Jednym z najważniejszych elementów literatury i filozofii romantycznej jest niewątpliwie miłość romantyczna. Jest to jeden z najczęściej podejmowanych przez poetów temat. Poza tym jest to bardzo ważny element estetyki romantycznej, bez którego, nie moglibyśmy mówić o danym utworze, że jest on reprezentantem epoki romantycznej. Wystarczy spojrzeć na najważniejsze tylko utwory tego okresu literackiego, by zrozumieć jak ważną rolę odegrała miłość w twórczości romantycznej. Ten fakt może na zobrazować chociażby to, że do dziś używamy sformułowania "miłość romantyczna" na określenie pewnego stanu uczuć i zachowania. Do najważniejszych realizacji literackich, które podejmują wspomniany temat miłości należą:

- "Cierpienia młodego Wertera" J. W .Goethego - w dziele tym niemiecki poeta ukazał nam postać młodego urzędnika Wertera, który zakochuje się w kobiecie, która niestety przeznaczona jest już innemu mężczyźnie. Kiedy młodzieniec dowiaduje się o tym jego życie traci sens. Nie widzi już dla siebie innej drogi w swej egzystencji, jak tylko śmierć. Nic nie jest w stanie zastąpić mu jego ukochanej, dlatego popełnia samobójstwo.

Werter stał się wzorem nie tylko literackiego bohatera romantycznego, ale i naśladowali go również młodzi mężczyźni tego okresu. Nosili strój podobny do tego, w który ubierał się Werter. Zdarzało się też, że na jego wzór popełniali samobójstwa po nieudanym związku.

- "Dziady" Adama Mickiewicza - w tym najważniejszym dziele polskiego romantyzmu przedstawia nam poeta dramat Gustawa. Był on zakochany w pięknej kobiecie, która ostatecznie wyszła za innego, bogatszego. Po tych wydarzeniach bohater wpada w obłęd i popełnia samobójstwo. Ważne jest, również to, że czytał on w tym czasie właśnie "Cierpienia młodego Wertera". Po tych tragicznych chwilach przychodzi jako mara do znajomego księdza, którego obarcza winą za to, co się stało, gdyż będąc dzieckiem ten uczył go prawd o świecie, ale nie wspominał o miłości, która może być tak destrukcyjna.

- "Giaur" Lorda Byrona - jest to opowieść o żołnierzu, który przybywa do obcego kraju. Tu poznaje piękną kobietę, żonę baszy Hassana. Zakochują się w sobie, a Giaur jest najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi, gdyż w końcu odnalazł sens swego życia i osobę, z którą chciałby je przeżyć. Wszystko jednak burzy Hassan, który dowiaduje się o zdradzie żony i każe ją zabić. Później sam ginie w pojedynku z Giaurem. Mimo to kochanek nie odzyskuje spokoju ducha i przez całe swe życie będzie cierpiał z powodu utraconej miłości.

Na podstawie tej krótkiej charakterystyki widzimy, jak tragiczna jest miłość romantyczna. Bohater romantyczny nigdy nie może uzyskać pełni szczęścia. Bohater romantyczny to nieszczęśliwy kochanek, który albo zabija się z rozpaczy albo błąka się przez całe swe życie jak mara nie potrafiąc odnaleźć dla siebie miejsca.