System sprawowania władzy przez Augusta był monarchią. Władca:

    • Był głównym dowódcą,
    • Zarządzał wieloma prowincjami,
    • Dysponował decydującym głosem w senacie,
    • Deklarował, że działał zawsze z republikańską tradycją,
    • Wciskał ludziom również, że republikę odbudował po czasach kryzysu mocą swego autorytetu, a nie nadzwyczajnych uprawnień.

Z republikańskich instytucji zniknął organ najważniejszy: zgromadzenie obywatelskie. Została jednak druga, równie ważna instytucja- senat, który był przez Augusta bardzo szanowany. Uprawnienia senatu stopniowo wzrastały, gdyż przejmował on funkcje nieistniejących zgromadzeń. Cesarz przedstawiał senatowi wszelkie ważne sprawy, dbając o uzyskanie jego poparcia. Zachowano również stare urzędy, godność konsula była wciąż w najwyższej cenie, ale nowo stworzone obowiązki, o których przyznaniu decydował osobiście władca, stawały się o wiele ważniejsze. Panujący pilnowali, by do senatu wchodzili ludzie im lojalni, co nie zawsze się udawało, gdyż właśnie w tym gronie dochodziła do głosu opozycja. Senatorzy mieli świadomość swego znaczenia i reagowali ostro na naruszenie swego imienia.

Bez senatu nie dało się kierować imperium, ponieważ mieszkańcy państwa rzymskiego tak przyzwyczaili się do rządów członków senatu, że stworzenie innego grona nie wchodziło w grę. To przede wszystkim dla senatorów Juliusz Cezar uprawiał "komedię republiki", a było warto. Stanowili oni w większości grupę ludzi:

    • Wysoce kompetentnych,
    • Przygotowywanych od dzieciństwa do rządzenia,
    • Traktujących niezwykle poważnie sprawowanie funkcji politycznych,
    • Mających rozległe horyzonty myślowe, obejmując kolejne stanowiska w rozmaitych prowincjach,
    • Mogących liczyć na posłuch wśród tych, którymi rządzili.