Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Wincenty Witos, Wojciech Korfanty i Ignacy Paderewski, byli tymi politykami, którzy odnieśli największe zasługi w odbudowę państwowości polskiej po 123 latach zaborów.

W czasach gdy Rzeczpospolita znajdowała się pod trzema zaborami, w latach 1795 - 1918, Polacy wielokrotnie chwytali za bron, stając do nierównej walki z zaborcami. Jednak wszystkie powstania kończyły się klęską, a ich uczestników czekały zsyłki, konfiskaty majątków, wieloletnie więzienia.

Pod koniec XIX wieku jedyną szansą na zrzucenie jarzma niewoli stała się wojna, w której uczestniczyłyby państwa zaborcze. Taki konflikt, na który liczyli Polacy, mógł zmienić porządek istniejący w Europie. Rodziła się wówczas szansa , że u boku któregoś z państw uda się zbudować niepodległą Rzeczpospolitą. Inną nadzieją była też wizja rewolucji powszechnej, która również obaliłaby istniejącą, niekorzystną dla nas sytuację polityczną. Te koncepcje były jak najbardziej słuszne, jednak odzyskanie niepodległości okazało się czynnikiem bardziej złożonym, niż ktokolwiek mógł zakładać.

Gdy jasnym stało się, że Państwa centralne są bliskie klęski, na terenach Królestwa Polskiego zaczęły powstawać kolejne ośrodki władzy polskiej.

19 października 1918 roku, stronnictwa polskie na Śląsku Cieszyńskim utworzyły Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego. 28 października w Krakowie utworzona Polską Komisję Likwidacyjną. Jej zadaniem było przejęcie władzy z rąk austriackich władz okupacyjnych.

5 listopada, z inicjatywy SDKP i L i PPS - Lewicy powstała w Lublinie - pierwsza na ziemiach polskich - Rada Delegatów Robotniczych oraz Milicja Ludowa. Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich powstały także w Warszawie i Poznaniu. Wreszcie w dniach 7 - 14 listopada 1918 roku utworzono w Lublinie Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej pod przywództwem Ignacego Daszyńskiego. Zapowiedziano wiele reform społeczno - ustrojowych . Jednak przełomowymi momentami dla przyszłości Polski były kolejne dni. 10 listopada 1918 roku z więzienia w Magdeburgu do Warszawy wrócił Józef Piłsudski . Jemu to właśnie Rada Regencyjna, w dniu 11 listopada 1918 roku podporządkowała się i przekazała naczelne dowództwo nad tworzącą Si polską armią. Ostatecznie władzę z rąk Rady Regencyjnej przejął Piłsudski 14 listopada 1918 roku.

Piłsudski 18 listopada powołał rząd Jędrzeja Moraczewskiego, zaś 22 listopada objął funkcję tymczasowego Naczelnika Państwa. Największym problemem było teraz zapewnienie jak najszybszej ewakuacji armii niemieckiej z ziem Królestwa Polskiego, a także oddziałów niemieckich z frontu rosyjskiego, z pominięciem ziem naszego kraju. Dzięki autorytetowi Naczelnika sprawy te rozwiązano pozytywnie. Kolejne zadania zapewnienia ładu w kraju stanęły przed nowym rządem. niewątpliwym sukcesem gabinetu Oraczewskiego było szereg ustaw wprowadzających min. ubezpieczenia społeczne, ośmiogodzinny dzień pracy, regulacja czynszów, uprawnienia związków zawodowych. Te oraz kolejne decyzje były jednym z najbardziej postępowych posunięć w ówczesnej Europie. Rząd Moraczewskiego wydał także o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, a datę wyborów ustalono na 26 stycznia 1919 roku. Wybory miały być równe, tajne, powszechne, bezpośrednie .Zapowiedziano też reformę rolną. Rząd przetrwał jednak tylko do połowy stycznia 1919 roku, ustępując po nieudanym zamachu stanu 5 stycznia tego roku. Od 16 stycznia szefem nowego rządu został Ignacy Paderewski.

Był to gabinet o charakterze koalicyjnym, w jego skład weszli przedstawiciele endecji, PPS, centrum i ludowcy. Rząd Paderewskiego uznał nawet KNP w Paryżu, dzięki czemu zyskał uznanie państw Ententy.

26 stycznia 11919 roku przeprowadzono w Królestwie i Galicji Zachodniej wybory do Sejmu Ustawodawczego, Zwyciężyła Narodowa Demokracja (36%), następne było PSL "Wyzwolenie"(15%), PSL "Piast" (15%) oraz PPS (9%). Wybory w Wielkopolsce i na terenie Galicji Wschodniej odbyły się później ze względu na toczące się tam walki.

20 lutego 1919 roku Sejm mianował Piłsudskiego Naczelnikiem Państwa, który miał być najwyższym wykonawcą uchwał sejmowych. W tym dniu ustanowiono tez tzw. "Małą Konstytucję".

W miarę upływu czasu polaryzacji ulegało stanowisko polskich partii politycznych wobec spraw niepodległości.

Skrajne, negatywne stanowisko w tej kwestii prezentowała SDKPiL, która opowiadała się za światową rewolucją proletariatu. niepodległa Polska była przez jej przedstawicieli absolutnie nie do przyjęcia.

za państwem o charakterze narodowym opowiadała się Narodowa Demokracja, zaś PPS optując za pełną niepodległością opowiadał się także za socjalnym bezpieczeństwem obywateli.

Przed Rzeczpospolitą była więc jeszcze długa i trudna droga do uzyskania pełni suwerenności, bezpieczeństwa i stabilności wewnętrznej. wielką rolę w tym dziele odegrali politycy wymienieni na początku pracy. bez nich to trudne dzieło odbudowy przebiegało by na pewno dłużej.