Autorzy i twórcy epoki odrodzenia zawarli w swoich dziełach ideały i wzorce zachowań, według których ludzi powinni postępować.
Giorgio Vasari był zdania, że podstawą szczęścia człowieka jest to, że musi on być jednostką wykształconą, mającym wszechstronne zainteresowania. Dzieła człowieka powinny być podziwiane przez innych ludzi. Człowiek renesansu sam powinien dbać o swoje wykształcenie.
Inny artysta czasów odrodzenia - Baldassare Castiglione - swoje poglądy zawarł w dziele zatytułowanym "Dworzanin". Znajduje się tam wzorcowy portret człowieka dobrze wychowanego i kulturalnego - idealnego dworzanina. Podstawowym warunkiem jest to, aby taki człowiek był gruntownie wykształcony. Powinien umieć łacinę i grekę, gdyż w tych językach powstały najlepsze antyczne i średniowieczne dzieła. Człowiek renesansu musiał znać najsłynniejszych poetów, filozofów, myślicieli. Dobrze by było, aby człowiek odrodzenia znał również języki obce - francuski, hiszpański, włoski. Ideał powinien być dobrze wysportowany.
Najsłynniejszym poetą czasu polskiego odrodzenia jest Jan Kochanowski. W swoich dziełach również przedstawiał swój ideał człowieka. Twierdził, że najlepszym miejscem do życia jest wieś. Tam człowiek może cieszyć się bliskim kontaktem z naturą i dbać o swoje wykształcenie umysłowe. Człowiek jest wolny i spokojny. Może skupić się wyłącznie na sobie. To idealne miejsce do tego, aby dbać o czystość sumienia i spokój ducha.
Innym renesansowym twórcą, który interesował się przedstawianiem ideału człowieka był niewątpliwie Mikołaj Rej. Był on zadania, że idealny obywatel musi być świetnym gospodarzem, ziemianinem. Powinien kochać życie na wsi. Jego katechizmem postępowania stało się jego najsłynniejsze dzieło zatytułowane - "Żywot człowieka poczciwego". Idealny gospodarz powinien być gospodarny, pracowity, dbający o swoją zagrodę, ziemię, a przede wszystkim rodzinę. Taki gospodarz potrafił planować swoją pracę i obowiązki na każdą porę roku. Idealny ziemianin nie chciał niczego innego oprócz swojej ziemi, szczęścia rodziny. Człowiek taki potrafił cieszyć się swoim życiem - wiedział, że dzięki swojej pracy i systematyczności jest w stanie utrzymać swoją rodzinę, dbać o swój dom. Ziemianin według Reja musiał wierzyć w Boga. Modlić się do niego o łaskę i spokój. Śmierć nie oznaczała dla niego definitywny koniec, ale była jedynie przejściem w niebiańskie życie wieczne.
Odrodzenie do okres literatury, który niezwykle mocno interesował się człowiekiem. Swoisty antropocentryzm. Wszyscy artyści opisywali w swoich dziełach sprawy i problemy człowieka. Dlatego też z łatwością można stwierdzić, że prawie we wszystkich dziełach poetów można odnaleźć wskazówki jak należy żyć, postępować, aby można było nazwać się idealnym, wzorcowym ziemianinem, gospodarzem, obywatelem, patriotą.
