"Campo di Fiori" Miłosz Czesław
Utwór został napisany w Warszawie w 1943 roku i opublikowany w tomie "Ocalenie" w 1945 roku. Wiersz przypomina czas likwidacji warszawskiego getta. Powstańcy nie mieli szans na skuteczną walkę z wielokrotnie przeważającymi oddziałami niemieckimi. Ale walczyli, bo chodziło im o obronę własnego honoru. Miłosz zestawia w wierszu dwie perspektywy czasowe i pokazuje podobieństwo zdarzeń: śmierć niewinnych ofiar , takich samych przed setkami lat i podczas akcji w getcie. W tekście prowadzona jest paralela między obrazem spalenia na stosie na rzymskim placu Giordana Bruna oraz męczeńskiej śmierci Żydów w Warszawie. Giordano Bruno został skazany na spalenie wyrokiem inkwizycji wydanym w 1600 roku za odważne opowiedzenie się za teorią heliocentryczną Mikołaja Kopernika, sprzeczną z oficjalnie obowiązującą doktryną geocentryczną. Został stracony za głoszenie prawdy, podobnie zginęli obrońcy i mieszkańcy warszawskiego getta. Podmiot liryczny przedstawia Campo di Fiori, w tym pięknym miejscu , tryskającym życiem , zabito człowieka, wyrastającego ponad swoją epokę, człowieka o wielkim umyśle. Wydarzenie to nie wywołało niczyjego bólu, nie zmieniło zachowania ludzi. Jednak warszawiacy zdawali sobie sprawę z tego, co dzieje się za murami getta. Nie buntowali się przeciwko rzezi dokonywanej przez Niemców. Podmiot wyraża ten fakt oschłym zdaniem: "Spalono Giordana Bruna". Utwór podejmuje rozważania dotyczące spraw wysokiej rangi, zwraca uwagę na ciągłość dziejów i powtarzalność ludzkich reakcji. Autor przypomina o konieczności zachowania człowieczeństwa, zdolności do buntu wobec zła. Wiersz jest gorzką refleksją, podmiot nawołuje do współczucia i obrony pokrzywdzonych.
Wiersz "Który skrzywdziłeś" został napisany w Waszyngtonie w 1950 roku, opublikowany w 1953 roku w tomie "Światło dzienne". Jest to utwór o wymowie uniwersalnej. Podmiot liryczny zwraca się do krzywdziciela człowieka prostego, wyjaśniając , na czym polega jego działanie i jakimi ludźmi się otacza. Podmiot chce go przestrzec, że prawda, nawet woli i mimo zabiegów ze strony totalitarnego władcy, zawsze wyjdzie na jaw. Krzywda dotyczy tu człowieka bezbronnego i szczerego, takiego, którego łatwo podporządkować. A krzywdziciel czuje bezkarnie. Podmiot przestrzega adresata, że Spisane będą czyny i rozmowy. Poeta ma na uwadze krzywdę prostych ludzi, ma prawo ujawniać i osądzać postępowanie władzy. Świat krzywdziciela to "gromada błaznów", którzy nie potrafią odróżnić podstawowych pojęć, mieszają dobro ze złem, akceptują niemoralne czyny i krzywdzenie ludzi. Sznur i gałąź po ciężarem zgięta to zakończenie życia tyrana. Poeta jest sędzią, który ma prawo oceniać i wydawać wyrok, dla takich, jak adresat wiersza nie ma miłosierdzia. Pełni rolę głosu sumienia zbiorowego, obrońcy słabych. Miłosz przestrzega tych, którzy krzywdzą, są agresorami, nie liczą się z jednostką Wiersz składa się z dwu zwrotek czterowersowych , pisanych wierszem sylabicznym. Wiersz często bywa kojarzony z totalitaryzmem komunistycznym czy ze stalinizmem.
Wiersz został napisany w Berkeley w 1968 roku, opublikowany w tomie "Miasto bez imienia" w 1969 roku. W utworze tym podmiot zwraca się do ojczystego języka, jest to osobiste wyznanie poety, który w języku odnajduje swoją utraconą ojczyznę. Nie jest łatwo, gdy język ojczysty nie jest polskim, nie łatwo żyć, rozmawiać i myśleć. Poeta -emigrant w mowie zachowuje swój związek z ojczyzną, ona pozostaje bliska, chociaż Miłosz przebywał wtedy dłuższy czas za granicą. Ta mowa miała być pośredniczką między nim a dobrymi ludźmi. W trzecim fragmencie utworu podmiot wyraża zwątpienie i rozgoryczenie, stwierdza, że jego mową posługują się także ludzie podli, pełni nienawiści do swoich rodaków. Stan rozgoryczenia ustępuje refleksji osobistej- Ale bez ciebie kim jestem. Dla poety ta mowa jest świętością, powinien jej udzielić wsparcia i pomocy a także wzajemności. Podejmuje trud jej ratowania. Mowa pozwala nazwać rzeczywistość zgodnie z prawdą, poeta jest jej wdzięczny za poczucie bliskości z ojczyzną, pozostaje jej wierny, nie odrzuci jej. Docenia jej wierność podczas wieloletniej emigracji. Utwór jest złożony z sześciu cząstek pisanych wierszem białym, wolnym. Miłosz zestawia tu mowę potoczną, aluzję literacką oraz obrazowość bliską malarstwu.
Wiersz "Obłoki" został napisany w 1935 roku w Wilnie. Podmiot obserwuje obłoki i narasta w nim poczucie winy, smutek i żal. Zestawia obraz świata z groza rodzącą się w człowieku. Wiersz ma w sobie elementy nastrojowości i wizyjności romantycznej. Sytuacją liryczną wiersz nawiązuje do tradycji romantycznej: "Obłoki" są dalekim echem wiersza Adama Mickiewicza "Nad wodą wielką i czystą", "Obłoki" nawiązują do częstego w poezji romantycznej sposobu obrazowania polegającego na zwielokrotnianiu obrazu świata poprzez pokazywanie go w wielu lustrzanych i wodnych odbiciach. "Przebudzenie" to był pierwszy tytuł utworu. Sytuacja liryczna wiersza dotyczy momentu na granicy nocy i dnia, na granicy snu i jawy. "Obłoki" to jedyny w całych "Trzech zimach" utwór, w którym pojawia się jednoznacznie pesymistyczny obraz świata, zaś człowiek pragnie ucieczki od świata w strefę snu. Podmiot uświadamia sobie prawdę , jest w nim wiele zła, skłonność do łamania zasad moralnych, skłonność do grzechu. Jest świadomy ciemnej strony własnej duszy. W zwrocie do obłoków podmiot ocenia je, są dla niego straszne, wiedzą o jego wnętrzu i duszy. Wiersz kończy się wypowiedzeniem marzenia: Niech zasnę, / niech litościwa ogarnie mnie noc. Natura została przedstawiona jako strażniczka zasad, wymierzająca sprawiedliwość i niosąca nadzieję na spokój. Utwór jest trzynastowersowy, napisany wierszem ciągłym. Nastrój grozy wspomagają przerzutnie, powtórzony przymiotnik straszne.
Czesław Miłosz (ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach na Litwie - zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie), polski oraz litewski poeta, laureat literackiej nagrody Nobla w 1980 roku. Otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Przyszły poeta w latach 1913- 1918 wraz z rodzicami przemierzył Rosję. Po powrocie w rodzinne strony w 19198 roku Czesław Miłosz przygotowywał się do szkoły i w 1921 roku zaczął naukę w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. Po maturze został przyjęty na studia w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i angażował się w pracę sekcji Twórczości Oryginalnej Koła Polonistów. Lata studiów to równocześnie okres debiutu ( wiersze "Kompozycja" i "Podróż" w piśmie "Alma Mater Vilnensis") oraz powstania grupy poetyckiej i czasopisma "Żagary" o charakterze awangardowym. Pracował w radiu w Wilnie. Został zwolniony po oskarżeniach o wspieranie dążeń Litwinów do przejęcia Wilna oraz działalność na rzecz kultury białoruskiej. W 1933 roku nakładem Koła Polonistów opublikowano pierwszy tom utworów lirycznych pt. "Poemat o czasie zastygłym". W 1936 roku poeta wydał "Trzy zimy". W 1938 roku ukazał się pierwszy utwór w języku obcym- "Pieśń" w przekładzie Oskara Miłosza wydrukowało francuskie pismo "Cahiers du Sud". W tym czasie redakcja "Pionu" nagrodziła pisarza za nowelę pt. "Obrachunki". W 1941 roku został zatrudniony jako woźny w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. W podziemnych wydawnictwach publikował teksty oryginalne i przekłady. W 1942 roku ukazało się tłumaczenie eseju filozoficznego Jacques'a Maritaina "Drogami klęski" oraz antologia poezji okupacyjnej "Pieśń niepodległa". W 1943 roku powstały : zbiór " Świat (poema naiwne)", cykl "Głosy biednych ludzi" oraz przekład utworu Williama Szekspira "Jak wam się podoba" dokonany na zlecenie Podziemnej Rady Teatralnej. W 1945 roku Miłosz publikował wiersze w "Odrodzeniu", wydał tom "Ocalenie" , współpracował z redakcją miesięcznika "Twórczość", w grudniu wyjechał do Stanów Zjednoczonych na placówkę dyplomatyczną. W Nowym Jorku powstały utwory: "Dziecię Europy" i "Dwaj w Rzymie". W 1947 roku Miłosz wyjechał do Waszyngtonu, by objąć stanowisko attache kulturalnego. W tym czasie powstał "Traktat moralny" opublikowany w 1948 roku w "Twórczości". W Paryżu ukazał się pierwszy emigracyjny tom wierszy pt. "Światło dzienne", dwa lata później powieść "Dolina Issy". W 1958 roku po raz pierwszy ukazała się autobiograficzna książka pt. "Rodzinna Europa" oraz publikacje : tom esejów i przekłady "Kontynenty" oraz "Wybór pism" Simone Weil w przekładzie Miłosza. W tym samym roku Miłosz otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1962 roku ukazał się zbiór "Król Popiel i inne wiersze". W 1977 roku ukazały się zbiory: "Poems", "Utwory poetyckie", "Ziemia Ulro", przekład poezji A. Wata oraz rozmowy z nim-"Mój wiek. Pamiętnik mówiony." Ukoronowaniem pracy artystycznej i uniwersyteckiej był doktorat honorowy przyznany Miłoszowi przez Uniwersytet Stanowy Michigan w Ann Arbor. W 1978 roku poeta zdobył Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Neustadta oraz Berkeley Citation- wyraz największego uznania w Uniwersytecie Kalifornijskim. W 1990 roku ukazał się w Paryżu tom esejów zatytułowany "Rok myśliwego". W 1992 roku Miłosz przybył na Litwę, by przyjąć tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego w Kownie. W Krakowie , w 1997 roku wydany zostaje tom "Piesek przydrożny". W 1993 roku poeta definitywnie przeprowadził się do Polski, gdzie jako miejsce pobytu wybrał Kraków, jak twierdził "najbardziej zbliżony do Wilna".
W 1994 roku Czesław Miłosz został odznaczony Orderem Orła Białego.
Po podjęciu w 1951 roku decyzji o pozostaniu na emigracji we Francji, Czesław Miłosz nawiązał współpracę z paryski miesięcznikiem "Kultura" i działającym przy nim Instytutem Literackim. Do 1989 roku publikował w nim wszystkie swoje książki. W trakcie pobytu we Francji wydał tam dwa tomy poetyckie: "Światło dzienne" i "Traktat poetycki". Podczas pobytu w Berkeley opublikował następujące tomy wierszy: "Król Popiel i inne wiersze", "Gucio zaczarowany", "Miasto bez imienia", "Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada", "Hymn o perle", "Nieobjęta ziemia", "Kroniki", "Dalsze okolice" i "Na brzegu rzeki". Za swoją twórczość poetycką Czesław Miłosz uhonorowany był wieloma nagrodami literackimi: międzynarodowymi, krajowymi i emigracyjnymi. Według powszechnej oceny jest najwybitniejszym poetą języka polskiego w XX wieku.
