Pan Tadeusz - czas i miejsce akcji
Wydarzenia bezpośrednio opowiedziane w „Panu Tadeuszu” rozgrywają się w ciągu 5 dni 1811 roku i 1 dnia roku 1812. Główny trzon fabuły stanowią zdarzenia rozgrywające się od piątkowego popołudnia do wtorkowego wieczoru. Czas akcji to przełom lata, ewentualnie wczesna jesień. Cennych wskazówek dotyczących czasu wydarzeń dostarczają opisy takich wydarzeń jak: grzybobranie czy żniwa. Daty dzienne pozwala ustalić informacja dotycząca polowania na niedźwiedzia. Wyraźnie bowiem mówi się w „Panu Tadeuszu”, że łowy zorganizowano w niedzielę po mszy. Wydarzenia od piątkowego przyjazdu Tadeusza do domu aż do momentu śmierci Robaka we wtorkowy wieczór opowiedziane są w pierwszych dziesięciu księgach. Księga jedenasta poświęcona jest natomiast przejściu wojsk napoleońskich idących na Moskwę w 1812 roku. Dzień, o którym się opowiada w księdze przypada na Święto Matki Boskiej Kwietnej. Epilog napisany jest właściwie z punktu widzenia momentu publikacji „Pana Tadeusza”, a więc lat 30. XIX wieku, kiedy to Polacy po upadku powstania listopadowego wyemigrowali do Francji.
W „Panu Tadeuszu” Adam Mickiewicz chętnie sięga także po retrospekcje i wspomnienia, które pozwalają mu cofnąć się aż do wydarzeń Konstytucji 3 maja 1791 roku, a także konfederacji Targowickiej 1792 roku.
Miejscem akcji „Pana Tadeusza” jest przede wszystkim Soplicowo, majątek szlachecki na Litwie, który według topografii zarysowanej w epopei mieścił się kilkadziesiąt kilometrów od Nowogródka, w którym urodził się i wychował Mickiewicz. Nie ma tutaj jednak 100% konsekwencji autora, ponieważ w księdze XI mówi, że Soplicowo znajdowało się przy trakcie z północy na wschód, którym przeszły polskie legiony pod dowództwem Dąbrowskiego w 1812 roku.
Akcja w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza rozgrywa się w samym dworku szlacheckim w Soplicowie, a także starym zamku należącym do rodu Horeszków, a także karczmie Jankiela oraz Dobrzyniu – zaścianku, w którym mieszka drobna szlachta. Bohaterowie poruszają się także w okolicach młyna, polują w prastarym mateczniku, a także spacerują po polach i łąkach.
