Spis treści:

Matura 2025 z języka polskiego. Znajomość lektur obowiązkowych jest kluczowa 

Pisemna matura z języka polskiego otwiera serię egzaminów dojrzałości. W tym roku arkusze zostaną rozdane 5 maja o godzinie 9:00. Czas jest ograniczony – to 240 minut na testy, krótkie odpowiedzi na pytania oraz napisanie wypracowania. Żeby zdać, wystarczy zdobyć 30 proc., ale większości osób zależy na lepszym wyniku. Podpowiadamy, co można zrobić, aby go zdobyć. 

Zostało już niewiele czasu, więc konieczne jest powtórzenie lektur obowiązkowych, których znajomością trzeba wykazać się w teście historycznoliterackim oraz w wypracowaniu. Pomoże to w uniknięciu błędu kardynalnego, czyli takiego, który świadczy o tym, że zdający nie zna kluczowych wątków utworu lub losów głównych bohaterów. 

Lista lektur obowiązkowych na podstawową maturę z języka polskiego pojawia się w informatorze CKE, to:

  • Biblia (w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana), 
  • Jan Parandowski, Mitologia, cz. I Grecja
  • Homer, Iliada (fragmenty)
  • Sofokles, Antygona
  • Lament świętokrzyski (fragmenty)
  • Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
  • Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
  • William Szekspir, Makbet
  • Molier, Skąpiec
  • Ignacy Krasicki, wybrana satyra
  • Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność; Dziady cz. III
  • Bolesław Prus, Lalka
  • Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty)
  • Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
  • Stanisław Wyspiański, Wesele
  • Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty)
  • Stefan Żeromski, Przedwiośnie
  • Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
  • Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu
  • Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty)
  • Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
  • Albert Camus, Dżuma
  • George Orwell, Rok 1984
  • Sławomir Mrożek, Tango
  • Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii)
  • Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie)
  • Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach)
  • Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty).

Aby nie stracić punktów w teście historycznoliterackim, należy też powtórzyć lektury z zakresu szkoły podstawowej, w tym:

  • bajki Ignacego Krasickiego;
  • dwa utwory Adama Mickiewicza – Dziady cz. II oraz Pana Tadeusza (księgi: I, II, IV, X, XI, XII);
  • Zemstę Aleksandra Fredry;
  • Balladynę Juliusza Słowackiego.

Nie ma już czasu na ponowne czytanie wszystkich książek. Przed maturą z polskiego lepiej zajrzeć do swoich notatek i bezpłatnych streszczeń dostępnych na stronie Bryk.pl. 

Znajomość wymienionych utworów przyda się też na ustnej maturze z języka polskiego. Dobrym sposobem na odświeżenie wiedzy lub uzupełnienie braków, jest zapoznanie się z odpowiedziami do wszystkich pytań jawnych na maturę 2025, które opracowali eksperci.

W ostatnich dniach przed egzaminem dojrzałości pomoże powtórka z motywów literackich. Nawet szybkie przejrzenie podstaw z epok literackich ma sens. Takie kompleksowe przygotowanie pozytywnie wpłynie na zmniejszenie stresu egzaminacyjnego. 

Sprawdź również: Co będzie na maturze z języka polskiego? Sprawdź przewidywania

Podstawowa matura z języka polskiego. Co jeszcze powtórzyć? 

Z diagnozy CKE na podstawie próbnej matury z języka polskiego wynika, że „niemal co trzeci licealista i co drugi uczeń technikum popełnił w wypracowaniu 26 lub więcej błędów językowych”. Uczniowie powinni powtórzyć zasady ortografii. Osoby, które nie mają z tym problemów, mogą upewnić się, czy wiedzą, gdzie należy postawić przecinki. Interpunkcja też jest punktowana w wypracowaniu.

Tworzenie poprawnych wypowiedzi wymaga nie tylko wiedzy, ale także praktyki. Uczniowie szkół średnich ćwiczyli tę umiejętność podczas lekcji języka polskiego przez kilka lat. Na ostatnią chwilę można jeszcze np.:

  • powtórzyć związki frazeologiczne (żeby nie zamieniać słów i używać ich zgodnie z przypisywanym im znaczeniem),
  • sprawdzić, czym są kolokwializmy i postarać się, aby nie pojawiły się w wypracowaniu,
  • zastanowić się, jakich słów używamy najczęściej i sprawdzić ich synonimy (to pomoże zmniejszyć liczbę powtórzeń w tekście),
  • zwrócić uwagę, czy w naszych wypowiedziach pojawiają się pleonazmy (tzw. masło maślane), np. cofać się w tył, spadać w dół, błędna pomyłka. Trzeba ich unikać nie tylko na maturze, 
  • zapamiętać, że konstrukcje pod rząd i dlatego ponieważ, nie są poprawne, zamiast nich należy używać z rzędu i dlatego że. 

W tak krótkim czasie trudniej będzie uzupełnić słownictwo dotyczące m.in. pojęć abstrakcyjnych, których znajomością trzeba się wykazać w dłuższej formie wypowiedzi.

Zdający maturę muszą również poćwiczyć pisanie notatki syntetyzującej, która nie jest tym samym, co streszczenie jednego tekstu. Można zyskać cztery punkty, a czasem podczas rekrutacji na wymarzone studia, brakuje znacznie mniej, aby to nasze nazwisko pojawiło się na liście zakwalifikowanych do przyjęcia.  

Egzaminatorzy CKE przypominają, że trzeba umieć rozplanować czas na maturze, żeby po kilku godzinach pisania nie okazało się, że zabraknie go na najlepiej punktowaną część. Można to poćwiczyć rozwiązując arkusze maturalne z poprzednich lat ze stoperem. Wtedy dowiemy się, ile w przybliżeniu zajmuje nam udzielenie poprawnych odpowiedzi na pytania testowe, a jak długo piszemy rozprawkę. 

Po otrzymaniu testu kluczowe jest uważne czytanie poleceń w zadaniach. Aby nie pominąć niczego, lepiej zakreślać najważniejsze kwestie. Po napisaniu wypracowania, wszyscy poloniści polecają przeczytanie całości. Pomoże to w wyeliminowaniu większości błędów oraz sprawdzeniu, czy tekst jest spójny i logiczny. 

Źródła: cke.gov.pl

Redakcja

 

Przeczytaj również:

Dopasujesz cytat do książki? Maturalna powtórka z polskiego

Pamiętasz bohaterów lektur szkolnych? Ten quiz pokaże całą prawdę

Myślisz, że znasz ortografię? Ten quiz może cię zaskoczyć