1. Historia Unii Europejskiej

Napięcia, wrogość i wojny spowodowały, że Europa się podzieliła. Doprowadziły do tego, że wzajemne stosunki państw europejskich oparte były na nieufności i rywalizacji. I tak działo się aż do II wojny światowej. II wojna światowa była natomiast przyczyną zniszczenia sporej liczby gospodarek państw Europy. Żeby ratować gospodarkę, wiele państw decydowało się na zaciąganie kredytów w Stanach Zjednoczonych. To z kolei pomogło USA w rozbudowaniu swojego potencjału gospodarczego. Kiedy skończyła się wojna Stany Zjednoczone zaczęły podbijać rynki europejskie, znajdując w nich główne źródło zbytu dla swoich towarów i szybko pozbawiły Europę dominującej pozycji. Gospodarka europejska przeżyła dodatkowy cios, kiedy doszło do podziału Europy na zachodnią i wschodnią, pozostającą pod wpływem ZSRR.

Wszystko to razem doprowadziło do intensyfikacji tendencji integracyjnych w Europie. Sygnał do integracji dał Winston Churchill w Zurychu w 1946 roku, proponując utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy. Jednakże dopiero plan Marshalla z 1948 roku, powstanie Unii Celnej Beneluksu w styczniu tego samego roku i podpisanie 4 kwietnia 1949 roku Paktu Północnoatlantyckiego stały się przyczynkami do zintegrowania krajów europejskich. Pakt Północnoatlantycki zawarło 10 państw europejskich, USA i Kanada. Na mocy tego paktu powołana do życia została Organizacja Paktu Północnego Atlantyku (NATO). Powołanie tej organizacji popierały Stany Zjednoczone, ponieważ gwarantowała ona, że zaciągnięte u USA długi zostaną jednak spłacone. I nie miały tu priorytetowego znaczenia pewne akcenty antyamerykańskie tego paktu. Nie bez znaczenia dla Stanów Zjednoczonych było też to, że pozyskały sojusznika w walce ze Związkiem Radzieckim. Najważniejszą natomiast korzyścią była możliwość zwiększenia importu towarów do Europy zachodniej. Wielkiej Brytanii i USA zależało na wprowadzeniu do struktur NATO Niemiec Zachodnich i na doprowadzeniu do zniesienia ograniczeń w wytwórstwie stali, jakie zostały na Niemcy nałożone, żeby je zdemilitaryzować po wojnie. Wielka Brytania I Stany Zjednoczone stały na stanowisku, że bez Niemiec w NATO nie będzie możliwe stworzenie efektywnego systemu obronnego w Europie. Poparcie dla Niemiec rozbudziło z kolei niepokój Francuzów. Obawiali się oni niemieckiej ekspansji gospodarczej, która mogłaby doprowadzić do zahamowania reanimacji gospodarek pozostałych krajów europejskich. Francja zdawała sobie sprawę, że wejście Niemiec do NATO to tylko kwestia czasu, dlatego też zdecydowała się na zgłoszenie dwóch projektów, mających zagwarantować ochronę jej interesów. Zapewniały one samodzielność gospodarczą Niemiec oraz unieważnienie części postanowień w kwestii ich demilitaryzacji. Zapewniały również stabilność interesów Francji poprzez sprawowanie kontroli nad gospodarką i armią RFN. Była to też swego rodzaju asekuracja na wypadek zagrożenia ze strony Związku Radzieckiego. Ojcem tego pomysłu był Robert Schumann - minister spraw zagranicznych Francji. Natomiast za twórców pomysłu równouprawnienia Niemiec w kwestii podstawowych surowców uważani są J. Monet, P. Reuter i S. Hirsh. Mimo to projekt ten swoją nazwę wziął od nazwiska Roberta Schumanna. Plan Schumanna przewidywał powołanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Schumann zgłosił go 18 kwietnia 1951 roku w ramach Traktatu Paryskiego. Europejska Wspólnota Węgla i Stali miała utworzyć wspólny rynek żelaza, stali i węgla, co miało doprowadzić do podniesienia poziomu życia w krajach, które przystąpiły do Wspólnoty. W projekcie przewidziano powołanie organów, które miałyby kontrolować przepływ surowców, dofinansowywać i rozstrzygać spory. Organy te miały być niezależne od państw członkowskich EWWiS. Francja, Holandia, Belgia, Luksemburg, Włochy i RFN podpisały umowę o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Odbyło się to na mocy traktatu paryskiego 18 kwietnia 1951. Umowa weszła w życie i nabrała mocy prawnej w lipcu 1952, jak tylko została ratyfikowana przez państwa członkowskie. Traktat o powołaniu Wspólnoty podpisano na 50 lat, a więc do roku 2002. Kraje członkowskie podjęły decyzję o stopniowym zniesieniu ceł i kontyngentów, które ograniczałyby swobodny przepływ towarów, pochodzących z produkcji węglowej i stalowej, pieniędzy i siły roboczej. Zobowiązały się, że wprowadzą jednolite taryfy transportowe, poniechają subsydiowania przedsiębiorstw przez rząd i tym podobnych praktyk, które ograniczają przedsiębiorczość.

Pojawiało się jeszcze kilka propozycji tworzenia wspólnot wewnątrz europejskich. Francja wyszła z inicjatywą powołania Europejskiej Wspólnoty Obronnej. Jej filarem miała być wspólna armia zachodnioeuropejska pod międzynarodowym dowództwem. EWO nie uzyskała jednak poparcia wśród państw europejskich. Podobnie było z Europejską Wspólnotą Polityczną. W pewnym momencie wiele państw zaczęło zdawać sobie sprawę z ogromnych możliwości wykorzystania energii atomowej. Jednakże badania nad nią były tak drogie, że żadne z państw nie mogłoby sobie na nie pozwolić indywidualnie. Dlatego rozpoczęły się rozmowy nad wspólnymi inwestycjami w ten sektor. W 1955 roku zebrali się ministrowie spraw zagranicznych państw EWWiS. W efekcie już w 1956 doszło wypracowania wspólnego stanowiska i rozpoczęły się prace przygotowujące plan integracji ekonomicznej Europy. W Messynie odbyła się konferencja, na której powołano tzw. Komitet Spaaka, którego zadaniem miało być opracowanie założeń nowej organizacji wspólnotowej. Nazwa komitetu wzięła się od nazwiska przewodniczącego - ministra spraw zagranicznych Belgii Paula Henn' ego Spaaka. Raport, który udało się przygotować Komitetowi był filarem traktatów rzymskich z 25 marca 1957 roku. Na ich mocy powołano do życie Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej - Euratom. EWG miało być tworem, w ramach którego miały zostać ustalone wspólne cła zewnętrzne. Unia celna miała zapewnić usunięcie przeszkód i utrudnień w prowadzeniu handlu. Celem dodatkowym, jaki przewidywał traktat o EWG, było utworzenie wspólnego rynku, który umożliwiłby swobodny ruch osób, usług i kapitału. Miał także koordynować i bilansować różne polityki gospodarcze. Powstanie i rozwój przemysłu atomowego oraz zaopatrzenie w konieczne surowce ułatwiała Europejska Wspólnota Energii Atomowej. Trzy Wspólnoty Europejskie już od 1958 r. miały wspólne niektóre organy (Zgromadzenie Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości). Pełne połączenie instytucjonalne nastąpiło w 1967 roku, gdy wszedł w życie traktat fuzyjny.

W latach osiemdziesiątych wraz z rozwojem terytorialnym i ekonomicznym wspólnot pojawiła się konieczność przeprowadzenia rewizji struktur i tego, jakie są cele współpracy wewnątrz Wspólnoty. W 1985 roku podczas Konferencji w Mediolanie rozpoczął się cykl obrad, dotyczących zmian zasad w funkcjonowaniu wspólnot. Dyskutowano też nowy traktat, dotyczący bezpieczeństwa i współpracy w Europie. Ponieważ nie udało się przeforsować bardziej odważnych projektów konstrukcyjnych przyszłej Unii, skoncentrowano się na tworzeniu podwalin pod takie rozmowy w przyszłości. Rozmowy zakończyły się w 1986 roku. Ich efektem był Jednolity Akt Europejski, który podpisano 17 lutego w Luksemburgu i 28 lutego w Hadze. Wszedł w życie w lipcu 1987 roku. Jednolity Akt Europejski rozpoczął intensyfikację procesów integracyjnych, co miało w efekcie spowodować powołanie Unii Europejskiej. Rozpoczęły się rozmowy międzyrządowe, dotyczące głównych wytycznych Unii Gospodarczej i Walutowej i Unii Politycznej. W 1990 roku w Rzymie miały miejsce dwie pierwsze konferencje. Podczas wstępnych negocjacji okazało się, że nie będzie możliwe przyjęcie wspólnych założeń i pomysłu na formę Unii, jeśli nie będzie ustępstw i kompromisów. Efektem ciężkiej pracy był Traktat z Maastricht, który podpisano 7 lutego 1992 roku. Po ratyfikacji traktatu na jego mocy 1 listopada 1993 roku powstała Unia Europejska. Traktat nie likwidował Wspólnot Europejskich, zmienił jedynie nazwę EWG na Wspólnota Europejska. W Maastricht znacznie rozszerzono zakres wspólnej polityki i opracowano harmonogram wprowadzenia Unii Gospodarczo-Walutowej (jej efektem było wprowadzanie wspólnej waluty euro od 1999 roku). Traktat z Maastricht opiera się na trzech tematycznych filarach. Pierwszy zawiera przepisy, dotyczące powiększenia zakresu kompetencji Wspólnot Europejskich. Drugi związany jest z polityką zagraniczna i polityką bezpieczeństwa. Trzeci natomiast dotyczy polityki wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. W Maastricht doszło do wielu zmian, ale też wiele pozostało do przedyskutowania i zrobienia. Konieczne było zwołanie następnej konferencji w 1996 roku, chociaż nie było do końca wiadomo, jakie problemy powinna podjąć. Inauguracja miała miejsce w Turynie 29 marca 1996 roku. Ze względu na brak konsensusu projekt nowelizacji Traktatów Założycielskich Wspólnot i Unii Europejskiej przyjęto dopiero rok później. 17 czerwca 1997 roku miał miejsce szczyt Rady Europejskiej, podczas którego przyjęto ten projekt. Jego ostateczna wersja została zaakceptowana 2 października 1997 roku. Ratyfikacja trwała ponad półtora roku. Traktat wszedł w życie 1 maja 1999 roku.

Pojawiła się konieczność sformalizowania zamiarów, dotyczących rozszerzenia Unii Europejskiej oraz przeprowadzenie reformy w instytucjach unijnych. 13 grudnia 1997 roku podczas szczytu Rady Europejskiej w Luksemburgu przedstawiono Agendę 2000. Dokument ten reguluje kwestie rozszerzenia UE, reformy systemu zatrudnienia oraz polityki rolnej. Agendę 2000 Rada Europy przyjęła ostatecznie podczas szczytu w Berlinie w marcu 1999 roku. 14 lutego 2000 roku zapoczątkowano serię konferencji międzyrządowych. Patronat przyjęła prezydencja portugalska. Efektem był szczyt RE w Nicei w grudniu 2000, na którym, już pod przewodnictwem francuskim, przyjęto ostateczną wersję Traktatu.

Unia Europejska to wspólnota, która wyróżnia się w świecie niespotykanym wręcz stopniem unifikacji i standaryzacji prawa. Zawdzięcza ten stan rzeczy zawieraniem wielu traktatów i umów między krajami członkowskimi. Na mocy tych umów działają instytucje europejskie i określany jest zasięg ich kompetencji.

Symbole Unii Europejskiej

  1. flaga

Jest nie tylko symbolem Unii Europejskiej jako organizacji. Symbolizuje też jedność, tożsamość, solidarność i harmonię wewnątrz Wspólnoty. Gwiazdek jest dwanaście nie dlatego, że tyle jest państw członkowskich, ale dlatego, że dwunastka jest tradycyjnie symbolizuje doskonałość, pełnię i jedność. Jest też liczbą miesięcy w roku i godzin na zegarze. Krąg symbolizuje jedność. W ten sposób flaga europejska symbolizuje jedność między narodami Unii Europejskiej. Wygląd flagi nie zmienia się wraz z rozszerzaniem Sojuszu.

Historia flagi zaczyna się wraz z historią Unii. Zalążkiem UE była Europejska Wspólnota Węgla i Stali, w skład której wchodziło sześć państw (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy). W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie - Rada Europy. Jako priorytet stawiała sobie dbałość o przestrzeganie praw człowieka i szerzeniem kultury europejskiej. Długo trwały dyskusje i rozważania, dotyczące tego, jak powinien wyglądać symbol Rady Europy. Wygrał projekt, który istnieje do dziś - dwanaście złotych gwiazd na niebieskim tle. Podążając śladem Rady Europy pozostałe instytucje europejskie przyjęły tę flagę. W 1985 roku Państwa Członkowskie ostatecznie przyjęły złote gwiazdki na niebieskim tle jako oficjalną flagę Wspólnoty Europejskiej.

b) hymn

Hymnem Unii Europejskiej od 1972 roku jest "Oda do radości" autorstwa Ludwiga van Beethovena. Uchwałę tę przyjęła jeszcze Rada Europy. Herbert von Karajan opracował specjalną wersję instrumentalną "Ody", ze względu na brak jednego, urzędowego języka UE. Utwór rozpisany został na fortepian, sekcję dętą i orkiestrę symfoniczną. Unia Europejska uznała hymn wraz flagą w 1986 roku. Biorąc pod uwagę wielojęzyczność Europy i chcąc uniknąć związanych z tym problemów, nie przyjęto oficjalnie tekstu pieśni autorstwa Fryderyka Schillera. Dziś już nie mówi się o drugim powodzie odrzucenia poematu, jakim była zbyt duża uniwersalność wartości, do których się odwoływał. Mówiąc krótko, poemat był za mało europejski.

Tekst hymnu Unii Europejskiej

- po niemiecku

Ode an die Freude

1. Freude, schöner Götterfunken,

Tochter aus Elysium,

Wir betreten feuertrunken,

Himmlische, dein Heiligtum;

Deine Zauber binden wieder,

Was die Mode streng geteilt;

Alle Menschen werden Brüder,

Wo dein sanfter Flügel weilt.

2. Freude trinken alle Wesen

An den Brüsten der Natur;

Alle Guten, alle Bösen;

Folgen ihrer Rosenspur,

Küsse gab sie uns und Reben,

Einen Freund, geprüft im Tod;

Wollust ward dem Wurm gegeben,

Und der Cherub steht vor Gott!

3. Seid umschlungen, Millionen,

Diesen Kuß der ganzen Welt!

Brüder! über'm Sternenzelt

Muß ein lieber Vater wohnen,

Ihr stürzt nieder, Millionen?

Ahnest du den Schöpfer, Welt?

Such' ihn über'm Sternenzelt!

über Sternen muß er wohnen.

- po polsku ( przetłumaczona na polski )

Oda do radości

1. O, radości, iskro bogów,

kwiecie elizejskich pól,

Święta, na twym świętym progu

staje nasz natchniony chór.

Jasność twoja wszystko zaćmi,

złączy, co rozdzielił los,

wszyscy ludzie będą braćmi

tam, gdzie twój przemówi głos.

2. Patrz, patrz, wielkie słońce światem

biegnie, sypiąc złote skry,

jak zwycięzca i bohater

biegnij, bracie, tak i ty.

Radość tryska z piersi ziemi,

radość pije cały świat,

dziś wchodzimy, wstępujemy

na radości złoty ślad.

3. Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie,

ona w splocie ludzkich rąk,

z niej najlichszy robak czerpie,

w niej największy nieba krąg.

Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie,

ja nowinę niosę wam:

na gwiaździstym firmamencie

bliska radość błyszczy nam.

Waluta UE.

Euro jest wspólną walutą europejską. W miejsce swoich walut wprowadziło ją 12 z 15 ówczesnych państw członkowskich. 1 stycznia 1999 roku zamrożono kursy pomiędzy walutami, które miały zostać zastąpione prze euro. Tego samego dnia euro zaczęło obowiązywać w transakcjach, najpierw tylko jako waluta rozliczeniowa między bankami. Początkowo euro nie znajdowało się normalnym obiegu. Oficjalna likwidacja walut narodowych w państwach, które przystąpiły do strefy euro, nastąpiła 1 stycznia 2002 roku. Wtedy tez w obieg weszły monety i banknoty euro. Nie było dotąd na świecie jednorazowej operacji walutowej na tak dużą skalę. Wymieniono 4,5 biliona euro w gotówce. Konta bankowe, na których trzeba było przeliczyć waluty narodowe zawierały ponad 10 bilionów euro.

Decyzję o stworzeniu i przyjęciu wspólnej waluty europejskiej podjęto na podstawie i w ramach traktatu w Maastricht. Termin wprowadzenia euro opóźniał się z powodu klęski Unii Monetarnej, zwanej tez wężem walutowym. Rzeczywiste wprowadzenie wspólnej jednostki monetarnej stało się możliwe dopiero, kiedy, w odpowiedzi na traktat z Amsterdamu, powołano do życia Europejski Bank Centralny i Eurosystem.

Żeby stać się członkiem strefy euro konieczne jest dokładne wypełnienie kryteriów konwergencji.

Członkowie strefy euro od 1 stycznia 2002 roku:

Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Włochy.

Jako własnej waluty euro nie przyjęły 3 kraje z 15 ówczesnych członków UE:

Wielka Brytania (parlament nie wyraził zgody), Szwecja (nie spełniła wymogów, dotyczących maksymalnego deficytu budżetowego i nie wyraziła zgody na euro w referendum), Dania (wynik referendum był negatywny).

4 państwa spoza UE przystąpiły do strefy na mocy podpisanych umów:

Andora, Monako, San Marino, Watykan.

Przeliczniki wg których 1 stycznia 2002 wymieniono na euro waluty narodowe: (1 euro równe jest):

13,7603 szylingów austriackich (ATS)

40,3399 franków belgijskich (BEF)

1,95583 marek niemieckich (DEM)

166,386 peset hiszpańskich (ESP)

5,94573 marek fińskich (FIM)

6,55957 franków francuskich (FRF)

340,750 drachm greckich (GRD)

0,787564 funtów irlandzkich (IEP)

1936,27 lirów włoskich (ITL)

40,3399 franków luksemburskich (LUF)

2,20371 guldenów holenderskich (NLG)

200,482 escudos portugalskich (PTE)

Charakterystyka Unii Europejskiej

Unia Europejska opiera się na trzech filarach:

I - odpowiedzialny jest za współdziałanie w sferze ekonomicznej, którego dopełnieniem ma być współpraca na polu kultury, oświaty, nauki, zdrowia, ochrony środowiska itd. Pierwszy filar obejmuje trzy Wspólnoty Europejskie, nie zlikwidowane w Maastricht, ale na mocy tego traktatu rozszerzone, z precyzyjniej określonymi zakresami obowiązków na różnych obszarach, z uzupełnionymi i zmodyfikowanymi traktatami założycielskimi.

II - odpowiedzialny jest za rezolucje, które dotyczą polityki zagranicznej UE i bezpieczeństwa wewnątrz Sojuszu. Podstawą współpracy mają być wzajemne konsultacje, prowadzące do wypracowania jednego stanowiska i ujednolicenia przedsięwzięć na arenie międzynarodowej. Celem jest również wspólna polityka obronna.

III - odpowiedzialny jest wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne Unii, czyli za wspólną walkę z przestępczością międzynarodową, terroryzmem.

STRUKTURA INSTYTUCJONALNA UNII EUROPEJSKIEJ

Rada Unii Europejskiej

W skład Rady, w zależności od rozpatrywanych spraw, wchodzą ministrowie spraw zagranicznych każdego z krajów członkowskich Unii Europejskiej (tzw. Rada Ogólna), lub też taka sama liczba ministrów innego resortu (Rada Branżowa). Co sześć miesięcy zmienia się kraj przewodniczący Radzie.

Do kompetencji Rady UE należy współtworzenie prawa wspólnotowego, wyznaczanie priorytetów polityki unijnej, sprawowanie nadzoru nad polityką budżetową i gospodarczą państw członkowskich. Rada UE podejmuje też decyzje dotyczące bezpieczeństwa i polityki zagranicznej, zawiera porozumienia i umowy międzynarodowe. Rada Unii Europejskiej jest głównym organem decyzyjnym i ustawodawczym UE. Zajmuje się wydawaniem aktów prawnych, sprawowaniem kontroli nad budżetem, uchwalaniem układów międzynarodowych, które wynegocjowała Komisja Europejska. Ogólna polityka gospodarcza jest koordynowana przez Radę Unii Europejskiej. RUE może podejmować decyzje, dotyczące przekazania Komisji Europejskiej pewnych swoich kompetencji. Decyzje podejmowane są albo zwykłą większością głosów, jednomyślnie, bądź też większością kwalifikowaną. W wypadku większości kwalifikowanej proporcje głosów rozkładają się następująco: Francji, Niemcom, Wielkiej Brytanii i Włochom przysługuje po 10 głosów, Hiszpanii osiem, Belgii, Grecji, Holandii i Portugalii po 5, Austrii i Szwecji po cztery głosy, po 3 głosy mają Dania, Finlandia i Irlandia, Luksemburg - 2. jest to tzw. ważony podział głosów.

Siedzibą rady Unii Europejskiej jest Bruksela. Posiedzenia odbywają się raz w miesiącu.

Parlament Europejski

Parlament Europejski jest jednoizbowym parlamentem, reprezentującym obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej. Główną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, ale komisje parlamentarne i władze klubów działają w Brukseli. W Luksemburgu zaś znajdują się sekretariat i biblioteka. Parlament Europejski liczy obecnie 732 deputowanych, którzy sprawują mandat wolny, wybierani są na pięcioletnią kadencję w wyborach powszechnych i bezpośrednich. W Polsce nazywa się ich potocznie europarlamentarzystami lub eurodeputowanymi, oficjalnym określeniem jest: "poseł do Parlamentu Europejskiego". Posłowie zbierają raz w roku na sesjach zwyczajnych, raz w miesiącu odbywają się posiedzenia plenarne.

W kompetencjach Parlamentu Europejskiego nie leży stanowienie prawa UE, uczestniczy on natomiast w procesie decyzyjnym. Może natomiast występować z inicjatywą ustawodawczą. Jedną z najważniejszych funkcji parlamentu jest przyjmowanie budżetu UE. Parlament wyraża też zgodę na zawieranie umów z państwami, które nie są członkami Unii, np. na przyjęcie nowych państw, czy zawieranie sojuszy. PE zajmuje się też kontrolowaniem prac Komisji Europejskiej, musi zatwierdzić wybór przewodniczącego i członków KE. Może też rozwiązać Komisję. Wybiera też Rzecznika Praw Obywatelskich. Parlament w razie potrzeby powołuje też Komitety Dochodzeniowe, które maja badać nieprawidłowości w stosowaniu prawa europejskiego.

Komisja Europejska

W skład Komisji Europejskiej wchodzi tylu komisarzy, ile aktualnie państw liczy Unia. Odpowiednio: po dwóch z Niemiec, Hiszpanii, Francji, Włoch, Wielkiej Brytanii i po jednym z pozostałych krajów. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Komisję powołuje się wieloetapowo. Pierwszym etapem jest wyznaczenie przez rządy państw członkowskich pretendenta o stanowiska przewodniczącego komisji. Kandydat musi mieć poparcie wszystkich krajów i Parlamentu Europejskiego. Dopiero później Parlament Europejski dokonuje ostatecznego zatwierdzenia przewodniczącego i członków Komisji Europejskiej. Komisja Europejska powoływana jest na pięcioletnią kadencję.

Kompetencje Komisji Europejskiej:

  1. Inicjatywne
  2. Kontrolne
  3. Wykonawcze
  4. Reprezentatywne

W kompetencjach inicjatywnych leży wyłączne prawo KE do inicjatywy ustawodawczej. Obowiązki kontrolne wypełnia Komisja, nadzorując przestrzegania prawa wspólnotowego przez kraje członkowskie UE. Uchwalanie przepisów wykonawczych do istniejących już aktów prawnych to funkcja wykonawcza KE. Natomiast funkcja reprezentatywna to ambasadorowanie w kontaktach z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi. Komisja Europejska zbiera się raz w tygodniu. Siedzibą Komisji Europejskiej jest Bruksela.

Trybunał Sprawiedliwości

W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 15 sędziów. Instytucja ta nie ma charakteru stałego, zbierają się w razie potrzeby. Sędziowie powoływani są za obopólną zgodą przez rządy krajów członkowskich. W kompetencjach Trybunału Sprawiedliwości jest rozstrzyganie w sporach, dotyczących interpretowania i stosowania prawa Unii europejskiej, wydawanie opinii prawnych. Stronami w sporach mogą być instytucje Wspólnoty europejskiej, kraje członkowskie, osoby prawne i fizyczne, będące obywatelami państw członkowskich, ale tez funkcjonariusze międzynarodowi. Siedzibą Trybunału Sprawiedliwości jest Luksemburg.

1) Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw

2. Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych

3. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Trybunał Obrachunkowy, zwany tez Trybunałem Rewidentów Księgowych

W jego skład wchodzi 15 rewidentów, powoływanych i mianowanych przez Radę Unii Europejskiej po wcześniejszych konsultacjach z Parlamentem Europejskim. Trybunał Obrachunkowy powoływany jest na 6 lat. W jego kompetencjach leży kontrolowanie finansów Unii Europejskiej, sprawdzanie zgodności z prawem i zasadności przychodów i rozchodów Unii europejskiej. Zajmuje się również oceną tego, czy budżet jest zarządzany w sposób właściwy. Siedzibą TRK jest Luksemburg.

Obok tych instytucji działają

INSTYTUCJE DORADCZE:

1) Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Komitet Ekonomiczno - Społeczny to wspólny organ Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) i Wspólnoty Europejskiej. Komitet zajmuje się wypracowywaniem stanowisk w sprawach gospodarczych i społecznych. Komitet Ekonomiczno - Społeczny tworzą 222 osoby, reprezentujące środowiska gospodarcze i społeczne: producenci, rolnicy, przewoźnicy, pracownicy najemni, kupcy, rzemieślnicy i przedstawiciele cnych zawodów.

2) Komitet Regionów

Komitet Regionów jest to organ doradczy UE. Z Komitetem Regionów Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska dyskutują sprawy regionalne i lokalne. W skład Komitetu wchodzą 222 osoby - przedstawiciele departamentów samorządowych.

3) Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)

Komitet Stałych Przedstawicieli jest to instytucja pełniąca funkcję pomocniczą dla trzech Wspólnot Europejskich. Jego zadaniem jest dbałość o to by zostały przygotowane prace Rady Unii Europejskiej. Komitet zajmuje się pracą na wypracowaniem wspólnego stanowiska wszystkich państw UE w kwestiach proponowanych przez Komisję Europejską. . Odpowiada za to, żeby wszystko było gotowe zanim zostanie umieszczone w porządku obrad. Komitet Stałych Przedstawicieli tworzą akredytowani przy wspólnotach dyplomaci krajów członkowskich UE. W ramach Komitetu działa 200 zespołów roboczych.

INSTYTUCJE GOSPODARCZE:

  1. Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich
  2. Europejski Bank Centralny (EBC)
  3. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)

Najważniejsze postulaty i zasady, którymi kieruje się Unia Europejska:

1) Unia Europejska ma być dla swych członków gwarancją pokoju, ma zaspokoić potrzebę bezpieczeństwa

2) Ideami przewodnimi są równość i jedność

3) Wolność w swobodnym przekraczaniu granic, osiedlaniu się, świadczeniu usług, przepływu towarów i kapitału

4) Zasada solidarności

5) Gwarancja poszanowania tożsamości narodowej

6) Dbałość o dziedzictwo kulturowe Europy, środowisko naturalne