Miłość dla romantyków jest uczuciem niemal świętym, jest to mistyczny związek dwojga dusz, które splecione są ze sobą na zawsze. Niejednokrotnie jest to jednak miłość naznaczona piętnem tragizmu. Często związana jest z wielkim cierpieniem, gdyż niejednokrotnie bywa niespełniona czy nieodwzajemniona. Nieszczęśliwy kochanek przezywa wewnętrzne katusze, które doprowadzają go nieraz do samobójstwa. Czasem zdarza się, że zawiedziony w swej miłości bohater z indywidualisty skupiającego się jedynie na własnym życiu zmienia się w bojownika o wolność ojczyzny.

Miłość romantyczna przybierała różne postacie. Nieraz było to uczucie namiętne, pełne szaleńczych porywów, organizujące cale życie człowieka. Tak był w przypadku Giuara, tytułowego bohatera powieści poetyckiej George Byrona. Giaur zakochał się z wzajemnością w kobiecie należącej do haremu Hassana Leili. Gdy mąż dowiedział się o zdradzie swej żony, kazał ją w przypływie gniewu zabić. Śmierć ukochanej była dla Gaura ogromnym ciosem. Postanowił on zemścić się na Hassanie za krzywdę wyrządzoną Leili. Zabił go, a potem zamknął się w klasztorze, gdzie żył aż do końca swych dni. Nigdy jednak nie udało mu się zapomnieć o swojej ukochanej. Nie mógł się pogodzić z jej śmiercią. Miłość do niej była ciągle żywa w jego sercu. Sprawiała mu też ogromny ból i cierpienie i towarzyszyła mu aż do chwili śmierci.

Miłość bardzo często u romantyków wiązała się ze zbrodnią. Dowodzi tego historia Giaura. Tak było również w przypadku bohaterów "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Tam wielkie uczucie połączyło Jacka Soplicę i Ewę Horeszkównę. Młodzi kochali się bardzo, ale Stolnik, ojciec Ewy, nie zgadzał się na ten związek i rozkazał Wąsalowi podać czarną polewkę, która oznaczała odrzucenie kandydata ubiegającego się o rękę córki. Czyn Horeszki był wielkim ciosem dla szlachcica. Bolała go urażona duma, ale przede wszystkim cierpiał z powodu utraty ukochanej. Chcąc zapomnieć o niej ożenił się niekochaną kobietą, zaczął pić i doprowadził do upadku swoje gospodarstwo. Nie zajmował się też pochodzącym z tego związku synem- Tadeuszem. Nieszczęśliwa miłość złamała życie Jackowi i doprowadziła do tego, że w przypływie gniewu zabił on Stolnika w czasie napadu Moskali na zamek. W konsekwencji tego czynu musiał uciekać z kraju. Odkupiła swą winę, walcząc z ojczyznę i ocalając życie Hrabiemu, krewnemu Horeszków.

Nieszczęśliwą miłość przeżył także Gustaw bohater IV części "Dziadów" Mickiewicza. Zakochał się on w posażnej pannie, jednak został odrzucony. Cios był tym silniejszy, że uważał on tę kobietę za ideał, a związek ów traktował jako związek dwóch pokrewnych dusz. Ta część " Dziadów' jest bardzo drobiazgową analizą przeżyć zakochanego młodzieńca. Nieszczęśliwa miłość sprawia, że przestaje on wierzyć w prawdziwe uczucie, znienawidził kobiety, o czym świadczyć może znamienny cytat:

" Kobieto puchu marny,

Ty wietrzna istoto"

Zwątpił też w takie wartości jak prawda, nauka, czy porządek świata. Cierpienie sprawiło, że popadł on w obłęd i postanowił zakończyć swoje życie. Popełnił samobójstwa, przebijając się sztyletem. Jednak jego męczarnia nie zakończyła się wraz ze śmiercią. Gustaw jako upiór wciąż musi krążyć po świecie i wciąż na nowo przeżywać swoją tragedię. Miłość okazała się silniejsza od śmierci i dręczyła go nawet za grobem.

Podobnie nieszczęśliwa była historia Kordiana tytułowego bohatera dramatu Juliusza Słowackiego. On również był bardzo zakochany w Laurze, która idealizował. Jednak kobieta nie traktowała go poważnie i igrała z jego uczuciami. Zrozpaczony młodzieniec również targnął się na swoje życie, chcąc w ten sposób zakończyć swoje cierpienia.

Miłość romantyczna niejednokrotnie była przyczyna tragedii. Powodem było przede wszystkim to, że romantycy ją idealizowali. Czynili z ukochanych niedoścignione wzory i nie potrafili się pogodzić z tym, że prawdziwe kobiety są zupełnie różne od wymyślonych przez nich. Marzenie o idealnym związku dwóch dusz w prawdziwej rzeczywistości często musiało ulec rozbiciu, co wiązało się z dużym rozczarowaniem. Tak było w przypadku Hrabiego Henryka z "Nie- boskiej Komedii" Zygmunta Krasińskiego. Hrabia nie mógł odnaleźć się w roli męża i ojca rodziny. Nie umiał pogodzić się z tym, że Maria jest zwykłą kobietą. Marząc o niedoścignionym wzorze, nie dostrzegał jak wspaniałą kobietę ma u boku. Rozczarowanie zwyczajnym życiem małżeńskim doprowadziło do tego, że dał się uwieść wysłanej przez siły nieczyste Dziewicy. Owo zaślepienie doprowadziło gonad sam skraj przepaści. Hrabia jednak zbyt późno zdał sobie sprawę ze swego błędu. Kiedy powrócił do domu, okazało się, że jego Maria umiera w szpitalu dla obłąkanych, a synek Orcio zagrożony jest ślepotą.

Przedstawione przeze mnie przykłady świadczą o tym, że miłość romantyczna często wiązała się z ogromnym cierpieniem, niespełnieniem i nieraz doprowadzała o tragedii. Nie zawsze tak jednak musiało być. Czasem owo uczucie może być spełnione i szczęśliwe. Tak było na przykład w przypadku bohaterów " Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry. Dwie pary zakochanych: Aniela i Gucio oraz Albin i Klara, co prawda sprzeczają się ze sobą, walczą na słowa, stosują różne sztuczki i podstępy, ale w rezultacie wszystkie ich działania zmierzają do szczęśliwego finału. Fredro przez swą sztukę chciał pokazać, że miłość to uczucie, które powinno wiązać się z radością i weselem a nie z cierpieniem i smutkiem.

Ze szczęśliwą do pewnego stopnia miłością mamy do czynienia również w " Konradzie Wallenrodzie" Mickiewicza. Uczucie, które łączył Waltera Alfa i Aldonę było głębokie i spełnione. Tworzyli oni zgodny związek i wspaniałą rodzinę. Gdyby nie wojna, nic nie zniszczyłoby ich szczęścia. To wojna sprawiła, ze małżonkowie musieli się rozstać, jednak nigdy nie przestali się kochać. Aldona tak kochała męża, że przejrzawszy jego plan, udała się do Zakonu Krzyżackiego i jako Pustelnica zamknęła się w wieży, by być bliżej ukochanego. Cowieczorne spotkania przy oknie w wieży były dla Waltera- Konrada wielkim pocieszeniem i ulgą w czasie jego trudnej misji. Kiedy zaś po dokonaniu swej zdrady Wallenrod odebrał sobie życie, mieszkająca w wieży Pustelnica- Aldona też umarła. Historia tych dwojga jest tragiczna i bardzo smutna. Dowodzi ona jednak, że może istnieć prawdziwa miłość, która sprawdza się w związku małżeńskim. Walter i Aldona przeżyli swą chwilę szczęścia w Litwie, a potem żyli w samotności choć tak blisko siebie. Nigdy nie zapomnieli o tym, co ich łączyło. Miłość dała im siły do znoszenia swego losu.

Miłość romantyczna jest uczuciem, które stawia na idealizm. Na tym jednak nie da się zbudować prawdziwego związku. Zawsze takie uczucie musi wiązać się z rozczarowaniem. Prawdziwa miłość jest spełniona wtedy, gdy uwzględnia realne życie, gdy zakochany akceptuje swego partnera w wszystkimi jego wadami i uczy się żyć przy realnej osobie, a nie przy wymyślonym marzeniu.