Na wstępie chciałbym podkreślić, że zgodzę się z tezą, która jest zawarta w temacie. W bardzo wielu książkach zawarte są różne wartościowe przekazy o podłożu moralnym i egzystencjalnym; są one arcydziełami sztuki literackiej, ale żadna z tych pozycji nie pokazuje nam tak imponującej treści i formy, jak Biblia. W bardzo silny sposób opanowuje ona umysł i uczucia człowieka. Nie jest ona zrozumiała tylko dla ludzi, którzy wierzą w słowa w niej zawarte. "Biblia" jest ogromnym źródłem wiedzy, zawiera wzory do naśladowania, prawdy i postawy, które pomagają człowiekowi żyć na ziemi w sposób pełny i godny. "Biblia" jest również wyjątkowa jako dzieło literackie - budowa, styl i treść są niezwykłe.
"Biblia" składa się z pism Starego i Nowego Testamentu. Jest ona zbiorem ksiąg dla religii judejskiej i chrześcijańskiej. Jest ona najlepiej znaną księgą świata. Przetłumaczono ją na blisko 1200 języków. Istnieje i żyje wśród ludzi już ponad 3000 lat. Przy rozważaniu o niej możemy wyróżnić trzy płaszczyzny - religijną, moralną, kulturalną.
"Biblia" jest księgą niezwykła również ze względu na swoją konsekwencję - jest w niej zawarta tylko jedna filozofia i moralność. Wypowiadają ją różni ludzie, żyjący w różnych czasach. Dzięki temu "Biblia" jest bardzo różnorodna formalnie, urozmaicona gatunkowo. Gatunki, które pojawiły w "Biblii", były potem często wykorzystywane w późniejszej literaturze; jest to: opowiadanie historyczne, list, hymn, pieśń, kazanie, aforyzm, tren, sentencja, poemat, kronika, saga rodzinna, nowela.
"Biblia" to niewątpliwie dzieło literatury powszechnej; wyróżnia się ono wyraźnie na tle innych książek. Była tworzona przez wiele tysięcy lat. Nie ma ona jednego autora; stąd też m.in. wzięła się wielka różnorodność gatunkowa, stylistyczna. Wielu ludzi zajmowało się także przekładaniem "Pisma Świętego" na języki narodowe.
"Biblia" stanowi źródło tradycji śródziemnomorskiej. Przede wszystkim ma ona wpływ na religię i moralność. Dekalog jest podstawą relacji miedzy ludźmi, które są ponad wszelkie podziały, wyznania i światopogląd. Ma ona wielki wpływ na kulturę - stanowi "Biblia" wielkie natchnienie dla literatów, filozofów, artystów; inspiruje malarstwo, muzykę i rzeźbę. W "Piśmie Świętym" zapisane są wszystkie wzorce osobowe i postawy, bardzo interesujące fabuły i anegdoty, wątki i motywy. Jest ono pełne symboli, metafor; "Biblia" ma też rozpoznawalny styl. Jej wpływ jest widoczny nawet w codziennym życiu; w języku funkcjonują związki frazeologiczne, pochodzące z różnych historii biblijnych. Należą do nich - "Sodoma i Gomora", "trąby jerychońskie", "hiobowe wieści" i inne.
"Biblia" jest osobliwym dziełem, ponieważ powstałą w trzech językach. Stary Testament to przede wszystkim język hebrajski, po części tylko grecki. Nowy Testament jest napisany po grecku; wyjątek stanowi tu Ewangelia wg św. Mateusza, która powstała w języku aramejskim.
Głębia i piękno tekstu "Biblii" tkwi w bogactwie treściowym i sposobie przekazu, języku, stylu, który jest przesycony wieloznacznymi symbolami, metaforami, alegoriami. Jest on jednocześnie niezwykle prosty i jasny. Dzięki temu właśnie "Biblia" jest bardzo często nazywana "księgą nad księgami". Jest to również skarbnica wiedzy o człowieku, jego ziemskim życiu i pytaniach o życie po śmierci. Jest ona pretekstem do rozważań na temat naszej godności i naszego życia. Kultura jest o wiele bardziej bogata dzięki księgom Starego i Nowego Testamentu, ponieważ one zawierają największe tajemnice o nas.
Literatura polska zaczęła w późnym średniowieczu wykorzystywać motywy biblijne. Widać to np. w "Kazaniach świętokrzyskich". Znamienny jest fakt, że są to teksty kazań napisane w języku polskim i są bardzo cennym dokumentem z XIII /XIV wieków. Nie znamy jego autora, ale jest bardzo widoczne to, że doskonale znał on "Pismo Święte" - kazania zawierają motywy biblijne i nawiązują do stylu biblijnego.
Liczne nawiązania do "Biblii" pokazują, że pisarze z różnych okresów literackich nie zapominają o przekazie światopoglądowym i religijnym, który stoi za tą księga. Można dla lepszej wyrazistości porównać funkcjonowanie literatury starożytnej i Biblii. Często przywoływane są postacie: Zeusa, Herkulesa, Syzyfa, Ikara, czy Prometeusza, pochodzące z mitologii; niosą one jednak tylko znak jakiejś idei, wiedze o człowieku i jego cechach, humanizmie. Bohaterowie z "Biblii" - Jezus, Abraham, Dawid, Łazarz, Judasz zawsze występują w połączeniu z księgą - wskazują przecież na sferę sacrum, wartość religijną. Nie jest ważne, w jakim kontekście zostały użyte, ale co kryje się za ich znaczeniem.
Mówiąc o "Piśmie Świętym" nie jest możliwe oddzielanie od siebie różnych warstw tego dzieła od siebie. Nie do końca da się to z reszta zrobić. Symbole biblijne są związane ze znaczeniami religijnymi; dlatego też odniesienia do "Biblii" muszą to uwzględniać.
Dlaczego "Pismo Święte" jest na takim wysokim miejscu w historii człowieka i jego kulturze? Przede wszystkim liczy się to, że "Biblia" jest najważniejszą księgą dla chrześcijan i Żydów. Religia jest przecież bardzo ważną sferą życia człowieka i wiąże się też z innymi aspektami jak rozwój moralny, kulturalny. Na takiej podstawie ludzie budują relację między sobą.
Dla współczesnego człowieka "Biblia" powinna być księgą dobrze znaną, ponieważ zawiera normy postępowania, które pozwalają żyć w zgodzie i postrzegać drugiego człowieka, jako godnego szacunku i wartościowego towarzysza. Poza tym "Biblia" odcisnęła tak duży znak na naszej tradycji, we wszystkich dziedzinach, że nie jest możliwe rozumienie i poruszanie się w świecie kultury, bez jej znajomości.
