Po zawarciu Unii Lubelskiej w 1569r. na Siczy Zaporoskiej (Ukraina) wystąpiła skomplikowana sytuacja społeczna. Zmiany dotknęły szczególnie chłopów, gdyż zaostrzono pańszczyźniany ucisk, co spowodowało wzrost antyfeudalnych nastrojów. Narastał również konflikt narodowościowy, ponieważ polska magnateria i spolszczona ukraińska szlachta uciskała chłopów oraz konflikt religijny dotyczący różnic między prawosławnymi chłopami i katolicką szlachtą wspieraną przez magnaterię ukraińską i polską.
Nad Ukrainą zawisło również widmo problemu z Kozakami. Byłą to wolna ludność, która zajmowała obszar naddnieprzański i zajmowała się najprostszymi zajęciami (łowiectwem, rybołówstwem i rolnictwem). Ludność kozacka nie uznawała feudalizmu. Kozacy uważali, że mogą podlegać jedynie własnemu dowództwu. Założyli więc organizację wojskową, która miała zapewnić im bezpieczeństwo i ochronę. W związku z nasilającym się zaostrzeniem pańszczyzny, część ukraińskich i polskich chłopów uciekała na Sicz. W celu rozwiązania tego problemu wprowadzono w Rzeczpospolitej rejestr kozacki. Każdy zarejestrowany Kozak dostawał żołd w zamian za utrzymanie wolności i odbycie obowiązkowej służby w armii.
Jednak za czasów panowania Władysława IV doszło do wzrostu napięcia między Kozakami i Rzeczpospolitą. Kozacy, którzy znajdowali się w ciągłej gotowości do wzięcia udziału w wojnie polsko-tureckiej, którą planował monarcha. Sejm nie popierał jednak planów Władysława IV, a Kozacy nie dostawali wynagrodzenia. Na Ukrainie doszło do buntu i wybuchu w 1648r. powstania z Bohdanem Chmielnickim na czele. Powstanie to szybko przekształciło się w bój o ukraińską niepodległość.
