Starożytne ideały a współczesny człowiek.

Każdy człowiek rodzi się, dorasta… Im jest starszy, tym większe ma potrzeby. Może to być potrzeba posiadania rodziny, pracy, bycia bezpiecznym… Każdy pragnie przeżyć swoje życie z jak najmniejszą ilością cierpienia i bólu. Potrzebna jest do tego akceptacja środowiska, w którym żyje. Aby zostać zaakceptowanym, trzeba dostosować się do wymogów otoczenia, często więc w wyniku tego człowiek rezygnuje ze swoich wartości.

Zdarzają się jednak ludzie, którzy z ideałów nie potrafią zrezygnować. Mają oni marzenia, którymi się kierują, często chcą pozostać zapamiętani przez potomnych. Aby żyć jak najlepiej, trzeba się na kimś wzorować. Często więc szukamy wzorów w przeszłości. Bywa też tak, że negujemy przeszłość i staramy się sami być wzorem.

Moim zdaniem jednak starożytne ideały mogą mieć wartość dla współczesnego człowieka. Już Cyprian Kamil Norwid mówił, że "przeszłość- to dziś, tylko cokolwiek dalej...". Zgadzam się z tym zdaniem i postaram się udowodnić to w mojej pracy.

Czasy współczesne nazywamy często dobą Internetu. Rzeczywiście, tak jest. Czy możemy teraz spotkać człowieka, który potrafi poświęcić coś w imię wyższych ideałów, odróżnić się jakoś spośród całego tłumu ludzi identycznych? Mało kto potrafi pomóc słabszym i wszystkim tym, którzy pomocy potrzebują. Nasze problemy często przytłaczają nas i sprawiają, że odwracamy się od innych ludzi i zamykamy we własnym świecie. Odwaga wobec świata zewnętrznego maleje wówczas jeszcze bardziej. Tak jest nam dobrze. Ale czy takie postępowanie można nazwać słusznym?

W dawnych czasach bohater był kimś, kto wyróżniał się z tłumu w jakiś sposób. Bohater miał określony cel w życiu i robił wszystko, by go wypełnić. Jeśli postawił sobie za cel dobro ludzi, to robił wszystko, by je osiągnąć. Przykładem może być Prometeusz, który stworzył człowieka. Materiałem, którego użył, była glina zmieszana ze łzami. Człowiek stworzony przez Prometeusza był jednak słaby, więc bohater ukradł z Olimpu ogień i podarował go ludziom, by ułatwić im życie. Skazał się tym samym na ogromne cierpienia. Prometeusz jest ucieleśnieniem miłości do człowieka - i powinniśmy brać z niego przykład.

Grecy mieli swój ideał człowieka i przedstawiali go w wielu utworach. Najstarszym z nich jest Iliada Homera. Jej bohaterami są patrioci, walczący w imię swojej ojczyzny, honoru i najbliższych. Są oni w stanie dla tych wartości poświęcić swoje życie. Wojownicy są bardzo odważni, jednak nie kierują się chęcią walki - walczą, bo muszą to robić. Kieruje nimi serce. Do takich wojowników należą z pewnością Hektor oraz Achilles.

Grecy wierzyli, że piękno umysłu wyraża się poprzez piękne ciało. Idealna sylwetka wyrażała idealny umysł. Wierzy w to do dziś wielu mężczyzn, którzy ćwiczą bardzo dużo na siłowni, aby mieć jak największe mięśnie.

W kulturze do dziś funkcjonuje ideał kobiecego piękna. Choć modyfikował się w ciągu wieków, piękno jest wciąż wartością bardzo pożądaną. Kobiety nie prowadzą już zbrojnych konfliktów, ale ich rywalizacja o tytuł najpiękniejszej wciąż istnieje, tyle, że wyraża się w innych formach, np. konkursach piękności.

Warto wspomnieć również o wartościach umysłowych, które miały najwyższe znaczenie na Greków. Honor, patriotyzm i sprawiedliwość oceniane były wspólnym mianem cnoty i były celem, który każdy próbował osiągnąć. Może się wydawać, że dziś wartości te straciły na znaczeniu. Nie jest to do końca prawda - wystarczy przypomnieć sobie walki Polaków w imię ojczyzny podczas pierwszej czy drugiej wojny światowej. Obrona Warszawy, opisana w utworze A. Kamieńskiego pt. Kamienie na szaniec, jest przykładem, jak wartości te mogą się odradzać w sercach ludzkich. Obecnie Polska jest krajem wolnym, jednak nie wolno nam zapominać o wydarzeniach tamtych czasów.

Starożytne ideały często wyrażane były nie jedynie w literaturze, ale również w malarstwie. Przykładem może być obraz Powrót syn marnotrawnego¸ którego autorem jest Rembrandt van Rijn. Obraz ten wyraża wartość miłości i wybaczenia.

William Blake często ukazywał w swoich dziełach Chrystusa (np. Ukrzyżowanie). Podobnie czynił Hieronim Bosch, np. na obrazie Chrystus na krzyżu z donatorami i świętymi. Jezus Chrystus, przedstawiany przez obu autorów, ma być wzorem dla wszystkich chrześcijan. Tak jak antyczny Prometeusz, Chrystus poświęcił się w imię dobra ludzkości.

Ideały antyczne odnaleźć można również we współczesnych powieściach fantasy oraz trochę starszych komiksach. Barman, Superman czy Spiderman to współcześni herosi, którzy tak jak greccy wojownicy walczą, aby ocalić ludzi od zła.

Jeśli chodzi o powieści fantasty, przykładem może być cykl Miecz prawdy Terry'ego Goodkinda. Główny bohater tego cyklu to Richard Radl. Uparcie dąży do poznania prawdy o swoim pochodzeniu i udaje mu się to - dowiaduje się, że jest synem władcy sławnego z okrucieństwa. Postanawia więc naprawić wszystkie krzywdy, które kiedyś wyrządził jego ojciec. Zostaje więc Poszukiwaczem Prawdy. Jest to osoba szlachetna, posiadająca czyste serce i silną wolę, dzięki czemu ma służyć dobru oraz odnajdywać prawdę. Richard oprócz tego posiada takie cechy, jak: honor, sprawiedliwość i poświęcenie. Przypomina w ten sposób bohaterów mitologii greckiej.

Przytoczyć tutaj można jako przykład również film "Gwiezdne wojny" w reżyserii Georgia Lucasa. Rycerze, walczący o sprawiedliwość i pokój (tutaj akurat - we wszechświecie) potrafiący poświęcić życie w imieniu tych wartości- tacy są bohaterowie tego filmu. Są jak greccy herosi, tyle że przeniesieni w daleką przyszłość.

Przykład postaci, podobnej do greckiego herosa, odnaleźć możemy również w filmie "zielona mila", reżyserowanym przez Franka Darabonta. Film ten jest ekranizacją książki Stephena Kinga pod tym samym tytułem. Bohater filmu, Paul Edgecombe jest strażnikiem więziennym, pracującym w sekcji, w której przebywają więźniowie skazani na śmierć. Nie jest jednak wobec nich pogardliwy, w jego zachowaniu można dostrzec szacunek, który należy się każdemu człowiekowi. Stara się rzetelnie wypełniać swoje obowiązki. Nie wyraża w ten sposób wartości, o których pisałam wcześniej, nie broni kraju w żaden sposób, ale potrafi uszanować każdą ludzką istotę. To też jest bardzo ważna cecha.

Myślę, że to, o czym napisałam do tej pory, potwierdziło moją opinię o ważności antycznych ideałów we współczesnym świecie. Według mnie ideały te pozostaną aktualne również w przyszłości, są bowiem ponadczasowe.

Nie mówię oczywiście, abyśmy w codziennym życiu postępowali dokładnie tak, jak Hektor albo Herakles. Nie jest to przecież możliwe. Wydaje mi się jednak, że moglibyśmy, a nawet powinniśmy przejąć niektóre ich cechy. Czy świat nie stałby się lepszy, gdyby ludzie zaczęli lepiej postępować? Gdyby każdy pomagał cierpiącym, nie tylko udawał współczucie. Gdyby każdy słuchał słów Seneki: "Szukajmy zatem jakiegoś dobra, nie takiego jednak, które mieni się pięknymi pozorami, ale trwałego i prawdziwego". Nie możemy zapominać, że każdy z nas tworzy przyszłość, o ile potrafi korzystać z osiągnięć przeszłości.

Rzadko w życiu codziennym mamy czas, by zastanowić się, jaka jest rola przeszłości w naszym życiu. Warto jednak pamiętać, że ma ona bardzo duże znaczenie w naszym życiu i nawet nie zdając sobie z tego sprawy, czerpiemy z niej.

Kiedy wyznaczamy sobie jakiś cel, musimy pamiętać o tym, że na naszej drodze do jego realizacji mogą stawać różne przeszkody. Potrzeba więc silnej woli i wytrwałości. Warto stosować się do słów Marka Aureliusza: "Podobny bądź do skały, o którą się ciągle fale rozbijają. A ona stoi, a koło niej bałwany wody". Nie wolno nam pozwolić, by ktoś przeszkodził w realizacji naszego marzenia. Można by zadać sobie pytanie, zawarte w utworze The educated fool zespołu Iron Maiden: "

Nie pozwólmy, aby ludzie bojący się, lub pragnący władzy za wszelką cenę, pogrzebali nasze pragnienia lepszego bytu. Można teraz zadać sobie pytania postawione w piosence "The Educated Fool" Iron Maiden: "Czy naprawdę chcesz być / Kolejną pozycją w statystyce? / Czy może czujesz, że powinieneś zawalczyć, / Że naprawdę zasługujesz na więcej? / Czy czasami czujesz, / Że masz w sobie wielki potencjał?" Wielu z nas czuje przecież, że ma w sobie jakiś potencjał, że zasługuje na to, by wyróżnić się z tłumu. Dlaczego więc tak niewielu z nas robi coś w tym kierunku?

Myślę, że doskonałym zakończeniem wypracowania będzie cytat ze Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego: "Mogłoby to się stać tematem nowego opowiadania - natomiast niniejsze nasze opowiadanie jest skończone".