Wiadomości z antyku i Biblii

O Biblii

Wartości, które promuje Biblia

Biblia jest podzielona na dwie część: Stary Testament, obejmujący historię świata od jego stworzenia i zawierający zapowiedź przyjścia mesjasza, który zbawi świat, Nowy Testament, w którym mamy wiadomości o życiu Chrystusa - Mesjasza oraz zapis Jego nauki. Stary Testament to podstawa wiary wyznania judaistycznego, my - chrześcijanie - wierzymy także w to, co zostało zapisane w Nowym Testamencie.

Podstawowym przesłaniem Nowego Testamentu jest wielkie przesłanie miłości. Chrystus streszcza całość Dekalogu w jednym przykazaniu - przykazaniu miłości, które brzmi: "Będziesz miłował Pana Boga swego z całego serca swego, ze wszystkich siła swoich, a bliźniego swego jak siebie samego". Miłość jest wartością najważniejszą, bez niej właściwie nie mają prawa bytu inne ludzkie uczucia. Kto kieruje się miłością, może być pewien, że postępuje dobrze, bo z miłości nie mogą wypływać złe uczynki.

Miłości Boga do człowieka dotyczy piękna przypowieść o synu marnotrawnym. Pewien ojciec miał dwóch synów. Jeden z nich zdecydował, że opuści rodzinny dom i zacznie żyć na własną rękę. Dostał od ojca część swego majątku i wyruszył w świat. Dopóki miał pieniądze, dobrze mu się powodziło. Ale je stracił, bo zamiast pomnażać swoje dobra, był zainteresowany wyłącznie korzystaniem z nich. Ostatecznie zaczął pracować. Ale w kraju, gdzie przebywał, nastał głód i coraz ciężej było o pracę. W końcu nasz bohater został świniopasem i pewnego dnia zdał sobie sprawę z tego, że marzy, by dostać trochę karmy dla świń, bo jest tak głodny. wtedy przełamał swój wstyd, znalazł w sobie pokorę i postanowił wrócić do domu ojca. Chciał go prosić o to, by go przyjął choćby w charakterze najpośledniejszego sługi. Pamiętał, że w ojcowskim domu nikomu nigdy nie brakowało pożywienia.

Ojciec przywitał go z wielką radością i miłością. Kazał na cześć przybysza wystawić wielką ucztę. Tymczasem drugi syn, widząc to, oburzony zwrócił ojcu uwagę, że on wiernie mu służy, a nigdy nie spotkała go tak wspaniała nagroda. Wtedy ojciec odpowiedział snowi, że cały dom i majątek należą do niego, ma je na wyciągnięcie ręki, może z nich korzystać bez przeszkód, ale należy się cieszyć, że ten, którego wszyscy mieli za umarłego, jest żywy i już bezpieczny.

W tej przypowieści opisana została wielka miłość Boga do człowieka i Jego miłosierdzie. Bóg nikogo nie wyróżnia, każdy człowiek jest dla niego tak samo ważny. Szczególnie wyczekuje jednak na grzeszników, tych, którzy zabłąkali się na ścieżkach świata i zeszli z dobrej drogi. Jest tak dlatego, że Bóg wie, jak bardzo ryzykują i bardzo się cieszy, kiedy wybierają życie wieczne.

Drugą przypowieścią dotyczącą tym razem miłości bliźniego, jest przypowieść o miłosiernym Samarytaninie. Żydzi traktowali Samarytan ja ludzi gorszej kategorii. Tymczasem właśnie Samarytanin pomógł rannemu Żydowi, leżącemu przy drodze, którego minęli kapłan i pomocnik kapłana w świątyni. Jezus opowiadając tę przypowieść zwrócił uwagę na to, że wszyscy jesteśmy braćmi, a miarą naszego człowieczeństwa jest między innymi zdolność do pomagania innych.

Także w czasach współczesnych są ludzie realizujący przykazanie miłości. Należą do nich: Matka Teresa z Kalkuty, papież Jan Paweł II. Oboje ze szczególną miłością odnosili się do ludzi potrzebujących, ubogich, cierpiących, robili też wszystko, by świat zauważył potrzeby takich ludzi i pomógł. W ten sposób ułatwiali nam realizację przykazania miłości bliźniego, bo mogliśmy i nadal możemy pomagać innym ludziom, nawet z odległych krajów, mając świadomość, że tacy istnieją.

Antygona - bohaterka tragiczna zmuszona dokonać tragicznego wyboru

Antygona jest bohaterką tragiczną, ponieważ została postawiona w sytuacji, w której musi wybrać między dwiema równorzędnymi wartościami. Każdy jej wybór przyniesie klęskę. Antygona jest tego świadoma, wybierając kieruje się poczuciem godności, odpowiedzialności, honoru i miłością do swojego brata. Historia Antygony jest bardzo prosta: miała dwóch braci. Jeden okazał się bohaterem, drugi zdrajcą ojczyzny. Król Teb, Kreon, nakazał pierwszego uczcić uroczystym pogrzebem , a zwłoki drugiego pozostawić na pastwę zwierząt.

Antygona nie może dopuścić, by złamane zostały odwieczne boskie prawa, zgodnie z którymi każdemu zmarłemu trzeba urządzić choćby symboliczny pochówek. Uważa, ze Kreon zmusza ją swoim rozkazem, by zaparła się tego, w co wierzy. Dlatego łamie zakaz i wyprawia bratu symboliczny pogrzeb. Dzięki temu dusza Polinejkesa może się udać na sąd w Hadesie. Sama Antygona zostaje skazana na śmierć - to jej klęska, przegrana. Za wierność swoim zasadom, za wierność bogom, Antygona płaci swoją młodością, miłością do Hajmona, swoim życiem. To bardzo wysoka cena, ale bohaterka nie mogła postąpić inaczej, to znaczy nie mogła odstąpić od tragicznego wyboru. Tak chciało Fatum - los, wobec którego nawet bogowie są bezsilni.

Biblia i mitologia - podstawą kultury śródziemnomorskiej

Oba dzieła są podstawą kultury europejskiej. Czerpią z nich inspirację artyści, pisarze. Dla ludzi wierzących Biblia stanowi zbiór prawd wiary oraz wskazówek, jak żyć pobożnie, jak podobać się Bogu.

W średniowieczu dla całej Europy Biblia była kanonem wartości moralnych. Czytano ją i interpretowano. Początkowo uczestniczyli w tym wyłącznie ludzie wykształceni, znający biegle łacinę, z czasem zaczęły się mnożyć tłumaczenia Biblii na języki narodowe. Dziś w każdym domu znajduje się przynajmniej jeden egzemplarz tego monumentalnego dzieła.

Podobnie jest z mitologią, oczywiście wykluczając kwestie dotyczące wiary. Nie wierzymy w greckich bogów, ale opowieści o marzeniach ludzi na temat wolności, nieśmiertelności, wiecznej młodości są nam nadal bliskie. Stąd i w literaturze i sztuce wciąż powtarzają się liczne wątki, motywy, a nawet powiedzenia rodem z mitologii.

Podobnie jest w wypadku Biblii. Sformułowania takie, jak: egipskie ciemności, zakazany owoc, żona Lota są powszechnie znane. Posługujemy się nimi czasem nie do końca zdając sobie sprawę z tego, że właśnie wykorzystaliśmy zabytek językowy liczący sobie grubo ponad dwa tysiące lat! Biblia to przy tym skarbnica gatunków literackich, jak psalm, kazanie.

Podsumowując zarówno Biblia jak i mitologia stoją u podstaw naszej kultury. Wie o tym każdy wykształcony człowiek. Dla chrześcijan Biblia ma ponadto wymiar sakralny, jest Świętą Księgą, w której zapisano prawdy naszej wiary.

Liczne nawiązania do Biblii pojawiają się w literaturze, np.

M. Twain "Pamiętniki Adama i Ewy"

T. Mann "Józef i jego bracia"

John Steinbeck "Na wschód od Edenu"