Gatunki objęte ochrona całkowitą:

Aloza - Ryba ta jest niezwykle rzadkim gościem wód Bałtyku. Należy ona do gatunku śledziowatych i jest bliskim krewniakiem parposza. Maksymalnie osiąga 75 cm długości, przy wadze ok. 4 kilogramów. Aloza tarło odbywa w górnych biegach rzek. Zamieszkuje ona strefa pelagiczną, odżywia się głównie planktonem ale również owadami oraz małymi rybkami. Występuje powszechnie w Morzy Śródziemnym, Czarnym. W Atlantyku spotkamy ja wzdłuż wybrzeży od półwyspy Iberyjskiego, po półwysep Skandynawski. Bardzo rzadko ryba zapuszcza się w rejony polskiego wybrzeża.

Babka Piaskowa - Ta mała rybka z rodziny babkowatych dorastająca do 5 centymetrów, nazwę swoją zawdzięcza trybowi życia. Występuje ona na piaszczystym dnie, często zagrzebując się w piasku. Swoją barwę dla lepszego kamuflażu dostosowała do koloru piasku.

Ryba ta grupuje się w większe ławice. Pokarmem Babki Piaskowej jest różnego rodzaju drobna wodna fauna. Zasięg występowania Babki obejmuje wybrzeża Morza Północnego, w Morzu Śródziemnym oraz Bałtyku (zachodnia i środkowa część)

Iglicznia Bałtycka - Ryba ta należy do rodziny igliczniowatych, wyposażona jest w specjalną rurkę gębową, jej otwór gębowy skierowany jest ku górze. Iglicznia jest barwy wodorostów oraz zarośli podwodnych w których występuje, jest więc szarozielona. Maksymalne rozmiary do których ryba ta dorasta to 30 centymetrów. W Bałtyku spotykamy ją najczęściej w Zatoce Puckiej. Powszechnie występuje w wodach przybrzeżnych Europy Północnej oraz w Morzu Czarnym.

Jesiotr zachodni - należy on do rodziny jesiotrowatych, osiąga imponujące rozmiary 4 metrów długości i nawet 300 kg wagi. Jesiotry Zachodnie występują w strefach atlantyckich wybrzeży Europy, oraz w Bałtyku. Ich liczebność w Morzu Bałtyckim została bardzo ograniczona, W Polskich wodach został on prawie całkowicie wytrzebiony.

Kur rogacz - należy do rodziny głowaczowatych, dorasta do długości 30 cm. Jest to ryba występująca w strefach wód okołobiegunowych, jako arktyczne relikty kury występują w przybrzeżnych wodach Europy, oraz w jeziorach (dzięki przystosowaniu się do słodkiej wody). Spotkać możemy go w wodach Arktyki, w jeziorach Molar i Wetter (Szwecja), Ładoga i Onega (Rosja) oraz w Ameryce Północnej w Wielkich Jeziorach. W Morzu Bałtyckim występuje na większych głębokościach unikając ciepłych wód powierzchniowych.

Piskorz - należy do rodziny kózkowatych, dorasta do długości ok. 30 cm, jego ciało jest bocznie spłaszczone, wydłużone, pyszczek piskorza wyposażony jest w 10 wąsów. Ubarwienie brunatno-żółte, po obu stronach boków biegnie wyraźna ciemna smuga. Piskorze zamieszkują dolne odcinki rzek, rzadko występują w jeziorach, preferują muliste dno gdzie żerują na drobnej faunie dennej. Ryba ta jest w Polsce pospolitym gatunkiem, jej obszar występowania obejmuje Europę od dorzecza Loary we Francji, do Wołgi w Rosji, piskorze nie występują w Skandynawii, Wielkiej Brytanii oraz w Południowej Europie.

Pocierniec - należy do rodziny cierniowatych, jego nazwa związana jest z kolcami które znajdują się na jego grzbiecie przed płetwa grzbietową, jest ich od 13 do 16. Ubarwienie zielono-brunatne z złocistymi bokami, osiąga długość 20 cm i jest największym przedstawicielem rodziny do której należy. Zamieszkuje przybrzeżne strefy mórz, do głębokości 10 m. Występuje u wybrzeży północnego Atlantyku, oraz w Bałtyku aż po Zatoką Fińską. Ciekawostką jest fakt iż Pocierniec jak większość cierniowatych buduje gniazdo wśród wodorostów ok. 50 cm pod lustrem wody.

Śliz - należy do rodziny kózkowatych. Jego ciało jest walcowate i tylko częściowo jest ono pokryte łuskami. Śliz posiada dolny otwór gębowy otoczony delikatnymi 6 wąsami. Ubarwienie brązowo-żólte, boki pokryte dużymi szarymi i plamami. Ślizy maksymalnie osiągają 15 cm długości, najczęściej spotyka się osobniki o dł. ok. 12 cm. Występuje w niemalże całej Europie za wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, Apenińskiego, Skandynawskiego oraz Bałkańskiego. W naszym kraju występuje w rzekach i potokach górskich, odżywia się drobnymi skorupiakami glonami oraz larwami owadów.

  • Krągłouste

Minóg strumieniowy - należy do rodziny minogowatych, oraz rzędu krągłoustych. Jest najmniejszym z minogów występujących w naszym kraju. Osiąga długość 20 cm. Posiada okrągły otwór gębowy działający jak przyssawka. Zamieszkuje zlewiska Mórz Bałtyckiego oraz Północnego oraz w rzece Pad we Włoszech, w Wołdze w (górnym odcinku) w Rosji. W naszym kraju minogi występują w potokach o chłodnej dobrze natlenionej wodzie. Występuje tylko w wodzie słodkiej, nie jest gatunkiem wędrownym.

  • Ptaki

Bączek - ptak z rodziny czaplowatych. Osiąga długość 35 cm przy 140 g wagi. Jak wszystkie czaple posiada długą szyje oraz nogi. Ubarwienie grzbietu oraz lotek zielono-czarne, brzuch żółty, pokrywy skrzydłowe w kolorze ochry. Samica posiada odmienne ubarwienie, jest ona w kolorze trzciny, brzuch paskowany, na grzbiecie liczne ciemniejsze plamki. Bączek występuje w niemalże całej Europie, w środkowo zachodniej części Azji oraz nielicznie w niektórych obszarach Australii. Ptak ten preferuje środowisko wodne, wśród trzcin buduje swoje gniazdo i wychowuje potomstwo, odżywia się rybami oraz innymi wodnymi organizmami (żaby, kijanki, owady).

Bąk - ptak z rodziny czaplowatych, znacznie większy niż jego krewniak bączek, dorasta do ok. 75 cm, (1,2 kg). Samica oraz samiec nie różnią się znacznie ubarwieniem, są żółto-brązowe o barwie trzciny, z pręgami podłużnymi. Występuje w wodnym środowisku, w trzcinach buduje swoje płaskie gniazdo, odżywia się głównie rybami. Zamieszkuje całą Europę, do naszego kraju przylatuje na okres lęgowy w marcu natomiast odlatuje we wrześniu lub październiku.

Bernikla rdzawoszyja - duża gęś z rodziny blaszkodziobych, posiadają dużą biała plamę między dziobem a okiem, reszta ciała biało czarna. Dorasta do 55 cm długości, jest niezwykle płochliwym ptakiem, śpi wyłącznie na wodzie, odżywia się roślinnością wodną. Bernikle rdzawoszyje gniazdują w rejonie rzeki Ob, Zimowiska jej znajdują się u wybrzeży Morza Kaspijskiego oraz Aralskiego. Do naszego kraju przylatują bardzo rzadko.

Błotniak stawowy - należy do rodziny jastrzębiowatych , dorosłe osobniki osiągają długość 52 cm długości, ubarwienie samic i młodych jest jednorodne, szare z jaśniejszymi piórami na głowie, natomiast samce posiada jasny czerwono-brązowy spód ciała oraz cętkowaną pierś.

Środowiskiem życia błotniaka są tereny podmokłe. Ptaki te na zimę udają się do krajów śródziemnomorskich oraz na południe Sahary. Ich pożywienie stanowią małe zwierzęta, ssaki, gady, pisklęta a także jaja. Błotniaki swoje gniazda budują na ziemi wśród bujnej roślinności bagiennej, samica składa od 3 do 7 jaj które wysiaduje 2-3 tygodnie.

Bocian biały -należy do rodziny bocianowatych, bociany zaliczmy ponadto do ptaków brodzących. Jest to duży ptak osiągający 102 cm długości i nawet 3,4 kg wagi. Posiada długi czerwony dziób oraz równie długie i czerwone nogi przystosowane do poruszania się po podmokłym terenie. Ubarwienie białe z czarnymi lotkami, takie same u samic jak i u samców.

Dzięki dużej powierzchni skrzydeł bociany są doskonałymi lotnikami, potrafią szybować na znacznych wysokościach. Są to ptaki wędrowne, do naszego kraju przylatują w okresie wiosennym (III-IV), natomiast odlatują późnym latem (XIII-IX).

Środowiskiem typowym dla bocianów są tereny podmokłe, łąki, doliny rzek, gdzie znajdują one swoje pożywienie (ryby, myszy, płazy, dżdżownice). Gniazdo budują z patyków i chrustu na wysokich drzewach lub często na słupach telefonicznych oraz na dachach domów.

Bocian czarny - ptak z rodziny bocianowatych , nieco mniejszy od swojego białego krewniaka, osiąga długość 88 cm i 3 kg wagi. Samce i samice ubarwione są jednakowo, mają biały brzuch i pierś natomiast reszta piór jest czarna. Podobnie jak u bociana białego bociany czarne mają długie czerwone nogi oraz czerwony szpiczasty dziób. Czarne bociany są bardzo płochliwe unikają ludzkich siedzib, dlatego są rzadko spotykane. Zasiedlają tereny podmokłe i lasy, unikają terenów otwartych. Odżywia się rybami, małymi wężami, płazami, dżdżownicami. Gniazda tworzy na wysokich drzewach, jedno gniazdo służy parze bocianów przez kilka a nawet kilkanaście lat. Występuje niemal w całej Europie, Azji Mniejszej oraz w wschodniej części Azji. Na zimę bociany czarne udają się do południowej Afryki oraz do Indii. W Polsce zjawiają się w III lub IV natomiast odlatują w XIII i X.

Czapla modronosa - zaliczamy ją do ptaków brodzących, nie osiąga dużych rozmiarów 45 cm długości i 280 g wagi. Posiada krępą budowę, gruba szyje, pióra koloru jasnej ochry, na brzuchu skrzydła i ogon białe oraz żółto zielone długie nogi. W Europie środkowej spotykana niezwykle rzadko, zawędrowuje tu raczej przypadkowo. Preferuje środowisko wodne, zamieszkuje rozległe terenu podmokłe, płycizny jezior, delty i rozlewiska rzek. Gniazda buduje na krzewach, drzewach przybrzeżnych oraz w trzcinach. Żywi się głównie małymi rybami, pijawkami, kijankami, żabami, wodnymi owadami i skorupiakami.

Czapla nadobna - jak wszystkie czaple zaliczana jest do ptaków brodzących. Nieco większa od czapli modronosej, osiąga długość 56 cm i 500 g wagi. Posiada białe upierzenie, czarny dziób i nogi oraz charakterystyczne żółte stopy. Samice są bardzo podobne do samców.

Występuje w środowisku wodno lądowym, jej pokarmem są podobnie jak u wszystkich czapli ryby oraz inne wodne organizmy. W naszym kraju możemy ją spotkać od kwietnia do października. Podczas lęgu łączy się w kolonie, buduje gniazda na krzewach i drzewach.

Czapla purpurowa - kolejna czapla zaliczana do ptaków brodzących, osiąga długość 79 cm, waga 950 g. W Europie środkowej spotykana jest od kwietnia do września. Zamieszkuje środowisko podobne do tego w którym żyją wszystkie gatunki czapli, odżywia się rybami oraz innymi organizmami wodnymi. W okresie lęgowym grupuje się w kolonie, gniazda buduje w trzcinach.

Dudek - jest to jedyny występujący w naszym kraju ptak z rodziny dudków. Osiąga ok. 28 cm długości, 50-80 g wagi. Na głowie posiada charakterystyczny czub z kilku piór który może stroszyć lub składać. Ubarwienie: pióra na plecach i piersi czerwonobrązowe, lotki w czarno-żółte pasy, końcówki czuba są czarne podobnie jak ogon. Ubarwienie samicy jest bardzo podobne jednak jej barwy są mniej wyraziste i kontrastowe. Dudek preferuje stare drzewostany liściaste, w pobliżu pól i łąk. Odżywia się drobnymi owadami oraz innymi organizmami ziemnymi. Gniazduje w dziupli, często w wierzbie oraz nawet w szczelinach budynków. Dudki występują niemal w całej Europie w środkowej i południowej Azji oraz w części Afryki gdzie znajdują się ich zimowiska.

Drozd śpiewak - ptak należący do rodziny drozdów, dorasta maksymalnie do długości 23 cm, 60 g wagi. Na wierzchu ciała pióra oliwkowo-brunatne, na bokach i piersi brunatno-płowe, brzuch biały. Występuje niemal we wszystkich leśnych ekosystemach, często spotykany w parkach miejskich. Pokarm drozda stanowią wszelkie drobne organizmy znajdowane na ziemi, w okresie letnim zjada duże ilości borówek. Gniazduje na drzewach i krzewach, na różnej wysokości. Jest wędrownym ptakiem, w Polsce pojawia się w III-IV natomiast odlatuje w IX-X. występuje w całej Europie za wyjątkiem wysuniętych na południe części półwyspów śródziemnomorskim. Spotkać go możemy również w Syberii zachodniej i Azji Mniejszej.

Dzięcioł czarny - największy dzięcioł europejski, należący do rodziny łaźców. Ubarwienie: czarne z charakterystyczną czerwona plamką na głowie. Samica posiada mniejsza plamę tylko na potylicy, u samca dochodzi ona aż do dzioba. Preferuje duże leśne kompleksy głownie mieszane. Jak wszystkie dzięcioły odżywia się owadami. Dzięcioły czarne są głównymi budowniczymi dziupli w lesie, najczęściej wybiera buki i sosny.

Dzięcioł duży - dzięcioł z rodziny łaźców. Ubarwienie: dorosły ptak jest czarno -biały, u samców pióra podogonowe oraz kark są czerwone. Dzięcioły duże występują w lasach iglastych i liściastych oraz w zagajnikach, parkach ogrodach. Dzięcioły duże nie śpiewają, porozumiewają się za pomocą dudnienia dziobem w drzewa czy słupy. Jego pokarm stanowią głównie owady, zimą odżywiają się nasionami. Gniazduje w samodzielnie wykutych dziuplach w drzewach o miękkim drewnie.

Dzięcioł zielony- podobnie jak wszystkie dzięcioły należy do rodziny łaźców. Ubarwienie górnej części ciała zielonooliwkowe, natomiast spodnia część ciała jest szarozielonkawa. U samców czerwona plama na wierzchu głowy. Ptaki te są bardzo płochliwe i trudne do obserwacji. Zasiedlają lasy mieszane, zagajniki, parki, ogrody. Od innych dzięciołów różni się sposobem pozyskiwania pokarmu, mianowicie bardzo rzadko kuje w drzewach, pokarmu szuka na ziemi są to owady oraz owoce leśne. Jego przysmakiem są mrówki, które wydobywa za pomocą długiego, lepkiego języka. Do rozrodu wykorzystuje dziuple już istniejące wykute przez inne gatunki dzięciołów.

Dziwonia - ptak należący do rodziny łuszczaków z rzędu wróblowatych. Mały ptaszek osiągający ok. 16 cm długości i 22 g wagi. Ubarwienie samców: kuper ,głowa i pierś czerwone, brzuch biały, grzbiet brunatny. Samica na grzbiecie oliwkowo-brunatna, brzuch biały, na piersiach i bokach kreskowana. Dziwonia występuje w gęstych nadwodnych łęgach.

Jej pokarmem są owady oraz młode pączki roślinne. Gniazduje na gałęziach krzewów, dość nisko nad ziemią. Jest to ptak wędrowny, do naszego kraju przylatuje późną wiosną (maj, czerwiec), natomiast odlatuje wczesną jesienią (sierpień, wrzesień). Dziwonia występuje niemal w całej Eurazji, zimuje w pasie od Turcji po Chiny południowo wschodnie.

Gil - należy do rodziny łuszczaków oraz rzędu wróblowatych. Osiąga ok. 18 cm długości i 33 g wagi. Ubarwienie: wierzchnia część głowy, ogon i skrzydła czarne, brzuch i kuper białe, na skrzydłach biała pręga. U samców szyja czerwona, u samicy beżowa. Zasiedla lasy mieszane, wilgotne, nie występuje w suchych borach sosnowych, odżywia się nasionami i owocami leśnymi. Gniazduje na najczęściej niewysoko na świerkach. Występuje w prawie całej Europie, możemy go również spotkać w Turcji oraz Iranie.

Głuszec - należy do rodziny głuszcowatych i rzędu kuraków. Duży ptak dorastający nawet do 100 cm długości i 2,5-6,5 kg wagi. Ubarwienie: u samca większość piór czarne, na ogonie oraz na spodzie ciała białe plamy, metaliczny połysk piersi, Charakterystyczna czerwona obwódka oka. Samica zwana jest głuszą, posiada ubarwienie maskujące, ciemnobrunatna z rdzawymi prążkami, spód ciała podobny jednak z wyraźniejszymi brunatno-szarymi prążkami.

Występuje w starych borach, bardzo lubi obszary torfowisk porośniętych wełnianką, jego pokarm stanowią głównie rośliny ale nie gardzi też owadami, oraz małymi bezkręgowcami.

Gniazduje na ziemi. Występuje w lasach północnej części Europy i Azji, spotkać go również możemy na Bałkanach oraz w Pirenejach.

Jemiołuszka - gatunek z rodziny jemiołuszek, osiąga 22 cm długości i 55 g wagi. Na głowie posiada imponujący czub. Ubarwienie: kolory pastelowe, obfite upierzenie, popielate, winno-szare, brązowe, lotki czarne z żółtymi końcówkami, końce lotek drugorzędowych zakończone charakterystycznymi płytkami, na końcu czarnego ogona również żółte zakończenia sterówek. Występuje przede wszystkim w kompleksach parkowych, odżywia się owadami oraz jarzębiną, głogiem, jagodami. Gniazduje najczęściej na drzewach iglastych. Jemiołuszka jest ptakiem wędrownym , w naszym kraju zjawia się jesienią (listopad) natomiast odlatuje wiosną (marzec, kwiecień). Ptak ten zamieszkuje obszar całej krainy Palearktycznej.

Hełmiatka - należy do rodziny kaczek, osiąga długość 45-55 cm i 0,8-1,5 kg wagi. Ubarwienie: samce w okresie godów maja czerwony dziób oraz część głowy natomiast górna część szyi jest kasztanowordzawa. Na głowie charakterystyczny czub z piór, reszta ciała czarna poza białymi bokami oraz brązowo-szarym wierzchem ciała. Samice nie są tak barwne, ich pióra są w kolorach bardziej stonowanych nie posiadają czuba, są szarobrązowe z jasnym spodem ciała. Zamieszkuje większe stawy oraz jeziora, odżywia się roślinnością wodną oraz owadami. Gniazduje pojedynczo lub w koloniach, buduje gniazda na wodzie na zwałach trzciny. Występuje w Eurazji od Hiszpanii po środkową Azję. Jest ptakiem wędrownym, zimowiska Hełmiatek znajdują się w basenie Morza Śródziemnego oraz w południowej Azji.

Kania ruda - należy do rodziny jastrzębi, dorasta do długości 60 cm oraz 0,9-1,2 kg. U kani charakterystyczny jest rozwidlony rdzawoczerwony ogon, reszta ciała czerwono brązowa, głowa jaśniejsza. Samice są bardzo podobne do samców. W Środkowej Europie możemy ją spotkać od marca do września. Jest drapieżnikiem, żywi się małymi gryzoniami ale nie gardzi również padliną. Gniazduje na wysokich drzewach.

Kaniuk - ptak należący do rodziny jastrzębi (podrodzina kaniuków). Osiąga 30 cm długości i 230 g wagi. Ubarwienie: skrzydła czarne, ogon i spód ciała białe, ogon wcięty nieznacznie, nogi żółte. Poluje na otwartych terenach na gryzonie i owady. W Polsce jest rzadkim gościem, występuje w całej Afryce, w południowej Europie, Azji Mniejszej.

Kawka - należy do rodziny krukowatych, dorasta do 30 cm długości. Ubarwienie: większość piór czarna, kark szary, spód ciała ciemnoszary. Zimą kawki przebywają w dużych stadach na polach razem z gawronami. Są wszystkożerne, odżywiają się owadami i ich larwami, pisklętami, jajami, ślimakami, odpadkami, owocami. Gniazdują w murach starych wieżach, dziuplach, na długi okres łączą się w pary.

Kobuz - należy do rodziny sokołów, dorasta do długości 35 cm, samice są o 1/3 większe od samców. Ubarwienie: czubek głowy ciemny wręcz czarny, jasny policzki z charakterystycznym czarnym wąsem, grzbiet ciemnoszary, na spodzie ciała pióra białe z poprzecznymi brunatnymi pręgami, dziób barwy szaroniebieskiej, nogi zielonkawożółtej.

Występują na skraju lasu, gdzie polują na małe gryzonie oraz ptaki i owady. Kobuz jest ptakiem wędrownym do Polski przylatuje wiosną (maj, kwiecień) natomiast odlatuje od sierpnia do października. Spotkać go możemy w całej Eurazji.

Kos - należy do rodziny drozdowatych, dorasta do ok. 25 cm długości. Ubarwienie: Samce są czarne, u starszych osobników pojawia się żółte zabarwienie dzioba, samice są oliwkowo-brunatne, z niewyraźnymi plamami na piersi, dziób brunatny. Występuje zarówno w lasach jak i w parkach miejskich, odżywia się owadami, dżdżownicami oraz jagodami i innymi owocami. W środowisku leśnym gnieździ się na drzewach, w miastach często zakłada gniazda w załomach murów. Kosy są ptakami wędrownymi, do Polski przylatują wiosną (marzec, kwiecień), natomiast odlatują w październiku i listopadzie. Występuje niemal w całej Europie za wyjątkiem Skandynawii, w Azji występuje w wąskim pasie od Azji Mniejszej po Tajwan.

Kraska - należy do rodziny krasek, dorasta do długości 30 cm. Ubarwienie: głowy i karku zarówno u samców jak i u samic seledynowo-błękitne, grzbiet brązowy, pokrywy skrzydłowe niebieskie, lotki seledynowe od góry, szafirowe od spodu. Środowiskiem życia krasek są otwarte łąkowe przestrzenie na pograniczu z lasem i pojedynczymi kępami drzew. Jej pożywienie stanowią głównie owady oraz czasami drobne kręgowce. Gniazduje w dziuplach wykutych najczęściej przez dzięcioły czarne. Kraski występują niemal w całej Europie, południowej i środkowej Azji oraz w północnej Afryce. Jest ptakiem wędrownym, zimę spędza w Afryce.

Kowalik - ptak należący do rodziny kowalików, dorasta do długości 14 cm. Ubarwienie: wierzch niebiesko-popielaty, przez oko przebiega czarny wyraźny czarny pasek. Brzuch białawy z szara plamą na boku. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, oraz w dużych parkach miejskich, unika suchych borów sosnowych. Pożywienie jego stanowią owady oraz leśne owoce. Jako ciekawostka należy dodać że kowaliki potrafią chodzić po pniach drzew głową w dół. Gniazduje w dziuplach wykutych przez dzięcioły, często zamurowując gliną zbyt duży otwór wejściowy. Spotkać go możemy w całej Europie za wyjątkiem północnej Skandynawii, w Azji Mniejszej, w krajach Maghrebu, W Azji za wyjątkiem centralnej części kontynentu.

Krogulec - ptak należący do rodziny jastrzębi, dorasta do długości 30 cm. Ubarwienie: samica brązowo-szara, spód delikatnie prążkowany, samiec grzbiet niebiesko-szary. Krogulce należą do bardzo płochliwych ptaków trudnych do obserwacji. Ptak drapieżny polujący głównie na mniejsze ptaki, rzadziej na gryzonie i inne małe kręgowce. Zasiedla lasy iglaste w bliskości otwartych terenów na których poluje. Unika lasów liściastych. Gniazduje w koronach drzew.

Kruk - Należy do rodziny krukowatych, jest największym przedstawicielem europejskim tej rodziny. Ubarwienie: kruki są całe czarne, posiadają potężny dziób. Występuje w górskich dolinach oraz w nizinnych lasach. Jest świetnym lotnikiem, potrafi godzinami szybować na wietrze. Należy do bardzo inteligentnych ptaków. Jest wszystkożerny, żywi się małymi kręgowcami, odpadkami, padliną, owocami. Gniazduje na drzewach lub na odsłoniętych skalnych występach.

Kukułka - należy do rodziny kukułek, osiąga długość 35 cm. Ubarwienie: samiec - wierzch ciała, szyja i pierś jasnoszara, ogon nieco ciemniejszy z białymi plamami i końcową jasną pręgą, spód ciała biały, poprzecznie pręgowany. Samica -z przodu ciała rdzawy nalot.

Kukułki unikają dużych zwartych kompleksów leśnych. Odżywiają się głównie owadami, ich ulubiony pokarm to duże gąsienice motyli. Kukułki są lęgowymi pasożytami, tzn. podrzucają jaja innym ptakom najczęściej z rodziny wróblowatych. Po wykluciu pisklę kukułki wyrzuca z gniazda jaja właścicieli. Są ptakami wędrownymi, do Polski przylatują na wiosnę natomiast odlatują na jesieni. Spotkać je możemy niemal w całej Europie, Azji oraz w Afryce która jest miejscem zimowanie kukułek.

Łabędź krzykliwy - należy do rzędu blaszkodziobych. Ten wodny ptak dorasta do 150 cm długości i może ważyć nawet 12 kg. Łabędź krzykliwy nie wydaje żadnych odgłosów podczas lotu, ubarwienie podobne jak u popularnego łabędzia niemego. Spotkać go możemy w nocnej tajdze oraz tundrze azjatyckiej, zimą regularnie pojawia się na wybrzeżu Morza Północnego czasem też Bałtyckiego. Odżywia się przede wszystkim wszelką roślinnością wodną. Gniazduje na ziemi.

Lelek kozodój - należy do rodziny lelków, dorasta do długości 25 cm. Ubarwienie: szarobrunatne z ciemnymi wyraźnymi plamami i pręgami, brzuch brązowy również z wyraźnym pręgowaniem, szarobrunatne lotki z jasnymi plamami ( u samca), sterówki szare, poprzecznie pręgowane, u samca na końcach sterówek białe plamy.

Lelek preferuje środowisko borów sosnowych, przebywa w pobliżu polan oraz łąk. Odżywia się dużymi owadami które chwyta podczas lotu, żeruje głównie wieczorem oraz tuż przed świtem. Gniazduje na ziemi. Jest ptakiem wędrownym, do naszego kraju przylatuje na wiosnę (kwiecień, maj) natomiast odlatuje jesienią ( wrzesień, październik). Zimę spędza w południowej oraz środkowej Afryce. Występuje niemal w całej Europie za wyjątkiem północnych obszarów Skandynawii, w południowo-zachodniej Azji oraz w północno-zachodniej Afryce.

Łozówka - ptak należący do rodziny pokrzewek, często mylony z trzcinniczkiem lub trzciniakiem. Ubarwienie: oliwkowo-brunatne, nogi koloru cielistego. Jest ptakiem zaroślowym, zamieszkuje zarośla bylin oraz krzewów. Odżywia się owadami które znajduje w gęstym podszycie lasu. Łozówka posiada zdolność imitowania śpiewu innych ptaków. Stwierdzono iż ptak ten potrafi imitować głosy 200 gatunków innych ptaków. Gniazdo buduje na gałęziach krzewów.

Makolągwa - gatunek z rodziny łuszczaków, dorasta do długości 15 cm. Ubarwienie: czoło oraz pierś u samców czerwona, głowa szara, skrzydła oraz grzbiet brązowe, spód i boki w kolorze gliniastym, brzuch białawy. Samica nie posiada czerwonej piersi, jest w odcieniu szarym z wyraźnymi kreskami na całym ciele. Występuje w śródpolnych zadrzewieniach, sadach, unika parków miejskich oraz gęstych lasów. Jej pożywienie stanowią głównie nasiona roślin, oraz w mniejszym stopniu owady. Gniazduje w dobrze nasłonecznionych miejscach na większych krzewach. Makolągwa jest ptakiem wędrownym, do polski przylatuje na wiosnę ( kwiecień, maj) natomiast odlatuje jesienią (wrzesień, październik). Występuje w całej Europie za wyjątkiem północnej Skandynawii oraz północno-wschodniej części europejskiej Rosji, spotkać ją możemy również w Azji Mniejszej, Iranie oraz Azji środkowej.

Myszołów włochaty - ptak drapieżny należący do rodziny jastrzębi, dorasta do długości 50-60 cm. Ubarwienie: białawe boki oraz wierzch głowy, podobnie kark. Reszta ciała podobnie jak u myszołowa. Samica podobna do samca. Charakterystyczny jasny ogon z nasadką na koloru białego oraz wyraźną pręgą na końcu. Spody skrzydeł jasne.

Występowanie: północna tundra, zimą pojawia się w środkowej Europie. Jego głównym pożywieniem są lemingi. W zimie wszelkie drobne gryzonie i inne kręgowce.

Myszołów - ptak drapieżny należący do rodziny jastrzębi. Dorasta do długości 50-60 cm. Ubarwienie: bardzo zmienne, najczęściej ciemnoszare, występują również osobniki prawie białe. Samica podobna do samca. Doskonały lotnik, szerokie skrzydła pozwalają mu bez wysiłku pozostawać w powietrzu przez długi czas. Występuje w lasach zarówno liściastych jak i iglastych, w naszym kraju spotkać go możemy od grudnia do stycznia. Gniazda buduje na wysokich drzewach, odżywia się wszelkimi drobnymi ssakami, gadami oraz ptakami.

Orlik krzykliwy - ptak drapieżny należący do rodziny jastrzębi, dorasta do długości 65 cm. Ubarwienie: jednorodne brązowe zarówno u samców jak i u samic. Młode osobniki są czekoladowe i posiadają jasne plamy na skrzydłach. Są łatwo rozpoznawalne w locie ponieważ posiadają deskowate skrzydła o jednakowej szerokości u nasady i na końcach. Środowiskiem życia orlików są stare lasy graniczące z łąkami. Odżywia się wszelkimi drobnymi kręgowcami. W Europie środkowej spotkać go możemy w okresie od kwietnia do września.

Orzeł bielik - drapieżny ptak należący do rodziny jastrzębi, dorastający do imponujących rozmiarów od 70 do 90 cm długości. Masywnie zbudowany ptak z charakterystycznym żółtym dziobem oraz krótkim ogonem. Ubarwienie: szarobrązowe z jaśniejszą głową i białym ogonem u dorosłych osobników. Brak wyraźnej różnicy w ubarwieniu samca i samicy. Młode orły są ciemniejsze bez wyraźnego kontrastu barw miedzy głową a resztą ciała. Gniazduje na wysokich drzewach w pobliżu zbiorników wodnych, najczęściej dużych jezior lub morskich wybrzeży, odżywia się przede wszystkim rybami oraz mniejszymi ptakami wodnymi, np. łyski, perkozy, gęsi. Nie gardzi tez padliną oraz małymi ssakami lądowymi.

Orzeł przedni - należący do grupy orłów ptak drapieżny, dorastający do długości 75-85 cm. Ubarwienie: ciemno-brązowe, na wierzchu głowy oraz karku pióra złotożółte. Samica pod względem ubarwienia podobna do samca, jednak jest ona od niego większa. Młode orły są czarno-brunatne, posiadają u nasady skrzydeł jasne plamki.

Występuje przeważnie w obszarach górskich, gniazduje na wysokich drzewach lub eksponowanych występach skalnych, odżywia się głównie sporymi ssakami ( nawet cielakami jeleni) oraz ptakami.

Orzechówka - należy do rodziny krukowatych, dorasta do długości 37 cm. Ubarwienie: większość ciała czarno-brązowa, koniec ogona oraz pokrywy podogonowe białe. Preferuje lasy iglaste, położone w górach, gniazduje przeważnie na drzewach. Odżywia się nasionami różnych roślin oraz w mniejszym stopniu owadami. Orzechówki występują w całej Skandynawii, w naszym kraju tylko w północnej części, ponadto w Karpatach, Alpach i Bałkanach. W Azji zamieszkuje obszar tajgi syberyjskiej.

Perkoz dwuczuby - jest największym europejskim perkozem, dorasta do długości 50 cm, posiada charakterystyczna długą szyją, małą głowę ze smukłym ciemnym dziobem. Na głowie charakterystyczny czub z piór. Samice podobne do samców. Młode osobniki posiadają pręgowana głowę. Perkozy żyją w małych grupkach, na okres godowy gromadzą się w większe stada, odbywają wówczas bardzo widowiskowe tańce godowe. Perkozy występują w większych zbiornikach wodnych zarówno sztucznych jak i naturalnych. Odżywiają się małymi rybami, skorupiakami wodnymi oraz owadami. Gniazdo budują na wodzie.

Perkoz zausznik - dorasta do 30 cm długości. Ubarwienie: głowa, szyja i grzbiet czarne, czerwono-brązowe boki, charakterystyczne pęki piór w złotożółtym kolorze po bokach głowy. Samica podobna do samca. Zamieszkuje wszelkie zbiorniki wodne z dobrze rozwinięta roślinnością brzegową. Odżywia się drobnymi rybami, owadami oraz wodnymi skorupiakami. Buduje gniazdo na wodzie, pływające.

Płochacz halny - dorasta do długości 18 cm, ubarwienie: większość ciała szare, gardło białe z wyraźnym kreskowaniem, brzuch białawy z rdzawymi plamkami, skrzydła oraz ogon nieco ciemniejsze, z wyraźnymi 2 jasnymi prążkami na skrzydłach. Młode osobniki bardziej plamiste. Płochacze halne zamieszkują obszary górskie położone powyżej górnej granicy lasu. Jego pokarm stanowią przede wszystkim nasiona oraz owady. Gniazduje na ziemi, do lokalizacji gniazda wybiera miejsca osłonięte krzakiem lub skałą. Prowadzi osiadły tryb życia, zimą przenosi się tylko w niższe partie dolin. Występuje we wszystkich wysokich górach południowej Europy, ponadto w Afrykańskim Atlasie oraz górach Azji Mniejszej. Spotkać go możemy również w górach południowo-wschodniej Azji.

Płomykówka - należy do rodziny płomykówek, dorosłe osobniki osiągają długość 35 cm. Upierzenie: podobne u samców i samic. Płomykówki przebywają w pobliżu ludzkich osiedli, polują na otwartych polach i łąkach. Jej pożywienie stanowią głownie drobne polne ssaki, takie jak myszy polne, ryjówka aksamitna oraz inne. Często zakłada gniazdo w niezamieszkałych starych budynkach. Płomykówki posiadają bardzo szeroki zasięg występowania. Nie występują tylko w północnej oraz środkowej Azji i w północnej Ameryce Północnej.

Pokląskwa - należy do rodziny drozdów, osiąga 15 cm długości. Ubarwienie: grzbiet brunatny, pstry, brzuch biały, pierś oraz gardziel ceglasta. Jej pokarm stanowią głównie owady, ale również pająki oraz dżdżownice. Gniazduje w wykopanym w ziemi dołku. Spotkać ją możemy niemal w całej Europie oraz środkowej Azji. W naszym kraju przebywa krótko. Zimuje w Afryce.

Pokrzewka ogrodowa - należy do rodziny pokrzewkowatych, dorasta do długości 15 cm. Ubarwienie: wierzch brunatno-szary, brzuch białawy. Występuje w lasach o bogatym podszycie i runie. Jej pokarm stanowią owady oraz leśne owoce. Gniazda zakłada na krzewach w zacienionym miejscu. Jest ptakiem wędrownym. W naszym kraju pojawia się w maju, odlatuje we wrześniu. Występuje w Europie oraz w północno- zachodniej części Azji.

Pokrzewki zimują w Afryce.

Pójdźka - ptak ten należy do rodziny puszczykowatych. Dorasta do 25 cm długości. Ubarwienie: Wierzch szaro-brązowy z licznymi białymi plamami, brzuch kremowy bądź biały a wyraźnymi podłużnymi plamami. Lotki oraz sterówki brązowe z ułożonymi w paski plamami. Przebywa w terenie zadrzewionym, na skrajach ludzkich osiedli, odżywia się drobnymi ssakami, owadami oraz rzadziej małymi ptakami. Gniazduje często w dziuplach wykutych przez inne ptaki. Występuje w całej Europie za wyjątkiem Skandynawii, w Afryce oraz Azji.

Przepiórka - należy do rodziny bażantowatych. Dorasta do długości 20 cm. Ubarwienie: samica podobna do samca. Występuje na polach uprawnych, najczęściej w prosie oraz w koniczynie. Odżywia się głównie nasionami oraz w mniejszym stopniu owadami. Gniazduje na ziemi wśród bujnej roślinności. Jest ptakiem wędrownym, w naszym kraju pojawia się w maju natomiast odlatuje w sierpniu lub wrześniu. Występowanie: w całej Europie, Azji, oraz Afryce.

Puchacz - należy do rodziny puszczykowatych, dorasta do długości 70 cm. Samica pod względem ubarwienia podobna do samca, jest jednak od niego większa. Na głowie charakterystyczne kępki piór wyglądające jak uszy. Ciało w kolorze ciemnoszarym z mało wyraźnymi plamkami, brzuch jaśniejszy. Jest ptakiem bardzo płochliwym, występuje w starych niedostępnych lasach. Puchacze odżywiają się głównie małymi ssakami ale też ptakami. Gniazduje najczęściej w gotowych gniazdach innych ptaków. Spotkać go możemy niemal w całej Eurazji za wyjątkiem północnych skrawków, oraz w Afryce północnej.

Pustułka - należy do rodziny sokołów, dorasta do długości 35 cm, przy czym samice są większe od samców. Ubarwienie: u samców kark i głowa szarawe, pod okiem charakterystyczny czarny wąs, na rdzawym grzbiecie, trójkątne plamy, brzuch kremowy z ciemniejszymi wyraźnymi cętkami. Samica ceglasto-ruda na grzbiecie, z mało wyraźnymi ciemniejszymi pręgami. Występuje w zadrzewieniach śródpolnych, na skrajach lasów, czasami w miastach, oraz w obszarach górskich. Odżywia się drobnymi gryzoniami oraz w mniejszym stopniu owadami. Gniazduje w starych gniazdach, najczęściej wron i gawronów oraz w dziuplach i szczelinach skalnych. Jest ptakiem wędrownym, do Polski przylatuje w maju, natomiast odlatuje w październiku. Zamieszkuje całą Europę, Afrykę oraz dużą część Azji.

Puszczyk - należy do rodziny puszczykowatych, dorasta do długości 45 cm. Pod względem ubarwienia samica podobna do samca. Wyróżnia się dwa rodzaje ubarwienia: brązowa i szara. Znacznie liczniejsza jest odmiana brązowa. W Europie zachodniej szare puszczyki są rzadkością, natomiast dominują w Europie wschodniej.

Puszczyki zamieszkują skraje lasów, spotkać je możemy w parkach miejskich a nawet w centrach miast. Odżywia się głównie myszami oraz innymi gryzoniami, w miastach szczurami oraz ptakami głównie wróblami. Gniazduje w dużych dziuplach, w starych budynkach, strychach, wieżach. Zamieszkuje całą Europę za wyjątkiem jej północnej części, Afrykę oraz góry Azji centralnej.

Raniuszek - ptak ten należy do rodziny sikor, dorasta do długości 15 cm. Ubarwienie: biała głowa podobnie jak szyja i brzuch, skrzydła i wierzch czarne, czarno-biały ogon. Występuje zarówno w lasach liściastych jak i w iglastych oraz mieszanych. Jego pokarm stanowią głównie owady. Gniazduje na drzewach na różnych wysokościach. Zamieszkuje całą Europę, wąskim pasem sięgając po Kamczatkę, spotkać go również możemy w Chinach, Iranie i Turcji.

Rybołów - ptak ten dorasta do długości 60 cm. Ubarwienie: brzuch biały, grzbiet czarno-brunatny, głowa jaśniejsza. Samice podobna do samca. W locie charakterystyczna sylwetka, długie cienkie skrzydła podczas lotu ugięte. Występuje w pobliży większych jezior oraz rzek. Odżywia się rybami. Gniazduje na drzewach. W naszym kraju występuje w okresie od maja do września.

Sikora bogatka - należy do rodziny sikor, dorasta do długości 15 cm. Ubarwienie: czarna głowa z policzkami w kolorze białym, z wierzchu oliwkowa, skrzydła z wierzchu szaro-niebieskie, brzuch żółty z wyraźnym białym paskiem. Występuje we wszelkich rodzajach lasów, w parkach miejskich. Jej pokarm stanowią przede wszystkim owady, zimą również nasiona. Gniazduje w dziuplach, sztucznych budkach lęgowych oraz w wielu często dziwnych miejscach w bezpośredniej bliskości człowieka. Zamieszkuje niemal całą Eurazję z wyjątkiem jej północnej części.

Sikora modra - należy do rodziny sikor, dorasta do długości 13 cm. Ubarwienie: ogon oraz skrzydła niebieskie, na skrzydłach biała plamka, z wierzchu oliwkowozielona, brzuch żółty.

Występuje w lasach liściastych oraz mieszanych, nie spotkamy jej w lesie iglastym. Zamieszkuje również parki miejskie oraz sady. Jej pokarm stanowią głównie owady oraz nasiona. Gniazduje w gotowych dziuplach lub w sztucznych budkach lęgowych. Występuje w niemal całej Europie ( za wyjątkiem jej północnej części) ponadto w Iranie, Turcji oraz w Afryce północnej.

Skowronek polny - należy do rodziny skowronków, dorasta do długości 18 cm. Ubarwienie: samica podobna do samca. Większość ciała szaro-brunatne, brzuch białawy. Skowronek posiada kamuflujące ubarwienie, dzięki niemu jest niewidoczny kiedy siedzi bez ruchu w polnej trawie. Preferuje otwarte tereny łąkowe, słynie z pięknego śpiewu. Odżywia się głównie owadami, jednak zimą jego dieta składa się przede wszystkim z nasion. Gniazduje na ziemi, buduje swoje gniazdo w niewielkim zagłębieniu. Zamieszkuje całą Europę, oraz obszary Azji znajdujące się w umiarkowanej strefie klimatycznej występuje również w północnej Afryce.

Sowa uszata - ptak ten należy do rodziny puszczykowatych, osiąga długość 35 cm. Samiec i samica posiadają jednakowe ubarwienie, samica jest znacznie większa od samca. Występuje na skraju lasów oraz w parkach. Odżywia się drobnymi gryzoniami, 90% jej pożywienia stanowi nornik zwyczajny. Sowy uszate polują również na mniejsze ptaki, szczególnie wróble. Gniazduje w starych gniazdach zbudowanych przez inne ptaki. Zamieszkuje całą Eurazję oraz Amerykę Północną.

Sójka - należy do rodziny krukowatych, dorasta do długości 35 cm. Występuje we wszystkich typach lasów, jej pokarm stanowią głównie owady, nasiona, owoce. Gniazduje na drzewach. Zamieszkuje całą Europę, część Azji (umiarkowana strefa klimatyczna) oraz w Azji Mniejszej.

Sroka pospolita - należy do rodziny krukowatych. Ubarwienie: czarno-białe, ogon długi, schodkowaty. Zamieszkuje bardzo zróżnicowane środowisko, tereny uprawne, pola, łąki, obszary miejskie, skraje lasów. Niezgrabnie porusza się w powietrzu, często przebywa na ziemi. Wydaje charakterystyczne skrzekliwe dźwięki. Odżywia się owadami, pająkami, jajami ptaków, nasionami, owocami, padliną. Uważana jest za bardzo inteligentną.

Szpak - należy do rodziny szpaków, dorasta do długości 25 cm. Ubarwienie: czarne z białawymi plamkami (jesień), czarne o metalicznym połysku (wiosna), żółty dziób, nogi czerwono-bure. Zamieszkuje mało zwarte kompleksy leśne, częsty w parkach miejskich oraz sadach. Odżywia się głównie owadami w tym wieloma szkodnikami. Często łączy się w stada liczące kilkaset tysięcy osobników ( w miejscach noclegowych). Występuje w Europie z wyjątkiem Skandynawii, oraz w południowej Azji.

Szlachar ( tracz długodzioby) - należy do rodziny kaczek, dorasta do długości 65 cm. Samce są znacznie większe od samic. Ubarwienie: samce w godowym upierzeniu - głowa i górna część szyi czarna, środkowa część szyi biała natomiast dolna oraz wole płowo-rdzawa, spód ciała biały boki szare. Samica jest w całości szara jedynie jej głowa i szyja jest rdzawo-brązowa. Poza porą godową samce są podobne do samic. Jest ptakiem wodnym, zamieszkuje jeziora i rzeki w strefie tajgi i tundry. Jego pożywieniem są głównie ryby. Gniazduje często z dala od wody, na ziemi, pod osłona krzewów. Ptak wędrowny, przylatuje wczesną wiosną, odlatuje pożną jesienią (nawet w grudniu). Występuje w północne Europie i Azji oraz w Ameryce Północnej.

Ślepowron - należy do rodziny czapli, dorasta do długości 60 cm. Ubarwienie: głowa i grzbiet niebiesko-czarne, brzuch białawy, skrzydła szare, krótki czarny dziób, czerwono-rubinowe oczy. Samica podobna do samca. Młode osobniki ciemno-brązowe z cętkami w kolorze białym. Ptak ten prowadzi aktywny jest od zmierzchu poświtu, wtedy głownie poszukuje pożywienia na podmokłych łąkach, w rowach, stawach. W środkowej Europie spotkać go możemy od marca do października. Występuje na rozległych bagnach, oraz mokradłach, z pojedynczymi skupiskami drzew. Gniazduje całymi koloniami, na drzewach, w trzcinach lub na łąkach wśród zarośli. Żywi się rybami, różnymi wodnymi organizmami a nawet niewielkimi ssakami.

Trznadel - należy do rodziny łuszczaków, dorasta do długości 20 cm. Ubarwienie: podczas pory godowej, głowa oraz brzuch samca są żółte, na piersi kasztanowe kreski, wierzch ciała rdzawo-kasztanowaty. Samice są mniej jaskrawe, oliwkowo-brązowe. Poza okresem godowym barwa żółta u samca jest przytłumiona i często zupełnie nie widoczna.

Ptak płochliwy, unika parków miejskich. Jego pokarm stanowią przede wszystkim owady oraz nasiona roślin. Gniazduje na ziemi, gniazdo zakłada w miejscach osłoniętych krzakiem, czasami nisko na gałęziach krzewu lub niskiego drzewa. Występuje niemal w całej Europie za wyjątkiem południowej jej części, ponadto występuje również na Syberii oraz w rejonie na południe od Morza Kaspijskiego.

Uhla - jest gatunkiem kaczki, dorasta do długości 55 cm. Ubarwienie: samiec cały czarny, biała plama pod okiem oraz lusterko pod skrzydłowe, czerwone nogi oraz żółty dziób. Samice są ciemno-brunatne z białymi plamami po bokach. Jak większość kaczek jest ptakiem wędrownym, do Europy środkowej przylatuje w listopadzie natomiast odlatuje w marcu. Odżywia się głownie małżami oraz ślimakami, gniazduje na ziemi.

Warzęcha - należy do rodziny ibisów, dorasta do długości 85 cm. Ubarwienie: czarny dziób (łyżkowaty) o żółtej końcówce, na piersi żółta przepaska, podczas okresu lęgowego u samców na karku pęczek żółtych piór. Samice podobne do samców. Żerując przefiltrowuje wodę w poszukiwaniu kijanek, małż małych rybek, przystosowanym do tego celu dziobem. W środkowej Europie możemy ją spotkać od maja do września. Preferuje ekosystemy łąk podmokłych, mokradeł, z większymi zbiornikami wodnymi. Gniazduje najczęściej w gęstym trzcinowisku, całymi koloniami.

Wilga - należy do rodziny wilg, i rzędu wróblowatych. Dorasta do długości 25 cm. Ubarwienie: samiec jaskrawy, żółte ciało skrzydła oraz ogon czarne. Samica zielonkawo-szaro-żółta, brzuch białawy kreskowany. Zamieszkuje całą Europę, środkową Azję oraz Azję Mniejszą. W Polsce pojawia się w kwietniu oraz maju, natomiast odlatuje w sierpniu i wrześniu. Zimowiska wilgi znajdują się w Afryce oraz Indiach.

Zięba zwyczajna - należy do rodziny łuszczaków, z rzędu wróblowatych. Dorasta do długości ok. 17 cm. Ubarwienie: samce wiosna są na głowie i karku popielate, na grzbiecie brązowe, kuper w odcieniu zielonkawym, różowa pierś, białawy brzuch. Jesienią barwy ulegają osłabieniu. Samica brunatno-szarawa. Zamieszkuje wszystkie typy lasów, parki, zadrzewienia śródpolne, jesienią spotykana na polach uprawnych. Jej główne pożywienie stanowią nasiona oraz owady. Gniazduje na drzewach, na różnych wysokościach.

Jest ptakiem wędrownym, do naszego kraju przylatuje w marcu lub kwietniu, natomiast odlatuje we wrześniu lub październiku. Zamieszkuje całą Europę, część Azji, oraz Afryki.

Wróbel domowy - należy do rodziny wikłaczy, podrodzina wróblowatych. Dorasta do długości 17 cm. Ubarwienie: wierzch głowy samca kasztanowaty lub szary, spód ciała i policzki białawe, wierzch szarawy, niejednolity. Samica szaro-brunatna, brzuch jaśniejszy. Występuje w bezpośredniej bliskości człowieka, gniazduje w szczelinach budynków, na strychach, na drzewach, krzewach. Gniazda buduje ze suchych traw, szmat, drobnych patyczków, mają one kształt kuli.

Zamieszkują całą Eurazję za wyjątkiem Chin, oraz północno-wschodnich krańców Syberii. Został sztucznie wprowadzony do Australii, nowej Zelandii oraz obu Ameryk.

Zimorodek zwyczajny - należy do rodziny zimorodków, dorasta do długości 17 cm. Uważany jest za jeden z najpiękniejszych polskich ptaków. Ubarwienie. Samica bardzo podobna do samca. Grzbiet i głowa ciemno-zielone, z metalicznym połyskiem, błękitny środek grzbietu oraz sterówki, policzki i gardło białe. Czerwone nogi, brzuch cynamonowy. Zamieszkuje tereny z czystymi zbiornikami wodnymi lub rzekami. Poluje na małe ryby, pikując z gałęzi znajdującej się nad wodą, nurkuje i chwyta zaskoczoną ofiarę. Przed połknięciem ogłusza rybę uderzeniem o gałąź. Gniazda zakłada w wydrążonych w urwistym gliniastym lub piaskowym brzegu norkach.

Żołna - należy do rodziny żołn. Dorasta do długości 30 cm. Ubarwienie: samiec - białe czoło, rdzawo-brązowy kark i wierch głowy, złoto-oliwkowy kuper, barki i grzbiet, błękitno-zielone skrzydła, złote gardło oddzielone czarną kreska od spodu który jest seledynowo-błękitny. Samice jest podobna do samca jednak jej barwy są mniej jaskrawe. Referuje otwarte przestrzenie, odżywia się przede wszystkim owadami chwytanymi w locie. Gniazduje w norkach wydrążonych w gliniastym urwistym brzegu rzeki. Jest ptakiem wędrownym, do Polski przylatuje na wiosnę (maj) natomiast odlatuje późnym latem (sierpień)

Pijawka lekarska - dorasta do 15 cm długości, jej ciało składa się z segmentów, jest ich 34.

Pijawki poruszają się dzięki mięśniom oraz dwóm przyssawką (przedniej oraz tylnej).

Odżywiają się krwią, zamieszkują płytkie zarośnięte zbiorniki wodne. Są obojnakami.

  • Owady

Biegacz Złocisty - chrząszcz należący do rodziny biegaczy, dorasta do długości ok. 30 mm.

Ubarwienie: połyskujące metalicznie pokrywy o zielonkawych brzegach, nogi i czułki żółt0-czerwone. Występuje głównie na łąkach i polach oprawnych, nie lubi lasów. Odżywia się owadami, larwami o0wadów, ślimakami, a także roślinami i padliną.

Gadziogłówka żółtonoga - należy do rzędu ważek, dorasta do długości ok. 5 cm, natomiast rozpiętość jej skrzydeł to 6-7 cm. Ważka ta występuje w całej Polsce, jej środowiskiem życia są rzeki, strumyki, stawy, kanały.

Jelonek rogacz - należy do rodziny jelonkowatych i jest jej największym przedstawicielem. Dorasta nawet do 75 mm. Samiec posiada żuwaczki przekształcone w chwytne szczypce, przypominają one rogi. Samice są znacznie mniejsze od samców. Ubarwienie: pokrywy skrzydłowe kasztanowo-brunatne, czarna głowa, nogi oraz tułów. Chrząszcz ten występuje w lasach liściastych najczęściej w starych lasach dębowych. Odżywia się sokami które wypływają ze szczelin kory czy uszkodzeń drzewa. Owady te potrafią latać.

Kozioróg dębosz - chrząszcz należący do rodziny kózkowatych, dorasta do 6 cm długości. Ubarwienie: czarno-brązowy z matowym połyskiem, przy oczach osadzone długie czułki. Jak nazwa wskazuje kozioróg dębosz występuje głównie na dębach.

Mieniak stróżnik - motyl należący do rodziny południc. Skrzydła niebiesko-fioletowe z połyskiem. Motyl ten nie siada na kwiatach, odżywia się sokiem wyciekającym z drzew, a nawet zwierzęcymi odchodami. Zamieszkuje lasy, występuje w pobliżu strumieni.

Modliszka zwyczajna - należy do rodziny modliszek, jest owadem drapieżnym. Modliszki odżywiają się innymi owadami które chwytają za pomocą odnóży (I parą), są one wyposażone w haki oraz kolce. W naszym kraju jest niezwykle rzadko spotykana, występuje głównie w strefie międzyzwrotnikowej.

Nadobnica alpejska - chrząszcz należący do rodziny kózkowatych. Jest niebiesko-szary z brązowo-czarnymi obramowanymi na biało plamami. Dorasta do długości 35 mm, występuje w górach do wysokości 1500 m.n.p.m. Zamieszkują stare pnie, larwy rozwijają się również w starych butwiejących pniach.

Niepylak Apollo - motyl należący do rodziny paziowatych. Rozpiętość jego skrzydeł może wynosić nawet 9 cm. Wierzch skrzydeł biały, na przedniej parze czarne plamy, na tylnej plamy czerwone ( z białą źrenicą) w czarnej otoczce. Zamieszkuje łąki i polanu Tatr i Pienin.

Paź królowej - dzienny motyl należący do rodziny paziowatych, zamieszkuje skraje lasów górskich, łąkach, na terenach odpowiednio silnie nasłonecznionych.

Paź żeglarz - należy do rodziny paziowatych, dorasta do długości 50 mm, rozpiętość skrzydeł 72 mm. Skrzydła żółte z czarnymi pasami poprzecznymi. Gatunek ten jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenie środowiska głównie powietrza. Dlatego też w Polsce ten piękny motyl jest na granicy wymarcia. Można go jeszcze spotkać w południowej i środkowej części Polski.

Tęcznik liszniarz - chrząszcz należący do rodziny biegaczy, dzięki długim smukłym nogą potrafią sprawnie się poruszać z dość dużą prędkością. Są owadami nocnymi, dzień spędzają najczęściej schowane gdzieś pod kamieniami. Występują zarówno w lasach liściastych jak i iglastych, potrafi doskonale latać. Przez leśników uważany jest za pożytecznego ponieważ odżywia się larwami niebezpiecznych szkodników np. brudnicy mniszki.

Trzepla zielona - należy do rzędu ważek, dorasta do długości ok. 4 cm, rozpiętość jej skrzydeł może wynosić nawet 7 cm. Możemy ją spotkać nad rzekami, stawami strumykami całego kraju.

Trzmiel ziemny - owad z rodzaju żądłówek. Ubarwienie: żółte przedplecze, czarny odwłok, biały koniec odwłoka. Dorasta do długości 30 mm. Gniazda buduje w ziemi, w norach wykonanych przez gryzonie lub krety.

Zmierzchnica trupia główka - motyl należący do rodziny zawisaków, rozpiętość skrzydeł 15 cm. Na tułowiu znajduje się plamka przypominająca ludzką czaszkę, stąd jej nazwa. Przednia para skrzydeł jest brunatna, druga natomiast jest jaskrawo żółta. W naszym kraju motyla tego możemy spotkać tylko w lipcu oraz sierpniu, występuje wówczas na polach ziemniaków, oraz w sadach.

Żagnica zielona - ważka ta jest spotykana na obszarze całej Polski, zamieszkuje okolice płytkich zbiorników wodnych oraz strumieni.

  • Ssaki

Bóbr europejski - ssak należący do gryzoni, długość ciała bez ogona nawet do 100 cm, ogon 35 cm, waga 18-35 kg. Bobry posiadają bardzo gęste futro koloru czaro-brunatnego., zabezpieczające je przed wodą i zimnem, palce połączone błona pławną ogon spłaszczony, pokryty łuskami. Małe oczy i uszy. Bobry są świetnymi pływakami. Zamieszkują środowisko wodne, tworzą dla swoich potrzeb sztuczne zbiorniki wodne budując w korycie misterną tamę zbudowaną z gałęzi i błota. Bobrze schronienie nosi nazwę żeremia.

Chomik europejski - ubarwienie: brązowy grzbiet oraz brzuch, po bokach wyraźne białe plamy. W naszym kraju spotkać go możemy wyłącznie w południowej jego części. Jego pożywienie stanową przede wszystkim ziarna zbóż, potrafi on je magazynować znosząc do nory w specjalnych workach policzkowych. Nory kopia w ziemi. Łączą się w pary tylko na czas rozrody.

Foka szara - jeden z nielicznych przedstawicieli morskich ssaków występujący w naszym kraju. Samce dorastają do długości 3,5 m, natomiast samice są o metr krótsze. Foki szare rzadko wschodzą na stały ląd. Ubarwienie: zwierzęta te posiadają krótką wodoodporną sierść koloru szaro-brunatnego, z wyraźnymi jaśniejszymi nieregularnymi plamkami. Występują w Morzu Bałtyckim, przede wszystkim w Zatoce Botnickiej. Podstawa pokarmu fok szarych są ryby. Ssaki te potrafią przebywać pod woda nawet ponad 20 minut.

Gronostaj - należy do rodziny łasicowatych. Ubarwienie: latem brązowy grzbiet, biały brzuch, zimą - cały biały, jedynie koniec ogona jest czarny przez cały rok.

Zamieszkuje lasy, pola, parki, pola uprawne, odżywia się upolowanymi małymi sakami nawet wielkości królika, oraz ptakami.

Jeż wschodni - należy do rodziny jeżowatych, dorasta do długości 30 cm. Zamieszkuje lasy mieszane, o gęstym podszyciu, odżywia się wszelkimi owadami, dżdżownicami, małymi kręgowcami, jajami ptasimi oraz owocami. Prowadzi nocny tryb życia. Zapoda w sen zimowy trwający ok. pół roku.

Kozica - należy do rodziny krętorogich, dorasta do długości ok. 1,3 m i wagi 30-50 kg.

Ubarwienie: zimą futro brązowe z białym pyskiem, latem szare z czarnymi nogami. Zarówno samce jak i samice posiadają zagięte w tył cienkie rogi. Występują w wysokich górach, doskonale poruszają się po stromych skałach.

Łasica - drapieżny ssak z rodziny łasicowatych. Ubarwienie: grzbiet czerwono-brązowy, brzuch biały. Odżywia się przede wszystkim małymi gryzoniami, ptasimi jajami oraz pisklętami. Występuje w całej Europie oraz we wschodniej Azji.

Niedźwiedź brunatny - dorasta do prawie 3 metrów, może ważyć 450 kg. Na terenie naszego kraju znajduje się ok. 30 osobników tego gatunku.

Nocek duży - nietoperz należący do rodziny mroczkowatych, odżywia się głównie owadami. zamieszkuje południowa oraz środkowa część Europy, Azje Mniejsza . prowadzi aktywny tryb życia dopiero po zmierzchu.

Popielica - gryzoń należący do rodziny popielicowatych. Występuje w lasach liściastych południowej i wschodniej Europy. Odżywia się owadami, nasionami, owocami, pędami roślin.

Ryjówka aksamitna - zamieszkuje niemal całą Europę z wyjątkiem Półwyspu Pirenejskiego.

Preferuje wilgotne lasy, parki oraz ogrody. Odżywia się owadami, robakami, owocami. W naszym kraju jest gatunkiem pospolitym.

Suseł perełkowany - gryzoń należący do rodziny wiewiórkowatych. Odżywia się owadami, roślinami, jajami ptaków, robakami. Zamieszkuje obszaru południowej i wschodniej Europy, w Polsce występuje najczęściej na Śląsku na łąkach i polach.

Świstak - gryzoń należący do rodziny wiewiórkowatych, dorasta do długości 60 cm. Gatunek górski, występuje w Pirenejach, Alpach oraz Tatrach. Jest roślinożerny, jego pokarm to przede wszystkim pędy roślin, nasiona.

Wiewiórka pospolita - gryzoń należący do rodziny wiewiórkowatych, zamieszkuje całą Europę za wyjątkiem Islandii, oraz śródziemnomorskich wysp. Odżywia się nasionami drzew, owocami leśnymi.

Wilk - drapieżnik należący do rodziny psów, jest jej największym przedstawicielem. Występuje w lasach całej Eurazji oraz Ameryki Północnej. Jego pokarm stanowią wszelkie ssaki roślinożerne, gryzonie, nie gardzi tez padlina.

Poza wymienionymi powyżej ochronie prawnej podlegają w naszym kraju jeszcze: ryjówka malutka, ryś, rzęsorek rzeczek, smużka, wydra, żbik, żubr.