dodaj

Wybierz szkołę

Podstawowa
Liceum
Studia

Wybierz przedmiot

Wybierz, czego potrzebujesz

Streszczenia lektur

Nie Boska Komedia

Zygmunt Krasiński
ściągaj

Pytania i odpowiedzi

Na czym polega dramat rodzinny w Nie-Boskiej komedii?

W Nie-Boskiej komedii kwestiom rodzinnym poświęcony jest przede wszystkim akt I i II. Dramat dotyczy relacji między Hrabią Henrykiem, jego żoną Marią, a później także synem – Orciem. 

Źródłem dramatu i kryzysu rodziny jest Henryk, który jako poeta żyje cały czas w świecie fantazji i zupełnie nie potrafi w związku z tym docenić tego, co jest wokół niego. Z pozoru szczęśliwy związek, jaki miał stworzyć z Marią, przeradza się w pasmo udręk, które kobietę doprowadzają w końcu do obłędu.

Poezja romantyczna zostaje tutaj więc postawiona w stan oskarżenia jako ta, która karmi złuda i iluzją, a przez to buduje most między nami a rzeczywistością. Symbolem tej niszczącej siły jest piękna Dziewica, która szybko okazuje się złudną marą. Zanim to się jednak stanie wprowadzi ona chaos do życia Henryka, doprowadzi do sprzeczności między tym, co w twórczości a tym, co dzieje się w realnym życiu.

Pojawienie się Dziewicy uświadamia Henrykowi tę sprzeczność, której nie będzie w stanie pozbyć się właściwie do końca życia. Pierwszą ofiarą tej świadomości u Henryka będzie jego żona. Dziewica jest bowiem uosobieniem idealnej miłości romantycznej i pragnień, których „zwykła”, prozaiczna żona Maria nie jest w stanie zaspokoić. 

Teoretycznie historia związku Henryka z Marią jest właśnie prozaiczna – najpierw pojawia się wielka miłość, której ukoronowaniem jest ślub, natomiast równie szybko pojawia się rozczarowanie, proza życia i chęć ucieczki. W przypadku Nie-Boskiej komedii kluczowe jest jednak to, że źródłem tego rozczarowania rzeczywistością jest w przypadku Henryka Dziewica symbolizująca fałszywą twórczość romantyczną. 

Najwyższą cenę w tym konflikcie ponosi Orcio, który zostaje przeklęty przez obłąkaną matkę, która chce zemścić się na Henryku, obciążając syna tym samym „romantycznym” piętnem, które nosi ojciec. U Orcia widomym symbolem tego piętna jest utrata wzroku. 

Dlaczego Nie-boska komedia to dramat romantyczny?

O traktowaniu Nie-Boskiej komedii jako dramacie romantycznym można mówić z co najmniej kilku różnych powodów. Wskazują na to między innymi:

  • otwarta kompozycja – struktura Nie-Boskiej komedii jest niespójna, nie mamy jasnego przedstawienia wcześniejszej historii Henryka, połączenie poszczególnych części także nie jest oczywiście, nie do końca łatwo jest połączyć Prolog, Akt I i II, z tym, co dzieje się w akcie III. Pod względem fabularnym jest to bardzo trudne, nie ma tutaj ciągłości przyczynowo-skutkowej, chronologicznej. Niejednoznaczne jest także zakończenie dramatu, które pozostawia czytelnika/widza z większą ilością pytań niż odpowiedzi.
  • złamanie antycznej zasady jedności miejsca i akcji – wydarzenia dramatu rozgrywają się w różnych miejscach, a nie w jednej przestrzeni jak działo się w dramacie klasycznym. Nie zachowana jest także jedność czasu – wydarzenia rozgrywają się zamiast w ciągu jednego dnia, w ciągu wielu lat. To w końcu przekłada się również na złamanie zasady jedności akcji. 
  • niejednoznaczność gatunkowa – Nie-Boska komedia jest utworem, który podobnie jak inne dramaty romantyczne składa się z bardzo różnorodnych pod względem gatunkowych elementów. Można tutaj znaleźć fragmenty typowo liryczne, pojawią się jednak także obszerne fragmenty epickie. Wrażenie to wzmaga jeszcze pojawienie się narratora w Nie-Boskiej komedii, co skłania część badaczy do tego, żeby mówić o tym dramacie jako dramacie epickim. 
  • niejednorodność estetyczna – w Nie-boskiej komedii z pewnością nie ma zachowanej antycznej zasady decorum, czyli dopasowania języka do prezentowanych wydarzeń. W Nie-Boskiej komedii bardzo wiele jest fragmentów poważnych, tragicznych, nie brakuje jednak także wstawek komediowych, momentami groza miesza się tutaj z farsą. 
  • obecność elementów fantastycznych – duchy i zjawy, które pojawiają się w Nie-Boskiej komedii, także są jednym z charakterystycznych elementów dramatu romantycznego. 
  • bohater – targany wewnętrznymi sprzecznościami, bardzo niejednoznaczny, postawiony wobec wyborów moralnych, ale i ważnego momentu historycznego Henryk jest typowym bohaterem dramatu romantycznego. 

Przeciwieństwa w Nie-boskiej komedii.

Nie-Boska komedia oparta jest na co najmniej kilku parach przeciwieństw, które ujawniają niejednoznaczność, niespójność, wielowymiarowość naszego świata. Z perspektywy historycznej pokazują także konieczność starcia się przeciwstawień i dążenia do rozwoju, który jednak prowadzony drogą rewolucji niewiele przynosi oprócz bólu, cierpienia i wszechogarniającego zniszczenia. 

Pierwsza para przeciwieństw, które się pojawiają to poezja i rzeczywistość. 

Wprowadzenie postaci Dziewicy pokazuje, jak bardzo poezja jako fantazja i świat pragnień, wyobrażeń, fantazmatów daleka jest od rzeczywistości, która jest niedoskonała. Krasiński z jednej strony dostrzega niszczycielską siłę poezji, która odrywa od rzeczywistości. Z drugiej – zdaje sprawę, że życie bez poezji jest trudne. 

Kolejna para opozycji kluczowa dla Nie-Boskiej komedii to arystokracja i rewolucjoniści (wcześniej poddani). Tutaj bardzo wyraźnie Krasiński kładzie nacisk na niesprawiedliwość społeczną, brutalne konsekwencje relacji pan-niewolnik. Uważa jednak, że podejmowana przez rewolucjonistów próba obalenia systemu ma jedynie doprowadzić do zamiany miejsc.

Jaką rolę w Nie-Boskiej komedii odgrywa motyw szatański?

Motyw szatański w Nie-Boskiej komedii jest obecny na bardzo wielu poziomach. 

Już sam tytuł sygnalizuje perspektywę szatańską, diabelską. Stanowi także czytelne nawiązanie do Boskiej Komedii Dantego. Podobnie jak Dane, Hrabia Henryk także realizuje motyw wędrówki, o ile jednak Dante przeszedł zarówno przez piekło, czyściec, jak i niebo, o tyle Henryk wędruje jedynie przez piekło, jakim jest otaczająca go rewolucyjna rzeczywistość. 

  • Szatani zaprezentowani są jako odpowiadający za część zdarzeń. To szatan jest odpowiedzialny za kuszenie Henryka najpierw wizją Edenu, potem postacią Dziewicy. W końcu ostatecznie to także szatan Mefisto popycha go do udziału w walce.
  • Szatański jest obłęd, któremu ulega Maria, żona Henryka. W pewnym momencie prezentuje ona wizję szalonego Chrystusa, który rozbija krzyż o gwiazdy, negując więc tym samym najważniejsze dla chrześcijaństwa idee. Szatańskie zdaje się także „błogosławieństwo” podczas chrztu Orcia, któremu matka życzy bycia poetą, co w perspektywie całego utworu jest zdecydowanie bardziej przekleństwem niż błogosławieństwem.
  • • Przedstawiciele rewolucji również przedstawieni są z wykorzystaniem motywu szatańskiego. Dotyczy to zarówno Leonarda, jak i Pankracego. Leonard jest przedstawiony jako dążący do całkowitego upadku, namawiający do rzezi, organizujący sabaty. Z kolei Pankracy to ten przebiegły szatan, który kusi mocą swojego słowa. 

W końcu cała rzeczywistość rewolucyjna jest zaprezentowana jako szatańska. Sposób obrazowania walk, poszczególnych ich bohaterów, obozu rewolucyjnego siłą rzeczy budzi skojarzenia z piekłem z Boskiej Komedii Dantego. 

W całym utworze motyw szatański służy do zobrazowania wizji świata, jaka towarzyszy ludziom w XIX wieku, zwątpienia w boską opiekę, a także zaprezentowania źródeł tej tragedii. Szatani symbolizują bowiem tęsknoty, wyobrażenia, marzenia, posługują się nimi, aby skłonić ludzi do podejmowania określonych działań. Nie potrzeba tutaj magii, wystarczy obudzić głęboko skrywane tęsknoty. 

Skąd wzięła się dziewica w Nie-boskiej komedii?

Dziewica była kolejnym elementem kuszenia Henryka przez szatana. Pojawiła się w małżeńskiej sypialni Henryka i Marii. Dla niego była uosobieniem piękna, Maria postrzegała ją jako widmo, nieboszczkę. Jest to upiór przybrany w romantyczne szaty. Maria czuje od niej zgniliznę grobowców, z których widmo czerpie swoją siłę i pozorną urodę. Niestety Henryk nie dostrzega zagrożenia, widzi dziewczynę jako piękność. Jest ona „utkana” z jego romantycznych wyobrażeń, stanowi wcielenie romantycznej poezji i wszystkich ideałów z nią związanych.

Zjawa gnana jest przez czarty, leci nad ogrodem, wplata w kwiaty włosy. Nad cmentarzem jednak czerpie siłę spod mogił młodych zmarłych przedwcześnie dziewcząt. Maria podskórnie to wszystko wyczuwa. Atłasowa skórnia widma to dla niej tylko przebranie. Wie, że ten upiór cuchnący siarką i grobowcami nic dobrego nie przynosi. Henryk jednak daje się porwać do romantycznego lotu. Kiedy jednak orientuje się, że widmo jest tylko złudą, wraca do żony z poczuciem porażki i bycia szatańskim igrzyskiem. 

Jak funkcjonuje świat nadprzyrodzony w Nie-boskiej komedii?

Świat nadprzyrodzony w Nie-Boskiej komedii funkcjonuje w stosunkowo nietypowy, jak na pozostałe dramaty romantyczne sposób. Tylko z pozoru bowiem jest motorem działań głównych bohaterów. Może się oczywiście na początku wydawać, że to Belzebub postanawia pogrążyć Henryka, że to Dziewica odrywa go od żony i doprowadza pośrednio do jej szaleństwa i „błogosławieństwa” rzuconego na Orcia. Można zakładać, że to złe duchy sprawiają, że Orcio prowadzi ojca na sąd w podziemia zamku, a Henryk decyduje się jednak na udział w walce z rewolucjonistami. W końcu można byłoby uznać, że również szatani kierują Leonardem (który w swojej postaci ujawnia sporo cech szatańskich) czy Pankracym. 

Jeśli jednak bliżej przyjrzeć się konstrukcji dramatu, okazuje się, że wszystkie te postaci ze świata nadprzyrodzonego ujawniają jedynie złe, jak i dobre (w końcu nie można zapominać choćby o postaci Anioła Stróża) tendencje w postawach bohaterów. W tym kontekście jasne staje się również, dlaczego słowa „dramat układasz” (bardzo niejednoznaczne) wypowiada nieznany głos. Tylko od odbiorcy zależy, komu go przypisze, a tym samym, jaką interpretację tych słów przyjmie. 

Realizm i fantastyka w Nie-boskiej komedii?

W Nie-Boskiej komedii realizm i fantastyka są ze sobą ściśle związane. Te dwa światy cały czas się przenikają. Nie jest jednak tak, jak choćby w Kordianie, że do pewnego momentu losy ludzkich bohaterów zależą od decyzji szatańskich. Tutaj tylko na początku można się dać zwieść takiej interpretacji.

Wydaje się, że Krasiński bardzo mocno pogłębia romantyczną tendencję wykorzystania postaci fantastycznych nie jako inspiratorów działania, ale tych, które odsłaniają prawdę o konkretnym człowieku. Ujawniają w nim dobre albo złe tendencje. Belzebub, kusząc Henryka fałszywym obrazem Edenu, ujawnia u tego bohatera złudne wyobrażenia o kraju szczęśliwości wyprowadzone z poezji romantycznej, podobnie dzieje się w przypadku Dziewicy uruchamiającej w Henryku tęsknoty za idealnym obrazem miłości, czy Mefista, który budzi w nim (nie do końca dobrze rozumianą) potrzebę walki. Pojawiają się jednak także i postaci podkreślające dobro istniejące w bohaterze – mowa tutaj przede wszystkim o Aniele Stróżu. 

Uznać można, że realizm i fantastyka w Nie-Boskiej komedii cały czas się przeplatają, co pozwala czytać ten dramat w wielu miejscach jako psychomachię prezentującą nam wewnętrzne zmagania bohaterów. Fantastyka funkcjonuje na zasadzie wewnętrznego głosu poszczególnych postaci. Dlatego o Nie-Boskiej komedii mówi się często jako o dramacie realizującym realizm psychologiczny.

Nie-Boska komedia — w jakich okolicznościach Henryk opuścił rodzinę?

Henryk opuszcza rodzinę w bardzo znaczącym momencie, ponieważ robi to podczas chrzcin swojego pierworodnego (i jedynego) syna Orcia. Zamiast w tym szczególnym momencie być z rodziną, bohater daje się uwieść wizerunkowi dziewicy, która jemu wydaje się spełnieniem marzeń o romantycznej miłości.

Maria od razu orientuje się, że jest to jedynie widmo, które czerpie swoją siłę z sił nieczystych i grobów, natomiast Henryk jest głuchy na jakiekolwiek ostrzeżenia. Daje się porwać Dziewicy. Obiecuje mu ona spełnienie największego marzenia, jakim jest dorównanie wiecznej poezji i nieśmiertelność. Kiedy bohater orientuje się, że to wszystko złuda, a Dziewica to straszne widmo, jest już za późno. 

Nie-boska komedia — argumenty za i przeciw rewolucji.

Nie-Boska komedia jest uznawana za dramat radykalnie krytykujący i negujący ideę rewolucji. Łączy się to także z poglądami samego Krasińskiego, który był zdecydowanym przeciwnikiem przewrotu społecznego, mimo że zdawał sobie sprawę, że jest on nieunikniony.

Mimo że Nie-Boska komedia w bardzo wielu miejscach w sporze arystokracji z rewolucjonistami prezentuje poglądy antyrewolucyjne, wskazuje także na (zasadne) przyczyny, dla których tego typu ruchy społeczne się pojawiają. 

Starcie przywódców dwóch obozów – Henryka i Pankracego, pozwala wyłuskać z Nie-Boskiej komedii argumenty za i przeciw rewolucji.

Argumenty Pankracego za rewolucją: 

  • szlachta jest niemoralna, popełniła szereg zbrodni przeciwko słabszym od siebie, a jedynym sposobem odebrania jej władzy jest rewolucja,
  • szlachta trwoni pieniądze, kupczy ojczyzną, prowadzi rozpustne, amoralne życie,
  • do buntu najbiedniejszych pchnął ucisk, głód, nędza,
  • rewolucja otwiera przed przyszłymi pokoleniami szansę na zdecydowanie lepszą przyszłość

Argumenty Henryka przeciw rewolucji:

  • zasługi szlachty jako odwiecznych obrońców tradycji i historii wielu pokoleń i wiary chrześcijańskiej, dla której zagrożenie stanowią rewolucjoniści, którzy są albo przechrztami, albo głoszą ateizm, 
  • rewolucjoniści popełniają te same zbrodnie, co arystokracja, 
  • rewolucja nie dąży do prawdziwej zmiany rzeczywistości, a jedynie zamiany miejsc między rewolucjonistami a arystokracją. 

Nie-boska komedia — los i przeznaczenie człowieka.

Nie-Boska komedia podejmuje temat losu i przeznaczenia człowieka przede wszystkim w odniesieniu do głównego bohatera dramatu, czyli hrabiego Henryka. Jest to przykład jednostki o bardzo silnej osobowości, momentami wybitnej, natomiast jednocześnie (m.in. przez poezję) zdolnej do ulegania błędnym perspektywom.

W wielu momentach swojego życia Henryk podejmuje błędne lub co najmniej wątpliwe decyzje, kierując się wyobrażeniami, fantazmatami, ideami, które nie pozwalają mu w pełni zakorzenić się w rzeczywistości. Tak dzieje się choćby w przypadku jego związku z Marią, budowy rodziny, którą bohater porzuca uwiedziony przez wizję, jaką roztacza przed nim Dziewica. Realny związek z żoną przegrywa w starciu z wyobrażeniem idealnej miłości romantycznej, jakie symbolizuje Dziewica.

Podobnie jest w przypadku udziału Henryka w walkach z rewolucjonistami. Popycha do nich Henryka Mefistofeles, który budzi w nim poczucie odpowiedzialności za tradycję i historię. Nie jest to oczywiście postawa negatywna, natomiast sposób, w jaki Krasiński prezentuje podejmowanie decyzji przez Henryka, który przecież doskonale zdaje sobie sprawę z win popełnionych przez arystokrację, pokazuje, jak często ten bohater jest bezwolny, daleki od postaci Kordiana czy Konrada z Dziadów cz. III, którzy byli bohaterami poszukującymi, ale w momencie odnalezienia swojej wizji w życiu byli gotowi się za nią poświęcić w pełni.

W przypadku Henryka jest zgoła inaczej. Można odnieść wrażenie, że cały czas ktoś inny podejmuje za niego decyzje, dokonuje wyborów, za którymi podążą bohater. Hrabia Henryk ulega Historii, jest jej częścią i mimo że ostatecznie się buntuje, w starciu z siłą Historii nie ma większych szans. Jeśli bowiem uświadomić sobie, że rewolucja w Nie-Boskiej komedii była pewną koniecznością dziejową (mimo że sam Krasiński) był jej gorącym przeciwnikiem, Henryk nie miał możliwości jej zatrzymania. 

Nie-boska komedia — arystokraci i rewolucjoniści.

Trzecia i czwarta część Nie-Boskiej komedii jest poświęcona przede wszystkim perspektywie historycznej. Uwaga koncentruje się na starciu dwóch wrogich sobie obozów, arystokracji i rewolucjonistów. 

Pierwsza grupa, czyli arystokracja jest prezentowana w dramacie z dwóch perspektyw. Z jednej strony są oni przez Krasińskiego pokazywani jako obrońcy kraju i jego tradycji, a także religii, co z punktu widzenia rozgrywających się w dramacie wydarzeń nie pozostaje bez znaczenia. Henryk jako ich przywódca z dyskusji z Pankracym podkreśla zasługi arystokracji dla rozbudowy kraju, ochrony jego wartości, tradycji, narodu. Z drugiej jednak strony, nie da się przejść obojętnie nad upadkiem moralnym tej grupy społecznej, jej rozpustnym życiem i kupczeniem przyszłością ojczyzny. 

Druga grupa, czyli rewolucjoniści, którym przewodzi Pankracy i Leonard, to bardzo zróżnicowany obóz. W dużej mierze podczas wędrówki Henryka po obozie rewolucyjnym można się przekonać, że większa część rewolucjonistów to lokaje, robotnicy, czyli wszyscy ci, którzy przez ogromnie długi czas ciemiężeni byli przez arystokrację i teraz szukają odwetu. To jednak sprawia, że zainteresowani są oni przemocą, zadawaniem cierpienia i śmieci, a przede wszystkim jedynie odwróceniem ról, a nie autentyczną zmianą rzeczywistości.

Widać to także w postawie Leonarda, który prezentuje najbardziej radykalne poglądy. W obozie rewolucyjnym nie brakuje także przechrztów, a więc Żydów, którzy jedynie dla korzyści finansowych zdecydowali się przejść na chrześcijaństwo (niestety nie da się nie zauważyć tutaj antysemityzmu Krasińskiego). Poeta w Nie-Boskiej komedii podkreśla jednak, że spora część zbuntowała się w wyniku ucisku i wyzysku ze strony arystokracji. 

Nie-boska komedia — argumenty hrabiego i Pankracego.

Dyskusja między Henrykiem a Pankracym służy zaprezentowaniu racji obu stron. Starcie to zdecydowanie wygrywa Henryk, mimo że i w argumentach Pankracego jest sporo racji. Ten ostatni podkreśla przede wszystkim, że winę za aktualną sytuację ponosi arystokracja, która przez lata wyzyskiwała niższe stany. To musiało w końcu doprowadzić do buntu. Pankracy przypomina o okrucieństwach, jakich dopuszczali się arystokraci. Przypomina popełniane przez nich przestępstwa, przekupstwa, jakich się dopuszczali oraz kłamstwa. 

Henryk nie próbuje udawać, że tych win nie było, natomiast podkreśla rolę arystokracji jako tej, która kształtowała naród, broniła wiary, przechowywała tradycję. Zarzuca tym samym Pankracemu, że on jako nomada i wędrowiec nie jest w stanie stworzyć nowego ładu. Ponadto uważa, że Pankracy gardzi ludźmi, którym przewodzi i wykorzystuje ich do własnego celu, jakim jest obalenie starego porządku. Pankracy jest jednak pełny wiary i optymizmu. Wierzy, że rewolucja przyniesie nową przyszłość. Henryk podkreśla jednak, że ta przyszłość nie będzie miała się na czym oprzeć. Każdy z bohaterów z dyskusji tej wychodzi przekonany o swojej racji. Nie doszło tutaj do autentycznego dialogu, a jedynie przedstawienia własnych argumentów.   

Bunt w Nie-boskiej komedii.

Bunt w Nie-Boskiej komedii dotyczy przede wszystkim kwestii rewolucji. Mowa tutaj o buncie lokajów, rzemieślników, rzeźników, chłopów, który zmęczeni wieloletnim uciskiem ze strony możnowładztwa postanowili zawalczyć o nowy świat. Teoretycznie walczą oni o wolność i godne traktowanie, tak naprawdę jednak koncentrują się na brutalnym odwecie, co może zobaczyć Henryk wędrujący przez obóz rewolucjonistów.

Bunt oznacza podeptanie tradycji, obyczajów, wiary. Z jednej strony można więc zrozumieć konieczność tego buntu i fakt, że arystokracja sama na niego zapracowała. Z drugiej jednak strony widać wyraźnie, że w koncepcji Krasińskiego za samym buntem stoi tylko zniszczenie i cierpienie. Nie ma tutaj nadziei na nowy porządek i spojrzenie w przyszłość. Rewolucja niesienie w sobie jedynie zburzenie starego porządku bez perspektywy nowego otwarcia.  

Nie-boska komedia — Henryk jako poeta.

Poezja w Nie-Boskiej komedii jest przedstawiona jako złuda, mara, odrywająca człowieka od rzeczywistości. Krasiński jest przekonany, że poezja powinna tworzyć literaturę z materii życia i zakorzeniać człowieka w życiu, niestety nie zawsze tak się dzieje.

Symbolem poezji-złudy, mary jest Dziewica. Henryk jako poeta marzy o władzy i sławie, dlatego też ulega urokowi Dziewicy i zapomina o tym, co w jego życiu najważniejsze, a więc o rodzinie. Henryk jawi się jako poeta ulegający wizjom, marom, urokom poezji łudzącej ideałami, które nie mają nic wspólnego z życiem.

Taka poezja prowadzi do porażki, która staje się udziałem Henryka. Ten bowiem marząc o sławie i idealnej poezji podąża za Dziewicą, pozostawiając żonę i syna w jednym z najważniejszych momentów, jakim jest chrzest. Kiedy orientuje się, że jego wizja jako poety i Dziewica jako piękna poezja to tylko złuda, jest już za późno. Niestety w międzyczasie Maria zdąży „błogosławić” bycie poetą także ich wspólnemu synowi – Orciowi. W kontekście doświadczeń Henryka okazuje się zaś, że poezja jest zatem przekleństwem – koszmarną klątwą ciążącą nad jego rodem.

Bohaterowie romantyczni w Nie-boskiej komedii.

W Nie-Boskiej komedii nie ma typowego bohatera romantycznego. Krasiński w dużym stopniu polemizuje bowiem z wcześniejszą wizją romantycznej poezji, nie oznacza to jednak, że stworzeni przez niego bohaterowie nie spełniają wielu cech bohatera romantycznego. Przede wszystkim mowa tutaj o Henryku i Pankracym. Główny bohater i jego antagonista uzupełniają się wzajemnie, realizując jednocześnie wiele cech bohatera romantycznego. 

Henryk jako bohater romantyczny jest nieprzeciętnym, wybitnym indywidualistą o ogromnym ego i przekonaniu własnej wyższości. O ile w pierwszych dwóch częściach jako Mąż jest absolutnym egoistą, co doprowadza do rozpadu jego rodziny, o tyle w dwóch pozostałych jawi się jako prawdziwy przywódca. Trzeba jednak pamiętać, że walczy dla dobra arystokracji, a nie całego narodu. Jest przy tym gotowy wiele poświęcić, ponieważ jest przekonany o wielkości i zasadności własnych pobudek. Niestety na końcu czeka go śmierć, której towarzyszy poczucie porażki. 

Henryk realizuje także inną cechę bohatera romantycznego, jaką jest osamotnienie. Widać to bardzo przy jego sytuacji rodzinnej, kiedy mimo małżeństwa i założenia rodziny cały czas mu czegoś brakuje. Czuje się niezrozumiany, a przez to tak łatwo ulega kuszeniom Dziewicy. 

Henryk niestety gardzi także przeciwstawiającymi mu się ludźmi. Widać to doskonale w jego wędrówce przez obóz rewolucyjny. Jest to także bohater wewnętrznie rozdarty, co podkreśla psychomachia wykorzystana przez Krasińskiego w kreacji tego bohatera. 

Pankracy to również indywidualista, co podkreśla jego imię – wszechwładca. Jest prezentowany jako światły przywódca rewolucjonistów. Pankracy, jak przystało na bohatera romantycznego, także się buntuje przeciwko zasadom rządzącym światem. Jest zdolny nawet przeciwstawić się Bogu. Ostatecznie jednak musi ulec pojawiającemu się w finale Chrystusowi. Podobnie jak Henryk ponosi więc porażkę, a za nią stoi już tylko śmierć. Do końca jednak jest przekonany o zasadności i wielkości własnych ideałów, za które jest gotów ponieść najwyższą cenę.

Potrzebujesz pomocy?

Romantyzm (Język polski)

Zadaj pytanie

Teksty dostarczone przez Grupę Interia. © Copyright by Grupa Interia.pl Sp. z o.o. sp. k.

Opracowania lektur zostały przygotowane przez nauczycieli i specjalistów.

Materiały są opracowane z najwyższą starannością pod kątem przygotowania uczniów do egzaminów.

Zgodnie z regulaminem serwisu www.bryk.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.

Polecamy na dziś

Korzystanie z portalu oznacza akceptację Regulaminu.

Polityka Cookies. Prywatność. Copyright: INTERIA.PL 1999-2023 Wszystkie prawa zastrzeżone.