Płeć mózgu – na podstawie książki A. Moir i D. Jessel

• Pierwsze badania

To, że kobiety i mężczyźni różnią się od siebie jest oczywistym faktem, lecz od stosunkowo niedługiego czasu wiadomo, iż różnice te zaznaczają się również w mózgu, przez co tłumaczy tak odmienne reakcje na takie sytuacje, inne odczucia i spostrzeżenia i ogólnie odmienne spojrzenie na świat.

Naukowcy przez szereg lat podejmowali różne próby odkrycia różnic pomiędzy płcią męską i żeńską (nieraz prymitywne), których wyniki niejednokrotnie wskazywały na nierówność intelektualną między kobietami i mężczyznami (Gustaw Le Bon). Bayerthal w 1911 roku stwierdził, iż profesor chirurgii powinien mieć minimum 52-53 cm, gdyż poniżej tej liczby nie mógł by on intelektualnie sprostać swojemu zajęciu, natomiast człowiek posiadający obwód głowy poniżej 50 cm przejawiać będzie inteligencję poniżej normalnego poziomu. Badacz ten stwierdził również, iż kobiet inteligentnych po prostu nie ma.

D. Wechsler w latach 50-tych wykazał, iż ponad 30 testów na inteligencję dyskryminuje albo mężczyzn, albo kobiety; dzisiaj zapewne większość tych interpretacji mogła by nas co najwyżej zdziwić, a wręcz rozśmieszyć. Pierwsze badania, które miały potwierdzić różnice między mózgiem kobiet i mężczyzn podjęte zostały w 1882 roku w South Kensington Museum (Londyn) przez Francisa Gattona, na podstawie których stwierdził on, iż kobiety bardziej są wrażliwe na ból natomiast mężczyźni - na ostre i świszczące dźwięki, ponadto mają oni większą zdolność pracy w stresowych warunkach oraz większą siłę chwytu.

Ponad 10 lat później, przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych badania, których wyniki dowodziły, iż kobiety słyszą lepiej od mężczyzn, używają tradycyjnego słownictwa, preferują kolor niebieski nad czerwonym oraz że wolą one rozwiązywać problemy konkretne i praktyczne; co się natomiast tyczy mężczyzn, okazało się iż częściej wybierali oni kolor czerwony, używali swobodniejszego języka oraz preferowali myślenie na poziomie ogólnym i abstrakcyjnym.

W 1984 roku została wydana książka H.Ellisa pt. "Kobieta i mężczyzna", w której twierdził on, iż kobiety mają więcej sprytu od mężczyzn, lepszą pamięć, więcej zdolności do udawania oraz współczucia, jak również mają więcej cierpliwości oraz że są bardziej schludne. Ponadto, oceniał on, iż praca naukowców - kobiet jest dokładniejsza niż naukowców - mężczyzn.

• Geneza zjawiska - podstawowe funkcje mózgu

Rodzice przekazują swojemu potomkowi po połowie własnych genów, który to materiał określa poszczególne cechy dziecka jak np. kolor włosów czy grupę krwi. Płeć dziecka zależy od tego, który chromosom płciowy ojca przekazany zostanie komórce jajowej matki. Kobiety posiadają w swoich komórkach po dwa chromosomy X, lecz przygotowana do zapłodnienia komórka jajowa zawiera jeden chromosom X, z kolei komórki męskie posiadają po jednym chromosomie X i Y. Jeśli komórkę jajową kobiety zapłodni plemnik z chromosomem X, urodzi się dziewczynka, natomiast gdy zrobi to plemnik z chromosomem Y - potomkiem będzie chłopiec. Na płeć dziecka wpływ również mają hormony; w obecności męskich hormonów płód kształtuje się jako męski, natomiast w przypadku ich braku - kształtuje się płód żeński.

Mózg płodu kształtuje się w okresie koło 6 - 7 tygodni po zapłodnieniu; w trakcie formowania się mózgu, płód męski poddawany jest działaniom hormonu męskiego, którego dawka jest w tym okresie cztery razy wyższa niż w całym okresie niemowlęctwa i dzieciństwa. Najwięcej hormonu męskiego ma miejsce właśnie w 6 tygodniu po zapłodnieniu oraz w okresie pokwitania. W przypadku wystąpienia zaburzeń, może wystąpić ilość hormonu wystarczająca do rozwinięcia się męskich narządów płciowych, lecz jednocześnie zbyt mała, by i mózg uformowany został zgodnie z wzorcem męskim, czego efektem będzie dziecko o kobiecym mózgu w męskim ciele. Taka sama sytuacja może zdarzyć się w odwrotnym przypadku - płód żeński może zostać poddany działaniom męskiego hormonu, rezultatem czego będzie dziecko z męskim mózgiem lecz w kobiecym ciele.

Prowadzono wiele badań, których celem była odpowiedź na pytanie dlaczego niektóre dziewczynki posiadają cechy typowe dla chłopców a niektórzy chłopcy cechy właściwe dziewczynkom. W przypadku dziewczynki stwierdzono, iż przyczyna może być nieprawidłowe działanie gruczołu nadnerczy wydzielającego substancję bardzo podobną do męskiego hormonu oddziałującego na kobiecy mózg, przez co dziewczynka taka posiada mózg ukształtowany w sposób męski. Nieprawidłowość ta jest również przyczyną niedorozwiniętych męskich narządów płciowych przy jednoczesnym ukształtowaniu prawidłowych żeńskich. Mimo iż męskie narządy można już dzisiaj usunąć w sposób chirurgiczny, to zmiany zaistniałe w mózgu są nieodwracalne. Kolejnym możliwym zaburzeniem może być zespół Turnera polegający na tym, iż kobieta nie ma jednego z chromosomów X (X0), skutkiem czego jest nienaturalnie przesadne, kobiece zachowanie.

Na zachowanie wpływa również fakt przyjmowania hormonów syntetycznych; w sytuacji, gdy kobieta będąc w ciąży przyjmuje hormony żeńskie a jej dziecko jest płci męskiej, to jego mózg będzie uformowany zgodnie z wzorcem żeńskim, taka sama sytuacja zachodzi w przypadku żeńskiej płci dziecka i przyjmowania męskich hormonów przez jego matkę - dziewczynka ta będzie posiadała cechy właściwe chłopcom.

Nasz mózg decyduje zatem o tym, jacy jesteśmy, jak myślimy, czujemy, zachowujemy się itd. Mimo iż mózg ludzki osiągnął najwyższy stopień ewolucji u wszystkich żywych istot, do tej pory stanowy ten najmniej ze wszystkich innych poznany przez człowieka; istnieje również możliwość, iż nigdy nie będziemy potrafili w pełni zrozumieć zjawisk dla nas oczywistych, takich jak zapamiętywanie czy twórczość.

• Różnice między kobietami i mężczyznami

Mózg kobiety jest nieco mniejszy niż mózg mężczyzny, lecz wiadomo już, iż nie ma to najmniejszego znaczenia w przypadku poziomu inteligencji. Prawa półkula mózgu jest odpowiedzialna za informacje werbalne, wizualne i przestrzenne, zatem osoba posiadająca uszkodzenia w tej części mózgu, nie będzie miała poczucia orientacji nawet w swoim domu. Prawa półkula odpowiada również za odbiór kształtów, wzorów oraz za myślenie abstrakcyjne. Natomiast lewej półkuli odpowiadają zdolności językowe oraz praktyczne i konkretne, jak również porządek linearny. Prawa półkula kontroluje czynności lewej strony ciała i na odwrót. Wczesna wiedza dotycząca tego, która część mózgu odpowiada za jakie funkcje pochodziła zazwyczaj z pól bitewnych a podstawową wadą tej metody był fakt braku wzmianek o kobietach, przez co przyjęto, iż cechy mężczyzn przypisać można również kobietom.

Badania dotyczące funkcjonowania mózgu kobiet zostały przeprowadzone wiele lat później, z których pierwsze zrealizował psycholog Herbert Landsell; jego wyniki wskazywały, iż takie same uszkodzenie mózgu u kobiety i mężczyzny wywołuje odmienne u nich skutki. Mężczyźni posiadający uszkodzenia w prawej półkuli wykazywali trudności w testach dotyczących orientacji w przestrzeni, podczas gdy kobiety z takim samym zaburzeniem wykazywały niewielkie ograniczenia w tym zakresie. Zatem mężczyźni w porównaniu do kobiet tracili zdolność wykonywania przestrzennych zadań w testach na inteligencję. Ten sam badacz zajął się później lewą półkulą mózgu, a badania jego dotyczyły osób (kobiet i mężczyzn) z uszkodzeniem obszaru mózgu odpowiedzialnego za zdolności językowe; jak się okazało, mężczyźni wykazywali duże ograniczenia w tym zakresie, podczas gdy kobiet zaburzenie to dotknęło tylko w niewielkim stopniu. Wnioskiem Landsella z przeprowadzonych badań było następujące stwierdzenie: zdolności przestrzenne i językowe kobiet są kontrolowane przez obydwie półkule mózgu, podczas za zdolności przestrzenne mężczyzn odpowiada ich prawa półkula mózgu, a za językowe półkula lewa. Zatem mózg kobiecy wykazuje dużo większe rozproszenie funkcji niż ma to miejsce w przypadku mózgu męskiego.

Doreen Kimura z kolei dokonała odkrycia, iż funkcje językowe, takie jak gramatyka, ortografia czy fonetyka u kobiet znajdują się w przedniej części lewej półkuli natomiast u mężczyzn - zarówno z przodu jak i z tyłu lewej półkuli. Sandra Witleson uznała, iż mężczyźni są w stanie wykonywać jednocześnie dwie czynności, gdyż każda z nich przypisana jest innej półkuli mózgu, podczas gdy u kobiet taki same czynności są kontrolowane przez obydwie półkule, a więc dochodzi do kolizji która uniemożliwia wykonywania tych czynności jednocześnie. Ta sama autorka zajmowała się również uczuciami i wpływem zdarzeń na reagowanie u obu płci. Okazało się, iż pole widzenia z prawej strony jest przekazywane do półkuli lewej, natomiast lewostronne pole widzenia - do prawej. Wyobrażenia wzrokowe miały uczuciowy wpływ na kobiety bez względu na to, czy znajdowały się one w lewym czy też w prawym polu widzenia, natomiast mężczyźni reagowali emocjonalnie na sytuacje przekazywane do półkuli prawej, czyli znajdujące się w obrębie lewego pola widzenia.

Emocje kobiet i mężczyzn kontrolowane są przez określone obszary, umiejscowione w różnych częściach mózgu; różnice te dotyczą części mózgu o nazwie ciało modzelowate, które stanowi włókna łączące obie półkule, zapewniające wzajemny przepływ informacji. W mózgu kobiet, ciało modzelowate jest grubsze co zwiększa również możliwy przepływ informacji pomiędzy prawą i lewą półkulą. Tłumaczy to fakt, iż to kobiety lepiej wnioskują, kojarzą oraz łączą ze sobą werbalne i wizualne informacje.

Za emocje mężczyzn odpowiedzialna jest półkula prawa, natomiast za ich werbalne wyrażanie - półkula lewa, co jest powodem trudniejszego wyrażania emocji i uczuć przez mężczyzn. Z uwagi na fakt umiejscowienia funkcji emocjonalnych kobiet w obydwóch ich półkulach oraz fakt istnienia ciała modzelowatego - kobiety potrafią lepiej wrażać swoje uczucia.

Poszczególne funkcje mózgu są wrodzone oraz wymagają ciągłego ich rozwijania. Jest w mózgu ukryta pewna różnica powodująca odmienne widzenie i odczuwania świata przez kobiety i mężczyzn; zaraz po narodzinach, dziewczynki są dużo bardziej wrażliwe na dotyk oraz dźwięk - słyszą niemal dwukrotnie głośniej niż chłopcy, przez co często są niespokojne lub podenerwowane. Z drugiej strony, są dużo bardziej podatne na uspokajanie śpiewem czy spokojną mową oraz okazują zainteresowanie otoczeniem większe niż chłopcy - lubią gaworzyć do innych ludzi, podczas gdy chłopcy wolą bawiąc się zabawkami lub przyglądać jakimś wzorom. Kolejnymi zaletami dziewczynek jest to, iż szybciej i łatwiej odróżniają fotografie znanych im osób od tych nieznanych (chłopcy uczą się tego dużo później), szybciej zaczynają mówić, łatwiej uczą się posługiwać coraz to bogatszym zasobem słów, ponadto robią dużo mniej błędów gramatycznych oraz osiągają wyższe wyniki w testach niż chłopcy. Chłopców interesują zadania przestrzenne podczas gdy dziewczynki wolą zadania interpersonalne.

Dzieci odmiennych płci w wieku przedszkolnym również bawią się w różny sposób, a więc i oddzielnie; taktyka chłopców polega na przyjmowaniu do swojej grupy osób, które wniosą ze sobą jakiś pożytek, bez względu na jakiekolwiek sympatie, natomiast dziewczynki wykluczają ze swojego grona osoby, których nie lubią. Dziewczynki lubią przyjmować do swojej grupy dzieci młodsze, podczas gdy chłopcy odwrotnie - wolą przyłączać się do dzieci starszych. Chłopcy lubią pełne napięcia opowiadania o walce i czarnych charakterach, tymczasem dziewczynki lubią opowiadać o domu czy przyjaźni. Zabawy chłopców mają często gwałtowny i brutalny charakter, często wykazują też zainteresowanie funkcją określonych przedmiotów oraz ich działaniem, z tego też powodu tak często rozkładają różne rzeczy na najdrobniejsze części.

W okresie szkolnym dziewczynki szybciej uczą się czytać (czego powodem jest fakt, iż podstawą nauki czytania jest słyszenie, a nie widzenie), chłopcy natomiast łatwiej rozpoznają odgłosy i dźwięki zwierzęce, które lubią naśladować w trakcie zabawy, mają oni również lepszą koordynację na linii: ręka - oko, niezbędną np. podczas gry w piłkę. Chłopcy mają dużo większą łatwość przestawiania, przekształcania czy obracania przedmiotów w wyobraźni, gdyż mają lepsze poczucie perspektywy. Dziewczynki szybciej przyswajają wiadomości przedstawiane im przez nauczyciela podczas gdy chłopcy wolą je sami odkrywać. Zatem w pierwszych latach szkolny, gdzie dominują zajęcia takie jak czytanie i pisanie, przodują dziewczynki.

Okres dojrzewania, w którym następuje wzrost poziomu hormonów, jest czasem w którym różnice pomiędzy chłopcami i dziewczynkami stają się dużo bardziej zauważalne (do tej pory posiadali oni taką samą ilość hormonów). Ciało dziewcząt zaokrągla się, ich piersi nabrzmiewają i pojawia się miesiączka. Chłopcom natomiast zaczyna obniżać się głos, linia ich włosów przesuwa się nieco do tyłu głowy, opuszczają się jądra (ich hormony zaczynają działanie dwa lata później niż hormony dziewcząt).

Najważniejszy hormon występujący u chłopców to testosteron, który umożliwia rozbudowywać im ciało poprzez powiększanie zdolności do gromadzenia wapnia, fosforu oraz innych pierwiastków niezbędnych dla wzrostu mięśni i kości. Testosteron umożliwia osiągnięcie w ich ciele 40% białka oraz 15% tłuszczu, a jego poziom (testosteronu) jest dwudziestokrotnie wyższy niż u dziewczyn, co powoduje ich nagły wzrost. Organizm chłopców wytwarza również więcej czerwonych krwinek odpowiedzialnych za roznoszenie po ich organizmie tlenu potrzebnego dla produkowania energii, przez co mają oni fizjologiczną przewagę w prowadzeniu bardziej aktywnego trybu życia. Podstawowe hormony kobiet to estrogen oraz progesteron, odpowiadające za regulację białek oraz za kontrolę rozprowadzania tłuszczów po organizmie (ich ciało stanowi 23% białek i 25% tłuszczów).

Wydzielanie hormonów regulowane jest przez narząd zwany podwzgórzem; w mężczyzn podwzgórze wraz z przysadką dbają o w miarę jednakowy poziom hormonów w organizmie - w razie wzrostu ilości testosteronu, wysyłana jest informacja o potrzebie zmniejszenia jego poziomu. Proces ten nosi nazwę "ujemnego sprzężenia zwrotnego" i jest on odpowiedzialny za utrzymywanie równego poziomu hormonów. Natomiast u kobiet mamy do czynienia z "dodatnim sprzężeniem zwrotnym", polegającym na tym, iż podwzgórze odpowiedzialne jest za regulowanie systemem cykli oraz faz (co 28 dni). Z różnymi fazami cyklu menstruacyjnego wiąże się pewne zmiany osobowości powodujące huśtawki nastrojów, płaczliwość, depresję itp. Estrogen, powodujący ożywienie, dobre samopoczucie i optymizm, przeważa w I fazie cyklu, natomiast progesteron przytłumia nastrój i powoduje depresyjne samopoczucie.

Jane Reinisch(dyrektorka Instytutu Kinseya w Stanach Zjednoczonych) prowadziła badania nad zachowaniem dzieci poddawanych działaniu dodatkowej ilości męskiego lub żeńskiego hormonu. Wyniki przedstawiały się następująco: chłopcy, którzy przebywając w łonie matki otrzymali dodatkową ilość męskich hormonów, posiadali dwukrotnie wyższy poziom agresji niż ich braci nie otrzymujący hormonów, natomiast w przypadku dziewczynek stwierdzono, iż są one o połowę bardziej brutalne od swoich sióstr. Pewne dawki męskich hormonów brane w ciąży przez matki zarówno chłopców jak i dziewczynek powodowały, iż ich dzieci były bardziej pewne siebie, niezależne i samodzielne, natomiast dzieci matek biorących hormony żeńskie lubiły zajęcia w grupie oraz bardziej polegały na innych.

Z uwagi na fakt, iż poziom testosteronu gwałtownie wzrasta w okresie pokwitania, najwyższy poziom przestępczości wśród młodzieży odnotowuje się w kategorii wiekowej od 13 do 17 lat (testosteron powoduje zachowania agresywne). Wcześniej dojrzewający chłopcy mają w grupie większy prestiż, o czym decyduje ich sprawność fizyczna, sportowe osiągnięcia czy intelektualne zainteresowania. W przypadku dziewcząt nie obserwuje się natomiast dominacji czy struktury.

Okres dojrzewania wyłania również różnice w obszarze zainteresowań i uzdolnień obu płci, gdyż ich mózgu są przystosowane do wykonywania różnych zadań. I tak, dziewczynki w pierwszym okresie nauki szkolnej lepsze są w pisaniu i czytaniu, co chłopcy nadrabiają w okresie dojrzewania jednocześnie ujawniając matematyczne zdolności. Mimo, iż dziewczęta umieją dużo wcześniej liczyć, to właśnie chłopcy niedługo później zaczynają wykazywać przewagę w matematycznym myśleniu, która to różnica z wiekiem powiększa się ze względu na działanie męskiego hormonu, powodującego rozwijanie się zdolności przestrzennych, podczas gdy żeńskie hormony zdolność tę osłabiają. Jak wykazały badania, dziewczęta o wysokim poziomie estrogenu wypadają gorzej pod względem intelektualnym w porównaniu z dziewczętami o wysokim poziomie hormonu męskiego, które z kolei osiągają wyższe wyniki w nauce od przeciętnych kobiet. Ponadto, dziewczęta, których matki będąc z nimi w ciąży zażywały męskie hormony, mają wyższy poziom inteligencji oraz wykazują duże zainteresowania matematyczno - przyrodnicze. Tymczasem dziewczęta bez chromosomu Y (zespół Turnera) wykazują duże trudności w przedmiotach matematycznych oraz braki w orientowaniu się w przestrzeni.

Testosteron koncentrując i pobudzając mózg, który jest u mężczyzn bardziej uporządkowany - zapewnia im pewną przewagę na kobietami. Są oni bardziej zdolni do skupiania uwagi na jednej rzeczy, podczas gdy u kobiet zdolność ta oraz wydajność intelektualna waha się w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego (wysoki poziom estrogenu przytłumia owe zdolności). Kobiety są również bardziej wrażliwe niż mężczyźni; silniej reagują na dźwięki, dotyk, zapach, ponadto częściej zdarza im się śmiać w trudnych chwilach oraz są bardziej miłe osób których nie lubią, mają także lepszą pamięć do twarzy.

Mózg jest również ośrodkiem seksu, gdzie męski hormon zapewnia mężczyznom większą aktywność seksualną (im większy jego poziom, tym większe są potrzeby seksualne). Świadomość seksualna pojawia się wcześniej u mężczyzn niż u kobiet, przez co seks jest również dla nich bardziej ważny. Najbardziej istotny jest zmysł wzroku - najbardziej dla mężczyzn podniecający jest więc widok nagości, podczas gdy dla kobiet bardziej podniecające są wrażenia zmysłowe. Chłopcy osiągają często orgazm pod wpływem fantazji seksualnych (mają sny erotyczne będące przyczyną polucji nocnych), natomiast większość dziewczyn nie posiada takich snów. Pozbawieni seksu mężczyźni często stają się źli i ponurzy, co dla kobiet nie stanowi takiego problemu.

Jedną z ciekawszych różnic pomiędzy płciami jest ta, iż większa liczba homoseksualistów oraz dewiantów, takich jak transwestyci, ekshibicjoniści czy sadomasochiści - dotyczy mężczyzn. Dorner i Diamond prowadzili niezależnie badania dotyczące skłonności seksualnych płci, uzyskują bardzo podobne wyniki; mianowicie obydwoje stwierdzili, iż w przypadku, gdy na którymś etapie rozwoju płodu dochodzi do zaburzeń to mężczyzna może być agresywny i pewny siebie lub może zostać homoseksualistą albo posiadać zniewieściały sposób bycia nie okazując zainteresowania kobietami. W przypadku poddania ośrodków preferencji seksualnych działaniu nieodpowiedniego hormonu, człowiek będzie przejawiał zainteresowanie płcią własną przy jednoczesnym posiadaniu niewielu cech zachowania lub wyglądu nietypowych dla własnej płci. Dorner wykazał również, iż homoseksualizm jest również warunkowany zwiększonym stresem kobiety ciężarnej oraz przyjmowaniem przez nią barbituranów.

Jednym z zaburzeń płciowych jest transseksualizm, polegający na tzn. uwięzieniu w ciele duszy płci przeciwnej, a więc osoba wychowywana jako mężczyzna będzie czuła się kobietą (i odwrotnie).

Rozpatrując pary heteroseksualne, kobieta wnosi do nich większą wrażliwość emocjonalną oraz przejawia skłonność do współzależności, dąży do bliskości i uczucia, oraz seksu będącego wyrazem intymności. Mężczyźni są natomiast mniej wymagający w zakresie uczuć a za swój główny obowiązek uważają oni zapewnienie finansowego bezpieczeństwa. W badaniach, w których zarówno mężczyznom jak i kobietom zadano pytanie: jacy chcieliby być, mężczyźni wymieniali cechy takie jak: praktyczność, pewność siebie, bystrość, samokontrolę oraz krytycyzm, natomiast kobiety: czułość, wielkoduszność, impulsywność i współczucie. Zatem również w sferze preferowanych wartości, kobiety zdecydowanie różnią się od mężczyzn, z czego wniosek jest taki, iż związek heteroseksualny wymaga wiele kompromisów i zrozumienia, by pojąć i zaakceptować te różnice. Kobiety więcej rzeczy widzą, słyszą oraz odczuwają, także częściej zdarza im się płakać. Błędem wielu małżeństw jest to, iż współmałżonkowie starają się przystosować partnerów do predyspozycji swojej płci, podczas gdy rozwiązaniem konfliktów jest poznanie oraz zaakceptowanie różnic pomiędzy płciami, co zapewnia również akceptację drugiej osoby wraz z jej wszystkimi zaletami i wadami.

Wiele różnic pomiędzy kobietami i mężczyznami ujawnia się w momencie pojawienia się dziecka; większość kobiet jest matkami z powołania, gdyż mają wrodzone takie cechy jak miłość i przywiązanie własnego do dziecka, podczas gdy mężczyźni dopiero muszą się tego nauczyć. Kobiety są dużo bardziej wyczulone na potrzeby dziecka, gdyż skupiają one na nim całą swoją uwagę. Kobietę interesuje dziecko takie, jakim jest w danej chwili, podczas gdy mężczyzna myśli o tym jakie ono będzie w przyszłości, a jego porozumiewanie się z dzieckiem wymaga "robienia czegoś" razem, opartego na potrzebie nauczania.

Kobiety są bardziej przystosowane do funkcjonowania wśród osób, natomiast mężczyźni - wśród rzeczy. Świat osób wymaga ciągłej dyspozycji, do czego nie potrzebna jest jednak siła fizyczna, dlatego też organizmy kobiet są słabsze w przypadku jednorazowego wysiłku lecz za to dużo silniejsze w przypadku długotrwałej aktywności. Przykładem może tutaj być większa zdolność kobiet do radzenia sobie w sytuacji zaburzenia snu - jeżeli kobieta musi wstawać do dziecka w nocy, to zarówno szybciej się obudzi jak i szybciej potem zaśnie niż byłoby to w przypadku mężczyzny.

Kobiety i mężczyźni pomimo faktu osiągania porównywalnych wyników w nauce, mają zupełnie różne osiągnięcia, czego główną przyczyną jest inne znaczenie przypisywane takim wartościom jak sukces, kariera czy pieniądze. Mężczyźni bardziej dążą do osiągnięcia prestiżu, awansu itp., podczas gdy kobiety nie przywiązują takiej wagi do pieniędzy czy stanowisk kierowniczych. Różnice są również w umiejętnościach wnoszonych do pracy przez kobiety i mężczyzn (co umożliwia im wzajemne uzupełnianie się) - mężczyźni mają większe zdolności w zakresie orientacji w przestrzeni, są również bardziej agresywni przez co potrzebują konkurowania i współzawodnictwa jak również istnienia hierarchii oraz reguł, a ich umysły mają bardziej charakter analityczny i teoretyczny. Kobiety natomiast szybciej wyłapują pewne szczegóły, potrafią odczytywać informacje przekazywane gestami i mimiką, wykazują większą potrzebą tworzenia więzi społecznych oraz do obcowania z innymi ludźmi.

Zatem, kobiety i mężczyźni bez wątpienia wykazują bardzie wiele różnic między sobą; w zakresie funkcjonowania mózgu, sposobu myślenia, mocnych stron, preferowanych wartości, itp. Jednak bardzo wielu z nas nie ma świadomości owych różnic, co przejawia się częstymi wybuchami złości na drugą osobę, gdyż spodziewamy się po drugiej płci zachowań podobnych nam samych. Zakładamy, iż miłość do nas oznacza jednocześnie reagowanie i zachowanie zgodne z naszymi oczekiwaniami, które to nastawienie nieuchronnie prowadzi do wielu rozczarowań, dlatego tak istotną dla związku jest rozmowa oraz dzielenie się swoimi spostrzeżeniami przy jednoczesnych próbach zrozumienia drugiej strony. Mężczyzna oczekuje po kobiecie, iż będzie ona myślała, wypowiadała się czy reagowała w taki sam sposób jak on, natomiast kobieta chce, by jej partner więcej mówił o swoich uczuciach, aby okazywał jej więcej czułości czy żeby dzielił się z nią swoimi zmartwieniami. Nasza specyfika nie pozwala jednak na takie dopasowywanie się wzorca naszego partnera, dlatego należy starać się zrozumieć siebie nawzajem oraz respektować owe różnice.

Od początków istnienia człowieka, to mężczyzna jest tym silniejszym fizycznie oraz bardziej agresywnym, co umożliwiało mu kiedyś obronę rodziny, podczas gdy kobiece cechy takie jak łagodność i opiekuńczość pomagały im wychowywać potomstwo. Mężczyzna odznacza się instynktem bojownika, posiada rozbudowaną budowę ciała z silnymi mięśniami oraz twardym kośćcem, natomiast kobieta posiada instynkt opiekuńczy, przez ci zajmuje ona się rodziną. Te różnice umożliwiły nam wzajemne funkcjonowanie w świecie.

Cechą współczesnych kobiet jest dążenie do równego podziału obowiązków domowych czy macierzyńskich oraz równouprawnienia w pracy. Dzisiejsze kobiety uważają, iż lepiej dadzą sobie radę będąc same, beż mężczyzn, lecz często zdarza się, iż w chwili zagrożenia, ta chęć zanika i szukają one wsparcia u mężczyzn, których odwiecznym powołaniem była obrona kobiet. Podsumowując występujące różnice między kobietami i mężczyznami wymienić można następujące:

kobiety odznaczają się:

• bardziej bogatym słownictwem
• lepszą pamięcią
• lepszą pamięcią wzrokową
• lepszym rozpoznawaniem charakteru
• lepszym słuchem
• nadnaturalną, kobiecą intuicją
• preferowaniem problemów o charakterze praktycznym oraz konkretnym
• przystosowaniem do otrzymywania większego zasobu informacji zmysłowych oraz łączenia, kojarzenia i dostrzegania związków między nimi
• większym sprytem i dokładnością
• wyczuleniem na wszelkie bodźce zmysłowe
• zapamiętywaniem większej ilości przypadkowych informacji
• zdolnością do współczucia, cierpliwości oraz schludności

natomiast mężczyźni:

• gorszym słuchem
• lepszą koordynacją na linii "ręka - oko"
• lepszym wyczuciem perspektywy
• myśleniem abstrakcyjnym, ogólnym i teoretycznym
• swobodnym słownictwem
• wiarą oraz liczeniem na własne siły
• większą agresją
• większą pewnością siebie
• współzawodnictwem
• wyobraźnią przestrzenną
• zapamiętywaniem informacji tworzących spójną całość lub posiadających jakieś znaczenie

Wydaje się, iż można się zgodzić z wieloma kwestiami przedstawionymi w książce A. Moira i D. Jessela pt. "Płeć mózgu", należy jednak przyjąć, iż zdarzają się przypadki par, w których to mężczyzna jest bardziej uczuciowy niż kobieta, tak jak i można znaleźć wiele kobiet poświęcających niemal wszystko dla swojej kariery, podporządkowując jej całe swoje życie.