1*** SCEPTYCYZM to nurt filozofii starożytnej , powstały na przełomie IV i III w.p.n.e., stojący na stanowisku zakładającym , że niemożliwe jest poznanie prawdy. Za twórcę sceptycyzmu uznaje się Pirona. Sceptycy nie tworzyli żadnych teorii , ale obalali te , które tworzyli inni. Początkowo twierdzili , że absolutnie niemozliwe jest zdobycie jakiejkolwiek wiedzy. Twierdzili , że tylko takie podejście do rzeczywistości może sprawić , że człowiek będzie szczęśliwy i zapewni spokój swojej duszy. Zdaniem sceptyków nikt nie jest w stanie całkowicie poznać prawdy , toteż błędem byłoby wypowiadanie jakichkolwiek sadów o właściwościach rzeczy.

Sądy z zasady powinny zostać odrzucone . Za pewne można uznać tylko jednostkowe odczucia zmysłowe danego człowieka , na podstawie których nie należy wysuwać sądów ogólnych, gdyż brak było by im obiektywizmu. Poglądy są czymś względnym , ile osób tyle różnych subiektywnych poglądów. Postawę twierdzącą , że wszystkie osądy ludzkie są jednakowo niepewne i żaden nie jest uprzywilejowany w prawie do bytu, nazywamy Izostenią

2*** STOICYZM

Założycielem szkoły stoickiej był Zenon z Kition ( 336-264p.n.e.), z pochodzenia Fenicjanin. Stoicyzm łączył racjonalne podejście z materializmem.

Stoicy twierdzili, że prawdziwe dobro człowieka i jego szczęście płynie z cnoty i rozumu oraz wewnętrznej harmonii. Nie należy szczęścia uzależniać od bogactwa, przyjemności fizycznych, czy innych kaprysów losu. Życie przemija , a z nim wszystko inne , tylko ten , który w życiu kieruje się cnotą, może doznać prawdziwego szczęścia. Należy z jednakowym spokojem przyjmować wieści dobre i złe , nie należy od nich , uzależniać swego szczęścia.

3*** EPIKUREIZM

Epikur z wyspy Samos ( 340- 270 p.n.e.) , twórca szkoły epikureizmu, twierdził , że celem życia każdego człowieka powinna być przyjemność i unikanie cierpień , które mogą zmącić nasze zmysły. Jego poglądy różniły się jednak znacznie od poglądów hedonistów, zdaniem Epikura prawdziwa przyjemność to przyjemność natury psychicznej. Szczęście daje życie pełne harmonii , w którym nikogo nie krzywdzimy. Epikur twierdził , że największym dobrem jest ludzkie życie, którego należy z całej siły bronić.

Człowiek powinien stale dążyć do , jak największego poznania prawdy . Nie ma szczęścia , które wyklucza cnotę.

Poglądy stoików zostały usystematyzowane przez Chryzypa. Poglady stoickie wyznawał także cesarz Marek Aureliusz.

4***TALES Z MILETU. Zdaniem tego jońskiego filozofa przyrody , życie miało początek w wodzie . Wiele podróżował , z Egiptu przywiózł wiedzę matematyczną , a w Babilonii nauczył się przewidywać zaćmienie słońca. Twierdził , że najważniejsze dla człowieka jest ciągłe poznanie samego siebie. Tales z Miletu był autorem twierdzeń matematycznych.

5***PITAGORAS urodził się na wyspie Samos. Żył na przełomie VI i V w.p.n.e.. dla niego prabytem , z którego narodził się cały świat byłą cyfra. W Krotonie był przywódcą grupy , która działała na zasadzie sekty, o ściśle określonym kodeksie postępowania. Najważniejszą dziedziną nauki była dla niego matematyka, twierdził , że cały świat jest zbudowany w oparciu o zasady matematyczne .Był jednocześnie pierwszym teoretykiem muzyki. Pitagoras był autorem twierdzenia dotyczącego długości boków w trójkącie prostokątnym .

6***HERAKLIT Z EFEZU , żył w V w.p.n.e. , charakterystyczne było dla niego wyrażanie się w niejasny , zagadkowy sposób, dlatego nazywano go ,,filozofem ciemnym". Zdaniem Heraklita świat narodził się z ognia . Świat nieustannie podlega zmianom , dwa razy nie powtarza się ta sama chwila , dlatego mawiał , że ,,nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki". Heraklit słynął ze swojego zamiłowania do spędzania czasu w samotności.

7***CYNICY

Tę szkołę filozoficzną założył Antystenes na przełomie V i IV w.p.n.e. . Najbardziej znanym cynikiem był Diogenes z Synopy.

Zdaniem cyników najwyższą spośród wszystkich wartości była cnota. Cynicy gardzili przedmiotami materialnymi , które przeszkadzają człowiekowi w osiągnięciu szczęścia. Dlatego też większość wyznawców tej szkoły żyła w skrajnym ubóstwie , dobrowolnie wyrzekając się wszelkich dóbr.

8*** HEDONIZM

Szkoła hedonistów wywodzi się z poglądów Arystypa z Cyreny. Za najwyższą wartość uważali rozkosz , spełnianie zachcianek fizycznych. Przyjemność była czymś co , stanowiło o sensie ludzkiej egzystencji.

Nie szukali szczęścia w cnocie lub mądrości , ale w rozkoszy cielesnej.

9***SOKRATES (469- 399 r. p.n.e. ) to najwybitniejszy filozof starożytności , całe swe życie przebywał w Atenach który za najwyższe dobro uznawał cnotę, która była jego zdaniem czymś możliwym do nabycia , wykształcenia w sobie Korzenie zła , tkwią jego zdaniem w niewiedzy. Uznawał , że prawdę można poznać przez zadawanie pytań. Był nauczycielem Platona, Alcybiadesa i Ksenofonta. Uważał , że cały czas należy dążyć do poznania prawdy. Był pierwszym filozofem , który kładł tak wielki nacisk na aspekt moralny.

Do historii przeszły jego słowa: ,,Wiem, że nic nie wiem". Kiedy miał siedemdziesiąt lat , wniesiono przeciw niemu oskarżenie o zagrażanie porządkowi społecznemu , przez swoją działalność. Jego żona , Ksantypa była podobno bardzo kłótliwą kobietą , skutecznie zatruwającą życie myślicielowi.

10***PLATON (ok. 427-347 r. p.n.e.) to uczeń Sokratesa , założyciel . tzw. Akademii Platona. Pozostawił po sobie sporo tomów ksiąg filozoficznych , wśród nic znajdują się ,,Prawa" , ,,Uczta" , ,,Państwo".

Był twórcą filozofii idealistycznej , uważał , że istnieją dwa światy , jeden z nich do świat rzeczy materialnych , a drugi to świat rzeczy idealnych , doskonałych pierwowzorów dusza jego zdaniem była nieśmiertelna. Twierdził , ze byt realny jest zależny od bytu idealnego. Jego autorstwa jest utopia państwa idealnego , w którym rządzą filozofowie. Twierdził , że myśli ludzkie są czymś niezależnym i nie są uzależnione od naszego postrzegania świata. Dusza ma tzw. pamięć anamnetyczną , dzięki przebłyskom , której dowiadujemy się o świecie idei.

Platon twierdził , że nie ma piękna bez dobra i prawdy. Te trzy wartości są nierozerwalne i tworzą tzw. kalakogatię.

11*** ARYSTOTELES (384-322 p.n.e.) Pochodził ze Stagiryty w Tracji.

Był uczniem Platona, przez dwadzieścia lat należał do Akademii Platona . Był twórcą logiki , jego zainteresowania obejmowały także biologię, zoologię i astronomię. Arystoteles uczył Aleksandra Macedońskiego. Jego zdaniem do pełnego poznania nie wystarcza sam rozum , niezbędne są także zmysły.

Wyznawał filozofię,, złotego środka", unikania skrajności. W przeciwieństwie do Platona był realistą.

To z jego ust wyszły słowa: ,, Przyjacielem mi jest Platon, ale największa przyjaciółką prawda".

Uważał , że nie można wypowiadać , jakichkolwiek sadów , nie opierając ich na dostatecznych dowodach. Człowiek , nie dysponuje wrodzonymi pojęciami , zdobywa je dopiero poprzez zmysłowe obcowanie ze światem. Twierdził , ze na świecie istnieją tylko rzeczy jednostkowe, wykluczał istnienie idei.

Arystoteles zajmował się także ekonomią.