Biel symbolizuje doskonałość, życie doczesne, duchowość, objawienie, odkupienie, zbawienie, odrodzenie, łaskę, wieczność, odświętność, oświecenie, rozum, światłość, intuicję, niewinność, czystość, dziewictwo, radość, szczęście, wesołość, prostotę, nadzieję, tchórzostwo, śmierć, żałobę, chłód, światło, dzień, księżyc, czas, szlachectwo, majestat, rozejm, pokój, odpoczynek.
Biały gołąb jest symbolem pokoju, duszy ludzkiej.
BIEL - CZYSTOŚĆ DUSZY, CZYSTOŚĆ WEWNĘTRZNA: "Na każdy dzień niech będą białe szaty twoje" (Księga Koheleta). "Ponad śnieg bielszym się stanę" (Psalm 50).
BIEL - SYMBOL ODNOWY, CZYSTOŚCI: "Choćby wasze grzechy były jak szkarłat,/ Jak śnieg wybieleją".
BIEL - CZYSTOŚĆ, BOSKOŚĆ: "W chwili przemienienia szaty Jezusa stały się białe" (Ew. wg św. Mateusza).
BIEL - DUCHOWOŚĆ, CZYSTOŚĆ: "Anioł Pański zstąpił z nieba (...), Odzienie jego było białe jak śnieg" (Ew. wg św. Mateusza).
BIEL - SYMBOL ZWYCIĘSTWA, POTĘGI, BOSKOŚCI: "Postać jego jaśniała jak błyskawica, a szaty jego były białe jak śnieg. Ze strachu przed nim zadrżeli strażnicy i stali jakby umarli" (Ew. wg św. Mateusza).
BIEL - CZYSTOŚĆ: "Jasnym i czystym bisiorem są sprawiedliwe uczynki świętych" (Apokalipsa).
BIEL - SYMBOL MĘCZEŃSTWA ZA WIARĘ: Święty Jan pisze:
"Odziani są w białe szaty
a w ręku ich palmy (...)
A jeden ze Starców odezwał się do mnie tymi słowami:
«Ci przyodziani w białe szaty
kim są i skąd przybyli?»
I powiedziałem do niego:
«Panie, Ty wiesz».
I rzekł do mnie:
«To ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku
i opłukali swe szaty,
i w krwi Baranka je wybielili»". (Apokalipsa).
BIEL - SYMBOL ŚMIERCI, ZAGŁADY, ZNISZCZENIA: Jeden z jeźdźców Apokalipsy:
"usłyszałem głos czwartego zwierzęcia mówiącego
«Przyjdź!»
I ujrzałem:
oto koń trupio blady
a imię siedzącego na nim Śmierć".
BIEL - SYMBOL DOSKONAŁEGO PIĘKNA: Zakochany w Ledzie Zeus ukazuje się jej pod postacią przepięknego łabędzia o śnieżnobiałym upierzeniu i zgrabnej, długiej szyi. Ledę zachwycił widok przepięknego, szlachetnego ptaka, który szybko stał się ulubieńcem królowej.
Zakochany w Europie Zeus przeobraził się w wyjątkowe zwierzę - śnieżnobiałego byka, ogromnego, emanującego dziwną siłą i spokojem. Urzeczona Europa zaczęła się z nim bawić, na początku nieufnie, ale gdy przekonała się, że byk odznacza się niezwykłą łagodnością, siadła na grzbiet zwierzęcia i pozwoliła mu zawieźć się nad brzeg morza.
BIEL - SYMBOL BOSKOŚCI. Bogowie greccy mieli białą krew.
BIEL - SYMBOL ZWYCIĘSTWA, POWODZENIA, OSIĄGNIĘCIA CELU: Kiedy Tezeusz miał wypłynąć, by walczyć z Minotaurem, jego ojciec Ajgeus poprosił syna, by w razie powodzenia swej misji wrócił na statku z rozwiniętym białym żaglem. Miał to być dlań znak, że Tezeusz jest cały i zdrowy.
BIEL - OCALENIE, RATUNEK: Znakiem przybycia Izoldy do umierającego Tristana miał być biały żagiel statku. Biel dla Tristana oznaczała ocalenie, szczęście, spotkanie z ukochaną.
BIEL - SYMBOL CZYSTOŚCI, NIEWINNOŚCI, PRAWOŚCI, SZLACHETNOŚCI: "Chodźcie, powstańcie, synowie i bracia moi; ufajcie i nie rozpaczajcie! Biegnijcie ku schodom białym i wchodźcie w górę, gdyż po nich idąc, przyjęci będziecie do królestwa niebieskiego; biegnijcie, bracia, jak ojciec was uczy, ku schodom białym".
BIEL - SYMBOL NIEWINNOŚCI. Święty Franciszek: "W myśl tych słów kazał bardzo pobożnie, krzepił braci i nakłaniał do posłuszeństwa i czci dla świętej matki Kościoła, do miłości braterskiej, do wielbienia Boga w ludzkości całej, do cierpliwości w przeciwnościach świata, do umiarkowania w szczęściu, do przestrzegania bieli i czystości anielskiej".
BIEL - SYMBOL STAROŚCI: "Już mi w ptaka białego wierzch się głowy mieni;" - proces starzenia się w tej pieśni poeta opisuje konsekwentnie jako przemianę w ptaka - łabędzia (będącego z kolei symbolem poezji).
BIEL - SYMBOL NIEWINNOŚCI: W Trenach Kochanowski opisuje swoją córeczkę, którą matka niesie na rękach:
"Giezłeczko białe na niej, włoski pokręcone,
Twarz rumiana, a oczy ku śmiechu skłonione".
BIEL - CZYSTOŚĆ, DOSKONAŁOŚĆ: "Ale bielsza mej panny płeć twarzy i szyje / Niż marmur, mleko, łabędź, perła, śnieg, lilije".
BIEL - SYMBOL ŚMIERCI w kulturze Dalekiego Wschodu. Zwłoki Leili zostały owinięte w biały całun, biel jest u muzułmanów oznaką żałoby.
"Wtenczas - widziałem, ojcze - tak - tu była!
Widziałem dobrze - powstała - odżyła,
Białą, świecącą obwiana symarą".
BIEL - SYMBOL PIĘKNA, NIEWINNOŚCI, DOSKONAŁOŚCI: Białą suknię nosi Lotta, romantyczna kochanka: "W przedsieni kręciło się sześcioro dzieci, od jedenastu do dwu lat, wokół dziewczyny średniego wzrostu, o pięknej figurze, odzianej w prostą białą suknię z różowymi kokardami u ramion i piersi".
BIEL - SYMBOL ZMARTWYCHWSTANIA, ODZYSKANIA WOLNOŚCI, NIEPODLEGŁOŚCI, zgodnie z mesjanistyczną koncepcją dziejów Polski wykreowaną przez Mickiewicza w tym dramacie:
"Ku niebu, on ku niebu, ku niebu ulata!
I od stóp jego wionęła
Biała jak śnieg szata -
Spadła - szeroko - cały świat się w nią obwinął.
Mój kochanek na niebie, sprzed oczu nie zginął.
Jako trzy słońca błyszczą jego trzy źrenice,
I ludom pokazuje przebitą prawicę".
BIEL - SYMBOL CHRYSTUSA-ZWYCIĘZCY: Pankracy mówi o swojej wizji "Jak słup śnieżnej jasności stoi ponad przepaściami - oburącz wsparty na krzyżu, jak na szabli mściciel. - Ze splecionych piorunów korona cierniowa".
BIEL - SYMBOL ZŁA, BRAKU UCZUĆ, PUSTKI: W baśni o Królowej Śniegu wszystko, co ma związek z bielą staje się synonimem zła, obojętności. Zima jest tu symbolem uczuciowego chłodu, a biel staje się złowroga, niesie ból, otępienie, zniewolenie, śmierć wewnętrzną.
BIEL - SYMBOL ZŁA: Dla bohatera powieści, kapitana Ahaba, tytułowy Moby Dick - biały wieloryb - jest wcieleniem wszelkiego zła, dlatego bohater ściga zwierzę po wszystkich morzach. Jego schwytanie staje się celem życia Ahaba.
BIEL - SYMBOL UKŁADÓW: "Trębacze grali jeszcze czas jakiś, jakby chcieli tymi mosiężnymi dźwiękami wypowiedzieć całą potęgę szwedzką i do reszty przerazić zakonników; na koniec umilkli; jeden z nich oderwał się od szeregu i powiewając białą chustą zbliżył się do bramy".
BIEL - SYMBOL ŚMIERCI, ZAGŁADY: Wachmistrz Soroka opowiada obrońcom Częstochowy o żołnierzu, który spotkał śmierć: "- Widziałże ją? - pytali ciekawie chłopi, kupiąc się koło wachmistrza.
- Na własne oczy! Szedł od kopania studni, bo im tam wody brakło, a co była w stawach, to śmierdziała. Idzie, idzie, aż patrzy, naprzeciw niego podchodzi jakaś figura w czarnej płachcie.
- W czarnej, nie w białej?
- W czarnej; na wojnę w czarną się ona ubiera.Mroczyło się. Przybliża się żołnierz: "Werdo?" - pyta - ona nic. Dopiero pociągnął za płachtę - patrzy: kościotrup. "A ty tu czego?" - "Ja - powiada - jestem śmierć i przyjdę po ciebie za tydzień". - Żołnierz pomiarkował, że źle. "Czemu to - pyta - dopiero za tydzień? to ci prędzej nie wolno?" - A ona na to: "Przed tygodniem nic ci uczynić nie mogę, bo taki rozkaz". - Żołnierz myśli sobie: "Trudno! Ale kiedy ona mi teraz nic zrobić nie może, to niechże jej choć za swoje odpłacę". Kiedy nie owinie ją w płachtę, kiedy nie zacznie o kamienie gnatami walić! Ona w krzyk i nuż się prosić: "Przyjdę za dwa tygodnie". -"Nie może być!" - "Przyjdę za trzy, za cztery, za dziesięć po oblężeniu; za rok, za dwa, za piętnaście!" - "Nie może być!" - "Przyjdę za pięćdziesiąt lat!" - Pomiarkował się żołnierz, bo już miał pięćdziesiąt, myśli sobie: "Sto - dość!" Puścił ją. A sam zdrowy i żyw do tej pory; do bitwy chodzi jak w taniec, bo co mu tam!".
BIEL - SYMBOL ZWYCIĘSTWA, CZYSTOŚCI, SZLACHETNOŚCI: Sienkiewicz podkreśla biel habitów zakonników, a po odwrocie Szwedow spod klasztoru tak opisuje Kordeckiego: "O południu dnia tego kościół był tak nabity, że jako na brukowanych ulicach miejskich kamień leży jeden obok drugiego, tak tam głowa była przy głowie. Sam ksiądz Kordecki miał mszę dziękczynną, a tłumom ludzkim zdawało się, że to biały anioł ją odprawia. I zdawało się także, że duszę wyśpiewa w tej wotywie lub że z dymami kadzideł uniesie się ku górze i rozwieje Bogu na chwałę".
BIEL - SYMBOL PODDANIA SIĘ: Przed obroną Kamieńca Wołodyjowski ślubuje: "A mając komendę starego zamku sobie powierzoną, pókim żyw i rękoma a kolanami ruchać mogąc, pogańskiego nieprzyjaciela w sprosności żyjącego do zamku nie puszczę, ni z murów nie ustąpię, ni szmaty białej nie zatknę, choćby mi też pod gruzami pogrześć się przyszło... Tak mi dopomóż Bóg i święty Krzyż - Amen!".
Postanawia wysadzić twierdzę, kiedy okazuje się, że komendant twierdzy, Mikołaj Potocki, zamierza poddać się Turkom:
"Czekano dość długo, wreszcie wachmistrz zjawił się z powrotem.
- Panie komendancie - rzekł - w nowym zamku nie ma żywej duszy.
Wołodyjowski spojrzał ze zdziwieniem na Ketlinga:
- Czyby od oblężenia już odstąpili czy co? Przez dymy nic nie można dojrzeć!
Lecz dymy, zwiewane powiewem, rzedły i wreszcie opona ich przerwała się nad miastem.
W tej samej chwili jakiś głos okropny i przerażony począł krzyczeć z baszty:
- Nad bramami białe chorągwie! Poddajem się!".
BIEL - SYMBOL PIĘKNA, DOSKONAŁOŚCI, ZAPOWIEDŹ WIERNEJ MIŁOŚCI: Sokół towarzyszy pierwszemu spotkaniu Heleny i Skrzetuskiego, jest lśniąco biały, staje się znakiem dla Skrzetuskiego, że właśnie spotkał kobietę swojego życia. "Raróg tymczasem krążył nad nimi. To zniżał się, to podnosił, jak gdyby wahał się runąć na dół, gdzie na pierś jego czekało sto ostrych dziobów. Jego białe pióra, oświecone słońcem, błyszczały jak samo słońce na pogodnym błękicie nieba".
"Namiestnik osadził konia, aż kopyta wryły się w piasek gościńca, i rękę podniósł do czapki zmieszany i nie wiedzący, co ma mówić: czy witać, czy o raroga się dopominać? Zmieszany był jeszcze i dlatego, że spod kuniego kapturka spojrzały nań takie oczy, jakich jak życie swoje nie widział, czarne, aksamitne, a łzawe, a mieniące się, a ogniste, przy których oczy Anusi Borzobohatej zgasłyby jak świeczki przy pochodniach. Nad tymi oczami jedwabne ciemne brwi rysowały się dwoma delikatnymi łukami, zarumienione policzki kwitnęły jak kwiat najpiękniejszy, przez malinowe wargi, trochę otwarte, widniały ząbki jak perły, spod kapturka spływały bujne czarne warkocze. "Czy Juno we własnej osobie, czy inne jakoweś bóstwo?" - pomyślał namiestnik, widząc ten wzrost strzelisty, pierś wypukłą i tego białego sokoła na ramieniu. Stał tedy nasz porucznik bez czapki i zapatrzył się jak w cudowny obraz (...).
BIEL - SYMBOL IDEALIZMU: Główny i tytułowy bohater powieści został tak opisany: "Był nieskazitelnie czysty, ubrany w niepokalaną biel od trzewików aż do kapelusza".
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
