Tango - biografia autora
Sławomir Mrożek był dramaturgiem, ale także prozaikiem, a także satyrykiem. Należał do grona najbardziej cenionych polskich autorów II połowy XX wieku. Przede wszystkim uznaje się jego twórczość za wnoszącą do literatury nowe spojrzenie, komentującą rzeczywistość w niecodzienny sposób, podnoszącą tematy i zagadnienia trudne, ale ważne. Był jednym z najczęściej nagradzanych polskich autorów.
Sławomir Mrożek urodził się 26 VI 1930 r. w Borzęcinie. Od wczesnych lat znalazł się więc w kręgu promieniowania krakowskiego środowiska kulturalnego, co miało wpływ na jego dalszą karierę literacką, a także sposób postrzegania świata.
Debiut Sławomira Mrożka przypada na rok 1950, kiedy to na łamach przekroju ukazuje się jego pierwszy tekst – reportaż „Młode miasto”. Już od czasu tego debiutu jego pisarstwo charakteryzowało się niepowtarzalnym połączeniem satyry, groteski i parodii. Pisał w różnych gatunkach, natomiast zasłynął przede wszystkim jako autor sztuk przeznaczonych do wystawienia na scenie. Wpływ na to miało również związanie przez jakiś czas Mrożka ze studenckim teatrem eksperymentalnym Bi-bom w Gdańsku.
Mrożek pisał także sporo tekstów publicystycznych. Współpracował z takimi czasopismami jak: „Dziennik Polski”, „Od A do Z”, „Życie Literackie”. Także i tutaj dawał o sobie znać parodystyczny wymiar i charakter jego pisarstwa.
W Polsce nie ma jednak przestrzeni do twórczej pracy, dlatego w 1963 roku Mrożek emigruje do Włoch. Następnie w 1968 roku przenosi się do Francji, do Paryża. Przez jakiś czas mieszka w Niemczech, ponownie we Włoszech, a także Stanach Zjednoczonych. W latach 1989-1996 mieszka na rancho La Epifania w Meksyku. Po przemianach ustrojowych, w 1996 roku decyduje się na powrót do Polski.
W 2002 roku przechodzi udar mózgu. W jego wyniku dochodzi do afazji, czyli w przypadku Mrożka utraty zdolności do posługiwania się językiem zarówno w mowie, jak i piśmie. Pisarz się jednak nie poddaje. Przechodzi przez trwającą trzy lata terapię, która pozwala mu odzyskać zdolność pisania i mówienia. Po tym okresie zostaje jego terapetyczna biografia.
W 2008 roku Mrożek zapowiada ponowne opuszczenie ojczyzny. Planuje osiąść w Nicei we Francji. Decyzja ta motywowana była głównie względami zdrowotnymi. Klimat we Francji miał znacznie sprzyjać jego zdrowiu. Mrożek zmarł 15 sierpnia 2013 roku w Nicei. Prochy natomiast zostały sprowadzone do Polski i pochowane w Panteonie Narodowym w Krakowie.
Oprócz „Tanga” z 1964 roku Mrożek napisał tak znane dramaty jak „Policja” z 1958, „Męczeństwo Piotra Oheya” z 1959 roku. Druga sztuka poświęcona była człowiekowi przytłoczonego ciężarem społecznych oczekiwań. W 1960 roku Mrożek wydaje „Indyka” – utwór skoncentrowany na krytyce okresu, który w historii nazywa się „małą stabilizacją”. Szeroko dyskutowana była „Śmierć porucznika”, która podważała większość narodowych mitów, przede wszystkim z ducha romantyczną wizję bohatera i jego heroizmu. Mniej znanym utworem Mrożka jest „Zabawa”, która stanowi autorską parafrazę „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, którego twórczość często w swoich utworach Mrożek komentował. Prowokowana przez Mrożka dyskusja społeczno-polityczna swoje apogeum osiąga w „Tangu”. Po tym utworze Mrożek nie przestaje jednak pisać dramatów. Pojawiają się kolejne – jeszcze w tym samym 1964 roku „Krawiec”, „Szczęśliwe wydarzenie” z 1973 roku oraz „Rzeźnia”, słuchowisko radiowe z 1973. Oprócz „Policji” i „Tanga” trzecim najbardziej rozpoznawalnym utworem dramatycznym Mrożka są jednak „Emigranci”, szuka z 1974 roku, która podejmuje dyskusję o wyobcowaniu społecznym, widzianym jednak w perspektywie dialogu między robotnikiem a intelektualistą. Dramat ten uznawany jest za najlepszy po „Tangu” i wybitny na tle polskiej literatury powojennej. Powstają po nim jeszcze „Garbus” z 1975 roku, czy utwór „Wdowy”. Ten ostatni jest uznawany za sygnał istotnej zmiany w estetyce Mrożka, który nieco złagodniał, a ostrze jego satyry w mniej jednoznaczny sposób ukazuje konkretną problematykę.
Mrożek pisał także utwory prozatorskie, których problematyka koresponduje w dużej mierze z tym, co dzieje się w jego dramatach: Mrożek komentuje zjawiska społeczne, ale dużo uwagi przywiązuje także do życia wewnętrznego bohaterów. Za znaczące osiągnięcia prozatorskie tego autora uważa się opowiadania „Półpancerze praktyczne” (1953), „Słoń” (1957), „Wesele w Atomicach” (1959), „Deszcz” (1962), „Dwa listy” (1974). Mrożek pisał także scenariusze filmowe i felietony.
