nurt w malarstwie i prąd literacki ukształtowany w pełni na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX w. Naczelnym zadaniem pisarza stało się obiektywne przedstawianie rzeczywistości. Odrzucono ograniczenia moralno-społeczne, starano się dokładnie, wnikliwie penetrować rzeczywistość. Pod względem artystycznym twórczość realistów charakteryzowała dbałość o stronę kompozycyjną i stylistyczną powieści. Najlepsze polskie powieści realistyczne: Lalka B. Prusa, Nad Niemnem E. Orzeszkowej.
Europejscy malarze - realiści to m.in. G. Courbet (prekursor realizmu w malarstwie), twórca obrazów Kamieniarze, Pogrzeb w Ornans, J. F. Millet; w Polsce J. Chełmoński (Bociany), A. Gierymski (Powiśle, Pomarańczarka).
