Jan Kochanowski przyszedł na świat w 1530 r. w Sycynie pod Zwoleniem. Studia na Akademii Krakowskiej rozpoczął w wieku 14 lat. Już siedem lat później, bo w 1551 r., opuścił kraj. Początkowo udał się do Królewca, który był jednym z większych ośrodków myśli reformacyjnej. Tam zaopiekował się nim książę pruski Albrecht, opłacając jego podróż do Włoch w roku 1556. Kochanowski był w Italii już wcześniej - w latach 1552-1555 studiował w Padwie, zwiedził Neapol oraz Rzym. Wyjazd sponsorowany przez księcia trwał niecały rok, później Kochanowski przyjechał do Padwy jeszcze raz w roku 1557. Wracając do kraju w 1559 r., jechał przez Francję i Niemcy. W Paryżu spotkał Pierre'a Ronsarda, propagatora piśmiennictwa w języku narodowym, który wpłynął na decyzję poety o rozpoczęciu twórczości w języku polskim. Najwcześniejszy znany nam polski utwór Kochanowskiego - O śmierci Jana Tarnowskiego ... do syna jego, Jana Krzysztofa, wydany został w 1561 r. Rok później ukazał się poemat Zuzanna, do którego dołączono hymn Czego chcesz od nas, Panie.
Po powrocie do Polski Kochanowski rozpoczął służbę na dworach magnackich, m.in. u marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja, podkanclerzego koronnego Filipa Padniewskiego oraz bpa Piotra Myszkowskiego. To właśnie Myszkowskiemu dedykował swój Psałterz. Zawdzięczał mu, obok tytułu sekretarza królewskiego, otrzymanie probostw w Poznaniu i Zwoleniu. Nie pełnił jednak obowiązków duszpasterskich, zatrudniał księży, którzy robili to za niego. W okresie dworskim zajmował się pisaniem Pieśni i Fraszek, powstał też wtedy poemat Szachy. Fraszki wydane zostały w Krakowie w 1584 r., natomiast Pieśni w roku 1586. Karierę dworską zakończył Kochanowski w 1575 r., po elekcji, w czasie której jego kandydaci, tj. Habsburg i carewicz, zostali pokonani przez Stefana Batorego.
Poeta ożenił się z Dorotą Podlodowską i osiadł na stałe w Czarnolesie. Niechęć do króla szybko minęła i Kochanowski nadal utrzymywał kontakty z dworem, a w szczególności z kanclerzem Janem Zamoyskim. Na jego weselu w 1578 r. wystawił po raz pierwszy swój dramat humanistyczny - Odprawa posłów greckich, którego przesłanie zostało mylnie zrozumiane jako zachęta do wyprawy przeciwko Moskwie. Po dziesięciu latach pracy nad parafrazą psalmów biblijnych, w 1579 r. wychodzi nareszcie Psałterz Dawidów autorstwa Jana Kochanowskiego. Ale koniec lat 70. to ciężki okres dla poety - przeżywa śmierć brata, w 1578 r. umiera jego ukochana córeczka, Urszulka, niewiele później druga córka, Hanna. Śmierć Urszuli wstrząsnęła nim szczególnie, napisał wówczas Treny (1580).
Pod koniec życia Kochanowski zajmował się pisaniem krótkich wierszy okolicznościowych, zaczął tez przygotowywać swoje dzieła do druku. Zmarł nagle na atak serca 22. sierpnia 1584 r. w Lublinie, pochowano go w kaplicy kościoła w Zwoleniu.