1. "Bulla gnieźnieńska" czasem zwana też "Złotą Bullą" to dokument pochodzący z roku 1136. spisany został po łacinie, ale zawiera 410 wyrazów polskich, są to nazwy miejscowości oraz mieszkańców.
2. "Księga henrykowska" powstała ok. 1270 roku, to rodzaj kroniki, również napisanej po łacinie, ale zawierającej jedno, najstarsze zapisane po polsku zdanie: "Daj ać ja pobruszę a ty poczywaj".
3. "Bogurodzica" to najstarsza zachowana pieśń polska, jej najstarsze fragmenty (dwie pierwsze strofy) powstały już w XIII w.
4. "Kazania świętokrzyskie" to zbiór kazań na różne okazje spisany w XIV w.
5. "Kazania gnieźnieńskie" zbiór nieco późniejszy, pochodzący z wieku XV.
"Bogurodzica"
pieśń była bardzo popularna i szeroko rozpowszechniona, do czasów dziś znamy tekst, dzięki trzem odpisom, jaki się zachowały. Najstarszy zapis pochodzi z 1407 roku i liczy tylko dwie zwrotki, kolejne są znacznie dłuższe, w roku 1408 zawiera już trzynaście strof, a trzeci z drugiej połowy XV jest aż dwudziestodwuzwrotkowy.
"Bogurodzica" to pieśń Maryjna, czyli należąca do kultu Marki Boskiej. Zbiorowy podmiot liryczny, czyli modlący się ludzie, zanoszą swoje prośby przed jej oblicze, by wstawiła się za nimi u Boga.
Tekst nie jest jednorodny, przyrost zwrotek i poetyka świadczą o tym, że nie jest to dzieło jednego autora. Jednak już najstarsze fragmenty świadczą o kunszcie poetyckim piszącego, który wprowadził podział stroficzny, refreny oraz rymy zewnętrzne i wewnętrzne
Tekst pieśni jest cenny także jako źródło informacji o języku staropolskim. I tak widzimy na przykład już w samym tytule: Bogurodzica - tzn. komu, a nie jak dziś powiedzielibyśmy czyja. Można też wskazać na liczne archaizmy: zwolena, sławiena, zyszczy, dziela…
Oraz archaicznych form składniowych np. użycie mianownika w formie wołacza: "Bogurodzica dziewica Maryja".
