W wieku osiemnastym doszło do upadku Rzeczypospolitej. Tym samym Polska zniknęła z mapy Europy na ponad sto lat. Przyczyn pierwszego rozbioru ziem polskich, a konsekwencji upadku Rzeczypospolitej było wiele. Nie mniej jednak wyróżnić możemy trzy podstawowe: a) prowadzone przez kraj wojny; b) sytuacja wewnętrzna kraju (panowanie Wettinów, demokracja szlachecka, liberum veto); c) trzy rozbiory państwa (przyczyna bezpośrednia). Od końca szesnastego wieku prowadzone przez państwo polskie wojny przyczyniały się do wzrostu problemów gospodarczych w kraju. Wymienić tu można chociażby prowadzone wojny ze Szwecją (ich konsekwencja był "potop szwedzki"), Turcja oraz Rosją. Niektóre z tych wojen rozpoczęły się wraz z dynastią Wettinów. Jan III Sobieski zmarł w roku 1697, zaś tron po nim objął August II z dynastii Wettinów (1697-1732). Po objęciu tronu August rozpoczął walkę o księstwa naddunajskie czyli Mołdawię oraz Wołoszczyznę. Następnie doprowadził on do wznowienia wojny ze Szwecją. Terenem spornym były Inflanty. Polakom zależało na zdobyciu największego Reginie portu - Rygi. Armia szwedzka okazała się jednak na tyle silna, że nie tylko odparła ataki polskich wojsk, ale i dokonała podboju polskich ziem. Na niekorzyść Augusta działała wówczas szlachta polska, która w styczniu 1704 roku ogłosiła jego detronizację. Szwedzi królem Polski obrali wówczas Stanisława Leszczyńskiego. August II nie poddał się jednak. Nie tylko nie oddał korony, ale zorganizował także tak zwaną konfederację sandomierską. Złożona ona był ze zwolenników augusta, który w sierpniu 1704 roku ogłosił pospolite ruszenie. W tym samym roku, nad Narwią, zawarł sojusz z Piotrem I, carem Rosji. Tym samym wojska rosyjskie weszły na wschodnie terytoria Rzeczypospolitej. Kraj zaś, w którym zaczęła rozwijać się wojna domowa, został podzielony na zwolenników saskiego augusta i na zwolenników Stanisława Leszczyńskiego. Stąd między innymi pochodzi słynne polskie przysłowie: "Jedni do Sasa, drudzy do Lasa". Z pomocą Rosjan, wojska szwedzkie zostały rozbite w roku 1709 pod Połtawą. Wojna zakończyła się, a Szwedzi w ostateczności opuścili terytoria Rzeczypospolitej. Władze w państwie objął August. Sytuacja kraju była jednak niezadowalająca. Przede wszystkim były liczne zniszczenia wojenne. Starano się jak najszybciej powrócić do dawnego modelu Rzeczypospolitej. W praktyce oznaczało to utrwalenie dawnych, półfeudalnych stosunków społecznych i gospodarczych oraz utrwalenie demokracji szlacheckiej. Magnaci i szlachta w konsekwencji były tymi stanami, których interesy były w owym czasie szczególnie preferowane i chronione. Państwo polskie do końca lat dziewięćdziesiątych osiemnastego wieku nie prowadziło żadnych podbojów i wojen zewnętrznych. Nie mniej jednak pozycja państwa nie została umocniona. Szlachta dbała tylko o własne interesy i za wszelką cenę starała się utrzymać władzę w swoich posiadłościach. Nie zostały wobec tego zreformowane stosunki gospodarcze oraz społeczne w kraju. Konsekwencja tego był swego rodzaju gospodarczy zastój Rzeczypospolitej. Pierwszego lutego 1733 roku zmarł August II Sas. Na nowego króla sejm szlachecki ponownie powołał, przebywającego wówczas we Francji Stanisława Leszczyńskiego. Stanisław Leszczyński był zwolennikiem przeprowadzenia wielu reform, które mogłyby doprowadzić do wzmocnienia Rzeczypospolitej. W swojej książce "Głos wolny wolność ubezpieczający", datowanej na rok 1733, ale wydanej w roku 1748, opowiadał się za umocnieniem władzy centralnej, zniesieniem poddaństwa chłopów oraz za likwidacją liberum veto. Przeciwko elekcji Leszczyńskiego wystąpiły z kolei Rosja, Austria oraz Prusy. W konsekwencji tej interwencji królem został August III Sas, który był synem Augusta II Mocnego. August III Sas panował w latach 1733-1763. Za czasów swych rządów nie zdołał on jednak umocnić Rzeczypospolitej; państwo cechował ogromny zastój gospodarczy, kulturowy oraz malało jego znaczenie na arenie międzynarodowej. Doszło także do uszczuplenia wojska polskiego. Stało się to pomimo rosnącej potęgi Rosji za wschodnią granica kraju oraz pomimo umocnienia się na zachodzie Prus Fryderyka II Wielkiego. W Rzeczypospolitej natomiast umacniała się anarchia i coraz szersze kręgi zataczała nietolerancja religijna. W silę rosła natomiast magnateria i bogata szlachta, które dokonały podziału Rzeczypospolitej na swego rodzaju suwerenne państewka magnackie. Do najważniejszych rodów Korony oraz Litwy zaliczały się wówczas następujące rody: Radziwiłowie, Braniccy, Ogińscy, Czartoryscy, Potoccy, Lubomirscy oraz Rzewuscy. Poszczególne rody walczyły między sobą o wpływy i interesy. Zantagonizowany byli: Czartoryscy i Poniatowscy, którzy tworzyli tak zwany obóz Familii, opowiadający się za koniecznością przeprowadzenia reform oraz Radziwiłowie i Braniccy, którzy z kolei opowiadali się za utrzymaniem wszelkich przywilejów szlacheckich i panującego ustroju. Kiedy w roku 1763 zmarł August III obóz Familii utworzył konfederację przeciwko Radziwiłłom i Branickim. Zaprosił tez na terytoria Rzeczypospolitej wojska rosyjskie, które czuwały nad przebiegiem obrad Sejmu Konwokacyjnego. Obradom Sejmu Konwokacyjnego przewodniczył wówczas Czartoryski, którego nie obowiązywało veto. Dzięki temu przyjęto wiele reform. Sa to między innymi: utworzenie Królewskiej Komisji Skarbowej, wprowadzenie ceł generalnych, ograniczono Rawa gołoty szlacheckiej oraz zlikwidowano sądy prywatne. Szóstego września 1764 roku decyzja Sejmu Koronacyjnego, królem został, popierany przez obóz Familii oraz carycę Katarzynę II, litewski stolnik Stanisław August Poniatowski. Od tej pory do roku 1794 nastały w Rzeczypospolitej tak zwane czasy stanisławowskie. Stanisław August Poniatowski razem z Ignacym Kraszewskim oraz Franciszkiem Bohomolcem, od marca 1765 roku przystąpili do redagowania tygodnika "Monitor". Na łamach "Monitora" poruszane były kwestie kolejnych reform. Opowiadano się między innymi za potrzeba poprawy sytuacji chłopów oraz potrzeba tolerancji religijnej. Taka sytuacja bardzo nie odpowiadała szlachcie. W tej sytuacje w marcu 1767 roku szlachta założyła kilka konfederacji przeciwko władzy Stanisława Augusta. W Toruniu były dwie konfederacje pod nazwą Korona, w Słucku była konfederacja Litwa, zaś w Radomiu, w czerwcu powstała Konfederacja Generalna. Konfederacje wspierane były przez Prusy, którym z kolei zależało na umniejszeniu potęgi Rosji. W latach 1766-1768 obradował Sejm "Repninowski". Zostały wówczas uchwalone tak zwane Prawa Kardynalne, które gwarantowały stanowi szlacheckiemu wolną elekcję oraz utrzymanie liberum veto. Ponad to szlachta uzyskała: prawo do wypowiadania posłuszeństwa władcy, prawo posiadania ziemi, prawo sprawowania władzy nad chłopami oraz otrzymała liczne przywileje, które były pomocne przy sprawowaniu władzy. Do głównych przeprowadzonych wówczas reform zalicza się: zniesienie liberum veto na sejmikach szlacheckich, zaostrzenie kary za zabicie chłopa, zgłoszenie zamiaru równouprawnienia innowierców oraz ograniczenia niektórych przywilejów duchowieństwa. Uruchomiona została także mennica. Reformy te wpłynęły na wzrost niezadowolenia stanu szlacheckiego, który w oku 1768 zawiązał kolejną konfederację - Konfederację Barską. Podstawowym celem tej konfederacji była detronizacja Stanisława Poniatowskiego oraz likwidacja przyjętych reform. Pod hasłami "świętej wiary" oraz "jak za króla Sasa" konfederaci wywołali wojnę domową. Konfederaci nie tylko dokonali ataku na stacjonujące od czasów bezkrólewia za ziemiach polskich, wojska rosyjskie, ale także zwrócili się do Turcji o wsparcie. W konsekwencji Turcja w roku 1768 wypowiedziała wojnę Rosji i zażądała opuszczenia Polski. Konfederacja Barska otrzymywała także pomoc materialna od Francji. Wojna domowa trwała cztery lata. Międzyczasie, bo w roku 1770 zawarty został sojusz z Prusami. Poniatowski myślał bowiem, ze Prusy popierają reformy na ziemiach polskich, w rzeczywistości jednak królowi pruskiemu Fryderykowi II, podobnie zresztą jak Rosji i Austrii, chodziło o osłabienie państwa i przyłączenie do Prus: Gdańska, Torunia oraz Wielkopolski. Wykorzystując sytuację państwa te porozumiały się ze sobą w sprawie częściowego rozbioru ziem polskich. W Petersburgu piątego sierpnia 1772 roku został podpisany traktat rozbiorowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Traktat ten został zatwierdzony przez Sejm Porozbiorowy pod znacznym naciskiem państwa zaborczych. Tym samym na ziemiach polskich zostały przeprowadzone reformy ustrojowe, które wprowadzały między innymi następujące zasady: przy króla miała działać Rada Nieustająca, została ograniczona władza hetmanów, rozwinięto i unowocześniono armię, powołano Komisję Edukacji Narodowej. Tym samym Stanisław August Poniatowski utrzymał się na tronie polskim, nie mniej jednak terytorium państwa zostało znacznie okrojone. Kolejny powód rozpadu Rzeczpospolitej to problemy wynikające z ustroju państwa. Polska była w owym czasie krajem, którego istotnym elementem ustroju była tak zwana demokracja szlachecka. Podstawą tego ustroju było funkcjonowanie wiele swobód i wolności stanu szlacheckiego. Warstwa szlachecka w okresie Rzeczypospolitej stanowiła około osiem procent ludności kraju. Cechą tego ustroju było ograniczenie władzy królewskiej i podejmowanie istotnych decyzji przez szlachtę w czasie obrad sejmików i sejmów szlacheckich. Szlachta posiadała bardzo szerokie przywileje. Na przykład monarcha bez jej zgody nie mógł zwołać pospolitego ruszenia czy nałożyć nowych podatków ( ten przywilej zgodny był ze statutami nieszawskimi nadanymi szlachcie w roku 1454.) Co więcej wielkie rody magnackie posiadały własną armię, skarb oraz prawa. Demokracja szlachecka była czymś nowym w ówczesnej Europie, dlatego tez inne państwa postrzegały ją jako ustrój anarchistyczny, chaotyczny i niekorzystny. Stąd tez pochodzi słynne powiedzenie, iż "Polska nierządem stoi". Wspomniane już wojny ze Szwecja oraz Rosja, powstania kozackie, w tym to najbardziej krwawe - powstanie Bohdana Chmielnickiego, oraz zbrojne konflikty z Turcją, wyniszczały kraj i prowadziły do jego powolnego rozkładu. Oprócz wojen, które były niewątpliwą przyczyną upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów, niekorzystna sytuacja kraju także osłabiała państwo. Sytuacją taką zadowolone były państwa ościenne. Jeszcze bowiem za panowania Jana III Sobieskiego (1674-1696) czyniono starania by tron polski przekazać niemieckiemu księciu Karolowi Lotaryńskiemu. Jan III Sobieski, chociaż zdołał względnie umocnić kraj, między innymi poprzez podpisanie traktatu pokojowego z Rosją (jest to tak zwany pokój Grzymułtowski, podpisano go w Moskwie w roku 1686), nie zdołał ani zreformować państwa, ani przekazać sukcesji swemu synowi Jakubowi. Panowanie Jana III Sobieskiego to także okres szlacheckich i magnackich intryg, konfliktów oraz walk o wpływy, władzę i stan posiadania. Wszystko to doprowadziło do załamania autorytetu monarchy i znacznego osłabienia państwowych struktur. Pomimo, że Jan III Sobieski był zwolennikiem reform, opowiadał się miedzy innymi za podniesieniem podatków, unowocześnieniem przepisów prawnych oraz za umocnieniem armii, to jednak nie udało mu się ich przeprowadzić. Jedną z przeszkód było liberum veto. Liberum veto czyli "wolne nie pozwalam", było zasadą, która pozwalała posłom zrywać obrady sejmu i unieważniać uchwały. Dzięki temu sejmy były zrywane bardzo często i przez to nie można było uchwalić ustaw, które zreformowałyby państwo. Tendencje te nasilały się zawłaszcza za panowania saskich Wettinów. Brak silnej władzy królewskiej, brak środków finansowych na umocnienie armii oraz szlacheckie rządy doprowadziły w końcu do pierwszego rozbioru Polski. Miał on miejsce w roku 1772. Po rozbiorze monarchą nadal pozostawał Stanisław August Poniatowski, który dzięki swemu zaangażowaniu w sprawy gospodarcze, przez następne dwadzieścia lat, zdołał umocnić kraj pod względem gospodarczym. Zostało wówczas zbudowanych wiele hut szkła, manufaktur oraz fabryk. Za największą inwestycję owego okresu uważa się budowę Kanału Ogińskiego, który łączył Dniepr oraz Niemen, Pałac Łazienkowski w Warszawie, Oś Stanisławowską, Królikarnię oraz wiele innych budynków użyteczności publicznej czasów stanisławowskich. Nastąpił także znaczny rozwój kultury. Działali wówczas wielcy zwolennicy reform jak Ignacy Krasicki, Stanisław Staszic czy Stanisław Konarski, który w swym utworze "O skutecznym rad sposobie", opowiadał się za zreformowaniem władzy wykonawczej, likwidacją liberum veto oraz wprowadzeniem większościowych głosowań w sejmie. Oprócz tego została zreformowana przez Hugo Kołłątaja Akademia Krakowska, a sam Stanisław Poniatowski pełnił rolę mecenasa sztuki, literatury oraz nauki. Do historii przeszły organizowane przez niego "obiady czwartkowe", w których brali udział wielcy pisarze, poeci oraz uczeni tamtych czasów. Doszło także do pewnej poprawy sytuacji politycznej. W roku 1780 zostały uchwalone wieczyste prawa o nienaruszalności terytorium. W roku 1787 Stanisław Poniatowski w Kaniowie nad Dnieprem spotkał się z caryca Katarzyną II. Konsekwencją spotkania było powstanie polskiego korpusu, liczącego dwanaście tysięcy żołnierzy, który pod wodzą Ksawerego Branickiego, miał wziąć udział w walkach z Turcja. Tym samy doszło do zawarcia sojuszu z Rosją. W tym czasie sytuacja międzynarodowa, na którą złożyły się Wielka Rewolucja Francuska, głosząca hasła wolności, równości i braterstwa, sprawiła, że w czasie obradującego na ziemiach polskich Sejmu Wielkiego, doszło do manifestacji mieszczan, domagających się większych praw. Sytuacja ta stanowiła potencjalne zagrożenie dla absolutystycznego ustroju państw ościennych oraz dla polskiej magnaterii, która rewolucje francuską nazywała "paryską zarazą". Na ziemiach polskich zaczęła tym samym zwiększać się opozycja wobec króla. Powstało opozycyjne Stronnictwo Patriotyczne, które składało się nie tylko z konserwatywnych rodów magnackich ale i z reformatorskiej dotąd Familii. W końcu 3maja !791 roku obradujący Sejm Wielki uchwalił nową Konstytucję Rzeczypospolitej. Według wielu źródeł historycznych Polska jako drugi kraj na świcie, po Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, posiadała konstytucję. Konstytucja ta inaczej "Ustawa Rządowa z dnia 3 maja", została uchwalona 3 maja 1791 roku i była ona ustawą, która regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej. Konstytucja trzeciomajowa był pierwszą tego typu ustawą w Europie. Do ważniejszych osób, które brały czynny udział w pracach nad tą ustawą zalicza się: Stanisław August Poniatowski, Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj oraz Stanisław Staszic. W Konstytucji zostały spisane podstawowe zasady, które określały przepisy prawne oraz ustrój polityczny państwa. Ujęte w niej zostały zasady wolności, tolerancji, doktryny epoki Oświecenia, jak również spuścizna parlamentaryzmu polskiego. Główne postulaty zawarte w konstytucji trzecio majowej stwierdzały, iż w państwie polskim religia panującą jest katolicyzm; wprowadzony został trójpodział władzy czyli podział władzy na władzę wykonawczą, ustawodawczą oraz sądowniczą. Tym samym Rzeczpospolita stała się monarchią konstytucyjną. Głównym zamierzeniem Konstytucji 3 Maja było stworzenie z państwa polskiego, państwa któryby było mocne politycznie oraz gospodarczo. Z powodu zawartego w niej programu reform państwa, konstytucja ta określana była "odrodzeniem w upadku". Konstytucja zniosła zasady wolnej elekcji oraz liberum veto, przez co ograniczona została rola szlachty. Obowiązujący dotąd cenzus urodzenia został zlikwidowany, a w jego miejsce wprowadzono cenzus majątkowy, od podejmowania ważnych decyzji publicznych odsunięto szlachtę czynszową oraz nieosiadłą, nie mniej jednak stanowi szlacheckiemu zagwarantowano wszystkie pozostałe wolności i swobody. Ustawę rządową poprzedzało tak zwane "Prawo o miastach". Dzięki niemu mieszczanie mieli zapewnione: nietykalność osobistą, prawo nabywania ziemi, dostęp do różnych urzędów, niezależny samorząd, oraz godności. Ponad to "Prawo o miastach" gwarantowało mieszczanom możliwość prezentowania swoich postulatów na forum sejmowym. Nie oznaczało to jednak, iż rola mieszczaństwa w życiu publicznym państwa wzrosła. Propozycją konstytucji był miedzy innymi nowoczesny, jak na owe czasy, system rządów, który był zapowiedzią odejścia od absolutyzmu. System ten, jako najlepszą formę monarchii, wprowadziło wiele państw europejskich. Nie udało się to jednak w samym państwie polskim. Powodem był szereg konfliktów wewnętrznych oraz dążenia niektórych warstw do obalenia zasad zawartych w konstytucji. Konstytucja zniosła ponad to podział na Koronę oraz Litwę. Armią została powiększona do sześćdziesięciu pięciu tysięcy żołnierzy. W celu zlikwidowania wolnej elekcji po Stanisławie Poniatowskim władzę miał objąć elektor saski Fryderyk, wnuk Augusta III. Konstytucja wywołała oburzenie części magnaterii, która czternastego maja 1791 roku zawiązała konfederację w Targowicy. Członkami jej byli między innymi: Szczęsny Potocki, F.K. Branicki, Seweryn Rzewuski, biskup Józef Kossakowski. Celem konfederatów było obalenie konstytucji trzeciomajowej. Poparła ich w tych dążeniach caryca Katarzyna. Dało to początek kolejnej wojnie polsko-rosyjskiej. W początkowym okresie wojny, strona polska wygrywała; wystarczy tu wspomnieć chociażby bitwę pod Zieleńcami osiemnastego czerwca 1792 roku czy bitwę pod Dubienką. Nie mniej jednak później doszło do porażki po starciu z wojskami Kutuzowa. Sytuacja ta pasowała także Fryderykowi Wilhelmowi II, który liczył na powiększenie swych terytoriów o Wielkopolskę. W tej sytuacji Stanisław August Poniatowski, zaproponował carycy Katarzynie przymierze. W odpowiedzi caryca zaradzała od Poniatowskiego by ten przystąpił do Targowicy. Również rząd Rzeczypospolitej w liczbie 2/3 składu powszechnego, był za przystąpieniem do Targowicy. W tej sytuacji Stanisław August Poniatowski zdecydował się wraz ze swoimi wojskami dołączyć do Targowicy. Na wieść o tym dowódcy wojskowi: Tadeusz Kościuszko oraz Józef Poniatowski poddali się do dymisji. Przeciwko Targowicy opowiedzieli się także marszałek Sejmu Stanisław Małachowski oraz Ignacy Potocki. Wielu zwolenników reform i Konstytucji udało się wówczas na emigrację, przede wszystkim do Saksonii. Po tych wydarzeniach konfederaci zlikwidowali organy władzy powołane przez Sejm. W końcu doszło do kolejnych dwóch rozbiorów Polski, które sprawiły, iż Polska zniknęła z mapy Europy. Zaczęło się od żądań Fryderyka Wilhelma II, który twierdził, że powinien dostać Wielkopolskę w ramach odszkodowania za niepowodzenia wojenne z rewolucyjną Francją. W ostateczności doszło do drugiego rozbioru Polski. Miało to miejsce siódmego kwietnia 1793 roku. Rosji przypadły tereny na wschód od Pińska, Niemna i Zbruczu, Prusom województwa Poznańskie, Sieradzkie, Kaliskie oraz Gdańsk i Toruń. II rozbiór Polski był w rzeczywistości wielką porażką i kompromitacją Targowicy. Rozbiór został potwierdzony przez sejm rozbiorowy, który odbył się w roku 1793. Był to ostatni sejm Polski szlacheckiej. W marcu 1794 roku wybuchło powstanie, którego przywódcą był Tadeusz Kościuszko. Powstanie kościuszkowskie było wyrazem niezadowolenia społeczeństwa z zaistniałej sytuacji. Siódmego maja Tadeusz Kościuszko w miejscowości Połaniec ogłosił tak zwany Uniwersał Połaniecki. Na mocy uniwersału zmniejszeniu uległa pańszczyzna, zniesione zostało poddaństwo chłopów oraz wprowadzona została nienaruszalność chłopów z ziemi, którą uprawiają. Pomimo tego osiemnastego grudnia 1794 roku powstanie poniosło klęskę i upadło. Już w październiku 1795 roku Rosja, Prusy oraz Austria dokonały trzeciego rozbioru ziem polskich. Tym samym Rosja zyskała wszystkie ziemie na wschód od Niemna i Bugu, Prusy zagarnęły Warszawę oraz ziemie na zachód od Niemna i Pilicy, zaś Austrii przypadły: Kraków, Sandomierz oraz województwa Lubelskie i Radomskie. W tej sytuacji Stanisław August Poniatowski udał się do Grodna pod kontrolę namiestnika rosyjskiego, gdzie w dniu dwudziestego piątego listopada abdykował. Trzeci rozbiór państwa polskiego był przyczyna emigracji znacznej liczby Polaków. Krajami do których udawała się polska ludność były: Saksonia, Włochy oraz Francja.
