Renesans - nazwa epoki pochodzi od francuskiego słowa "renaissance", co można przetłumaczyć jako "odrodzenie". W muzyce do okresu renesansu zalicza się lata od 1430 do 1600.
Podstawowym założeniem renesansu jest powrót, odrodzenie kultury antycznej. W muzyce to okres, kiedy rozwija się muzyka świecka, jej elementy przenikają do muzyki religijnej i na odwrót. Powoli zaczyna się również kształtować system tonalny (dur-moll), który wypiera średniowieczny system skal modalnych. Następuje też rozwój muzyki instrumentalnej.
Najważniejsze formy muzyczne w okresie renesansu to:
- msza, motet - muzyka religijna;
- pieśń - we Francji chanson, we Włoszech frottola;
- madrygał - utwór wielogłosowy, który cechuje bardzo ścisły związek z tekstem literackim;
- formy instrumentalne: preludium, ricercar (oparty na technice imitacyjnej - z niego wykształci się fuga), toccata (utwór na instrumenty klawiszowe), fantazja (utwór o swobodnej budowie).
Do najważniejszych postaci renesansu światowego należą:
- Gilles Binchois (ok. 1400-1460)
- Guillaume Dufay (ok. 1400-1474)
- Johannes Ockeghem (1410-1497)
- Josquin Desprez (1440-1521)
- Nicolas Gombert (1495-1560)
- Adrian Willaert (1490-1562)
- Orlando di Lasso (1532-1594)
- Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594)
W Polsce renesans reprezentowali:
- Mikołaj z Radomia (I poł. XV w.)
- Piotr z Grudziądza (ok. 1400-ok. 1480)
- Mikołaj z Krakowa (I poł. XVI w.)
- Wacław z Szamotuł (ok. 1524-ok. 1560)
- Marcin Leopolita (zm. 1589)
- Mikołaj Gomółka (ok. 1535-1609)
- Mikołaj Zieleński (przełom XVI i XVII w.)
