Pan Tadeusz - biografia autora
Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 roku w Nowogródku lub Zaosiu pod Nowogródkiem. Przyszedł na świat w rodzinie drobnoszlacheckiej. Jego ojciec był adwokatem sądowym i komornikiem mińskim, matka – córką ekonoma. Miał dwóch braci. Uczył się najpierw w szkole dominikańskiej w Nowogródku. W 1812 zmarł jego ojciec. W tym samym roku młody Mickiewicz miał okazję widzieć przemarsz wojsk napoleońskich przez Nowogródek. Dalszą edukację odbywał na Uniwersytecie Wileńskim. Uczył się przede wszystkim filologii klasycznej, natomiast jednocześnie chłonął atmosferę nowoczesne miasta, które było w tym czasie jednym w ośrodków oświeceniowej nauki i kultury. W 1817 roku założył razem z przyjaciółmi Towarzystwo Filomatów. Najpierw było ono nakierowane przede wszystkim na samokształcenie, potem stało się ważnym środowiskiem intelektualnym oświeceniowo-romantycznego już Wilna. W 1819 roku po złożeniu egzaminu magisterskiego zobowiązanych był do pracy nauczycielskiej, którą podjął w Kownie. Tutaj jego poezja uległa jeszcze mocniejszej reorientacji w kierunku romantyzmu. Wpłynęły na to także przeżycia osobiste: śmierć matki, nieszczęśliwa miłość do Maryli Wereszczakówny, która był narzeczoną hrabiego Wawrzyńca Puttkamera, a niedługo później została jego żoną. W 1820 Mickiewicz napisał słynną „Odę do młodości”, uznawaną za manifest polskich romantyków. Zaczął też pracę nad II częścią „Dziadów”. W 1821 roku powstała IV ich część. W 1822 roku napisał pierwszy tom „Poezji”, w którym znalazły się słynne „Ballady i romanse”. W 1823 roku został aresztowany za udział w stowarzyszeniach filomackich oskarżonych o działalność rewolucyjną. Mickiewicz został skazany na zesłanie w głąb Rosji. Tam jednak przebywał wśród elit, nawiązał kontakty z dekabrystami i Puszkinem, co było zupełnie nie w smak władzom. W 1825 roku wyjechał na Krym, a śladem tej podróży są „Sonety krymskie”. Pracował w tym czasie także nad „Konradem Wallenrodem”. Udało mu się opuścić Rosję w 1829 roku. Po podróży po Europie przybył w końcu do Wielkopolski, już w trakcie trwającego powstania listopadowego, a właściwie, kiedy klęska rewolucji był już przesądzona. Wielokrotnie potem wypominano mu, że w trakcie zrywu narodowego on bawił w dworach wielkopolskich. Po upadku powstania z falą uchodźców wyruszył do Drezna. W tym czasie powstała III część „Dziadów”. Do Paryża przybył w 1832 roku. Pozbawiony był środków do życia, warunki w różnych funkcjonowała przez kolejne miesiące dalekie były od jakkolwiek akceptowalnych. Podobny los dzieli z nim wielu polskich emigrantów. Dla nich i o nich napisał więc w 1834 roku „Pana Tadeusza”. Niedługo po wydaniu poematu Mickiewicz ożenił się z Celiną Szymanowską, córką słynnej pianistki. Para doczekała się 6 dzieci: córek Marii i Heleny oraz czterech synów: Władysława, Józefa, Aleksandra i Jana. W tym czasie Mickiewicz skupił się na utrzymaniu rodziny, przestał więc publikować wiersze. W 1838 roku żona zachorowała na chorobę psychiczną, co było trudnym doświadczeniem dla całej rodziny. Na szczęście przynajmniej problemy finansowe na chwilę zniknęły dzięki nominowaniu poety na katedrę literatury łacińskiej na Akademii w Lozannie (1839). Oprócz wykładania w tym czasie Mickiewicz wraca do pisania. Powstają tzw. liryki lozańskie, bardzo refleksyjne, schyłkowe poezje Mickiewicza. W 1840 roku obejmuje on profesurę literatur słowiańskich w College de France, którą zajmuje do 1844 roku. W 1841 roku poznaje podającego się za proroka Andrzeja Towiańskiego i zakłada z nim Koło Sprawy Bożej – grupę zwolenników mesjanizmu. Po dwóch latach Mickiewicz jednak zrywa z grupą.
30 listopada 1846 roku staje na czele odrębnego Koła. W 1848 roku wyrusza do Rzymu z misją do Piusa IX. Jest mocno zaangażowany również w wydarzenia Wiosny Ludów. Tworzy między innymi Legion Polski.
W dniu 12 kwietnia 1852 roku zostaje ostatecznie pozbawiony katedry w Paryżu. Na przełomie października i listopada otrzymuje pracę w Bibliotece Arsenału. W 1855 roku umiera Cecylia. 11 września tego roku Mickiewicz wyjeżdża na Wschód, aby tworzyć formację wojskową do walki z Rosją. Umiera 26 listopada 1855 roku pod Konstantynopolem, gdzie przebywał w obozie żołnierskim. Przyczyną śmierci jest najprawdopodobniej cholera. Zostaje pochowany na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency. W 1890 jego prochy przeniesione zostają jednak na Wawel. Ponowny pochówek jest okazją do manifestacji uczuć patriotycznych Polaków.
