw koalicji antyhitlerowskiej
Decyzje:
-Udzielenie możliwie największej pomocy partyzantce w Jugosławii,
- przyłączenia się Turcji do wojny po stronie aliantów,
- Gotowość ZSRR do natychmiastowego wypowiedzenia wojny Bułgarii, jeśli zaatakuje ona Turcję,
- Uzgodnienia, że inwazja mocarstw zachodnich nastąpi w maju 1944r., drugi front miał być otwarty przez Anglików i Amerykanów, w północnej Francji, po desancie z Wielkiej Brytanii przez Kanał La Manche. W tym samym czasie rozpocznie się ofensywa radziecka na froncie wschodnim. Zwycięskie armie miały się spotkać na terenie Niemiec, gdzieś w terenie Łaby.
-nawiązanie ścisłej współpracy z Naczelnym Dowództwem Sił Zbrojnych w celu przeprowadzania operacji w Europie
- sprawa polska; granica zachodnia na Odrze i Nysie Łużyckiej, wschodnia na linii Curzona,
W Jałcie (4-11 lutego 1945 r.) podzielona na niej strefę wpływów w powojennej Europie . W sprawie polskie postanowiono że granica wschodnia będzie przebiegać wzdłuż linii Curzona z niewielkimi odchyleniami na korzyść Polski. Granica zachodnia będzie na odrze i Nysie Łużyckiej. Konferencja uznała także działający Rząd Tymczasowy w Warszawie,
Poczdam; Wielka Trójka swoje obrady toczyła od 17 VII do 2 VIII 1945 r. Na konferencji podjęto decyzje dotyczące Niemiec:
- podzielono Niemcy na strefy wpływów, miało nastąpić rozbrojenie armii niemieckiej,
- Niemcy zostały winne za wybuch wojny i miały wypłacić krają europejskim kontrybucje,
- zdecydowano również, o powołaniu sądu, który osądzi zbrodniarzy wojennych,
- ZSRR miał przejąć rejon Królewca (w Prusach Wschodnich), do Polski miały być włączone Warmia i Mazury, także Pomorze gdańskie z Gdańskiem włącznie,
Podjęto także decyzję przesiedlenia Niemów z terenów przyznanych Polsce na zachodzie ("akcja Wisła" 1945-1949). Konferencje sojuszników ukształtowały terytorium naszego kraju . Zdecydowano o nas bez nas. Pomimo sprzeciwu narodu polskiego oddano nas w strefę wpływów radzieckich z których uwolniliśmy się dopiero po roku 1989. Mimo że należeliśmy do zwycięzców z wojny wyszliśmy pokonani.
Terytorium Polski Ludowej:
W wyniku traktatów pokojowych i granicznych obszar objął 312 520 km2. Polsko uzyskała ziemie na zachodzie ale straciła znaczne jej połacie na wschodzie. Jedynym pozytywnym aspektem jest to że Polska uzyskała odcinek Pomorza który liczył sobie ponad 520 km. Według spisu z lutego 1946 roku ziemie polskie zamieszkiwało 23,9 mln ludzi.
9.Mała konstytucja 1947 i Konstytucje PRL-u z 22 lipca 1952 r.:
Mała konstytucja:
Na pierwszej swej sesji Sejm uchwalił trzy zasadnicze akty prawne które noszą nazwę Małej Konstytucji. Uchwalono ustawę konstytucyjną 4 lutego o wyborze prezydenta, ustawę zasadnicza o ustroju i zakresie działania najwyższych organów RP, deklaracje Sejmu o przestrzeganiu praw obywatelskich. Konstytucja z lutego 1947 roku miała obowiązywać do czasu uchwalenie nowej pełnej konstytucji. Powstał nowy organ w rządzie - Rada Państwa. Pełniła ona zwierzchnictwo nad radami narodowymi z całego państwa. Miała ona inicjatywę ustawodawczą. Prezydentem został Bierut a premierem Józef Cyrankiewicz. Zgodnie z referendum z 1946 roku które sfałszowali komuniści zlikwidowano Senat. Parlament był jednoizbowy i składał się tylko z izby poselskiej która liczyła 444 posłów wybieranych na 5 letnią kadencje. Prezydent natomiast pełnił swe obowiązki przez 7 lat. W jego rękach i rządu była władza wykonawcza. Mimo że zapewniono ogólnikowa praw obywatelskie wkrótce rządząca partia rozprawi się ze wszelką opozycją. Stanie się faktyczna władza w państwie. Która będzie realizowała założenie często narzucone jej z góry przez ZSRR.
Konstytucje PRL-u z 22 lipca 1952 r.:
Uchwalenie nowej konstytucji przez komunistów oznaczało ugruntowanie się ich władzy w państwie. Konstytucja PRL przetrwała z drobnymi poprawkami przez cały okres komunizmu w Polsce. Jej główne założenia zostały siłą narzucone przez ZSRR. Uchwalona 22 VII 1952 roku składała się ze wstępu i 11 rozdziałów. W kwestii ustroju konstytucja stwierdza ze władza w PRL należy do ludu który sprawuje ją przez swoich reprezentantów. Konstytucja zakładała również kierowniczą rolę PZPR we władaniu państwem. Głównymi organami władz były Sejm PRL i Rada Państwa. Konstytucja ukształtowała organy państwowe wpięć pionów: organy władzy, organy wykonawczo - zarządzające, organy kontroli, organy sądowe, organy prokuratorskie. Sejm wybierany był na 4-letnią kadencję. Parlament był jednoizbowy złożony z 460 posłów. Czynne prawo wyborcze wynosiło 18 lat a bierne 21. Do sejmu można było dostać się jedynie z mandatu PZPR. Konstytucja ogólnikowo wspomina prawach obywatelskich. W praktyce konstytucja miała mniejsze znaczenie niż statut partii komunistycznej. Była tylko przykrywką gdyż pełnie władzy miała rządząca partia i to ona podejmowała najważniejsze decyzje dla państwa.
11.Mała konstytucja z 17 października 1992 i ustawa zasadnicza z 2 kwietnia 1997:
Mała konstytucja z 17 października 1992 r.
Powstałą w celu usprawnienia władzy do czasu powstania nowej konstytucji. Miał charakter tymczasowym. Na jej mocy zostały uchylone przepisy Konstytucji PRL z 1952 roku dotyczące ustroju socjalistycznego i wprowadzone nowe, stanowiące podstawę ustroju politycznego i gospodarki rynkowej.. Jak widać przywrócono Senat izbę znienawidzoną przez komunistów. Prezydent wraz z Radą Ministrów sprawowali władze wykonawcza. Sejm liczył 460 posłów wybieranych na 4 letnią kadencje. Senat składał się ze 100 senatorów. Prezydent reprezentował kraj na zewnątrz. Zarządzał wybory do Sejmu i Senatu. Mógł rozwiązać Sejm. Sprawował swą kadencje przez 5 lat. Wybierano go w wyborach powszechnych. Był zwierzchnikiem sił zbrojnych. Prezydent może powołać ministrów stanu do reprezentowania go w sprawach związanych z wykonywaniem jego uprawnień. Organem wykonawczym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta. Prezydent nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje jej Szefa. . Premier powoływał rząd, konsultując z prezydentem obsadę resortów spraw zagranicznych, spraw wewnętrznych i obrony narodowej. Prezydent utracił prawo wnioskowania o odwołanie Rady Ministrów. Mała Konstytucja wzmacniała nieznacznie władze wykonawcze, m.in. zwiększając wpływ prezydenta na formowanie rządu.
Ustawa zasadnicza z 2 kwietnia 1997 r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta RP 16 lipca 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej składa się z preambuły i 243 artykułów, które znajdują się w obrębie trzynastu rozdziałów.
Prezydent; najwyższy przedstawiciel władz państwa, czuwa nad przestrzeganiem konstytucji, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, mianuje naczelnych dowódców, ma prawo łaski. Nadaje obywatelstwo, prowadzi politykę zagraniczną, zawiera traktaty i sojusze, mianuje i odwołuje ambasadorów i innych przedstawicieli Polski w innych państwach oraz organizacjach międzynarodowych, zarządza wybory do Sejmu i Senatu, może zwracać się z orędziem do Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego, podpisuje ustawy uchwalone przez Sejm i Senat; ma prawo skierowania ich do Trybunału Konstytucyjnego lub z powrotem do Sejmu (tzw. weto, wtedy ustawa musi być ponownie uchwalona większością 3/5 głosów), nadaje tytuły naukowe profesora oraz profesora sztuki (na wniosek Centralnej Rady do spraw Stopni i Tytułów Naukowych), wydaje rozporządzenia, postanowienia i zarządzenia, choć niektóre wymagają kontrasygnaty premiera, nadaje ordery i odznaczenia państwowe.
Sejm stanowi niższą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym. Kadencje Sejmu są 4-letnie.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej jest organem ustawodawczym, izbą wyższą polskiego parlamentu. Składa on się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych (w systemie większości względnej) na kadencję 4-letnią.
Sejm i Senat są organami władzy ustawodawczej. Obradując wspólnie tworzą Zgromadzenie Narodowe.
Władze wykonawcza sprawują prezydent, premier z Radą Ministrów.
