1. Główne cechy literatury średniowiecznej:

  • Anonimowość - większość utworów nie była podpisywana, miało to na celu ukrycie się autora za dziełem, a przez te wyeksponowanie jego wartości dydaktycznych, moralnych czy teologicznych.
  • Dydaktyzm - fabuła podporządkowana była roli wychowawczej, miała rozpowszechniać przede wszystkim wzorce moralne. Najczęściej jednak podejmowała tematy religijne (teocentryzm)
  • Dwujęzyczność - literatura pisana była tylko po łacinie, która była uniwersalna (tzn. znano ją we wszystkich krajach), ponieważ języki narodowe uważane były za niedoskonałe. Nie mogły zatem traktować o sprawach ważnych (np. teologicznych). U schyłku średniowiecza w miarę kształtowania się języków ojczystych, zaczęło rozwijać się piśmiennictwo rodzime.
  • Rękopiśmienność - przed wynalezieniem druku książki przepisywane były przez mnichów, którzy często zaznaczali na egzemplarzach swoje uwagi, dokonywali zmian itd. Dlatego średniowieczne utwory często występują w wielu wersjach.
  • Alegoryczność - pod motywami postaciami czy obrazami, ukryte były pewne domyślne treści; nie wszystko powiedziane zostało wprost.

2. Główne gatunki literatury średniowiecznej:

  • Kronika - dotyczą dziejów jakiegoś narodu, np. "Kronika Galla Anonima"
  • Chanson de gest - opiewają bohaterskie czyny wybitnych postaci, np. "Pieśń o Rolandzie"
  • Hagiografia - opowiadają żywoty świętych, np. "Legenda o świętym Aleksym"
  • Misterium - przedstawia żywoty świętych lub opowieści Biblijne
  • Moralitet - ukazywały walkę dobra ze złem za pomocą alegorii
  • Apokryf - niespotykane w Piśmie Świętym historie z życia Jezusa i świętej rodziny

3. Główne tematy literatury średniowiecza:

  • Religijno-filozoficzne
  • Świeckie
  • Historiozoficzne
  • Liturgiczne

4. Średniowieczna literatura polska:

  • "Bogurodzica"
  • "Lament świętokrzyski"
  • "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią"
  • "Kazania świętokrzyskie"
  • "Legenda o świętym Aleksym"
  • "Żywot świętego Wojciecha"- XI wiek.
  • "Żywot świętego Stanisława"- XIII wiek.
  • "Bulla gnieźnieńska"- 1136r
  • "Satyra na leniwych chłopów"- XV wiek.
  • "Kronika polska" - Gall Anonim, XI/XII w.
  • "Kronika" - Wincenty Kadłubek
  • "Historia Polski" - Jan Długosz

5. Średniowieczna literatura powszechna:

  • "Pieśń o Rolandzie" - XI wieczny epos francuski.
  • "Dzieje Tristana i Izoldy" - celtycka legenda z XIII wieku.
  • Dante Alighieri "Boska Komedia" - arcydzieło literatury włoskiej
  • Francois Villon "Wielki Testament" - poemat francuski

6. Reminiscencje, czyli literatura średniowieczna jako źródło inspiracji:

  • "Bema pamięci żałobny rapsod" Cypriana Kamila Norwida - stylizacja na pogrzeb rycerza: orszak pogrzebowy odprowadza Bema niczym idealnego rycerza średniowiecznego
  • "Miniatura średniowieczna" Wisławy Szymborskiej - nieco prześmiewcze przedstawienie idealności rycerzy i księżniczek średniowiecznych.
  • "Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy" Miguela de Cervantesa - to parodia popularnego w średniowieczu etosu rycerskiego.
  • "Opowieść małżonki św. Aleksego" Kazimiery Iłłakowiczówny - wiersz nawiązuje do legendy o św. Aleksym, jednak przedstawia ascezę w zupełnie innym świetle jako przejaw egoizmu, dlatego, że Aleksy porzucając ją, młodą małżonkę dla swych idei, zmarnował jej życie.