"Kazania sejmowe" są zbiorem ośmiu kazań będących swoistymi traktatami politycznymi. Stanowią one przykład publicystyki politycznej, której głównym zadaniem jest wpłynięcie na opinię publiczną poprzez użycie odpowiednich środków perswazyjnych. Nie chodzi tutaj tylko o przekazanie konkretnych informacji, ale także o ich skomentowanie i objaśnienie. Poruszony sytuacją kraju za panowania Zygmunta III Wazy Piotr Skarga, królewski kaznodzieja jezuicki, napisał je w okresie silnego napięcia politycznego mającego miejsce w 1597 roku. Były one skierowane przede wszystkim do obradujących wówczas senatorów i posłów sejmowych, którzy w głównej mierze decydowali o losach państwa. W rzeczywistości nigdy jednak nie zostały one wygłoszone. Język tych kazań jest żywy, obrazowy, obfitujący w cytaty pochodzące z Pisma Świętego i wpływający na uczucia odbiorców. Piotr Skarga nawiązuje też do historii m.in. cesarstwa rzymskiego i bizantyjskiego. Porównuje on Polskę do żywego organizmu, który jest dręczony przez sześć chorób i tłumaczy, w jaki sposób można je pokonać.

Treść:

Kazanie I - "O mądrości potrzebnej do rady" - kazanie pełniące rolę wstępu do całości zbioru. Piotr Skarga wymienia i charakteryzuje w nim choroby, z powodu których bardzo cierpi nasz kraj. Według jezuity tylko ten naród, który posiada moralność, nie jest dręczony przez nic i rośnie w siłę. Nawołuje, aby senatorowie odwoływali się do pomocy Boga, a wtedy on udzieli im tak potrzebnej mądrości, która pozwoli ochronić państwo przez upadkiem.

Kazanie II - "O miłości ku ojczyźnie" - omówienie sześciu najgroźniejszych chorób trapiących Rzeczypospolitą: brak miłości ojczyzny, "niezgody i roztyrki sąsiedzkie" przyczyniające się do jeszcze większego osłabienia rządów, osłabienie władzy monarszej, tolerowanie herezji, niesprawiedliwe prawa oraz "grzechy i złości jawne". Autor zarzuca szlachcie i magnatom szerzenie prywaty i dbanie tylko o swój dobrobyt. Nawołuje ich do opamiętania się. W tym kazaniu występuje słynna alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu. Gdy okręt tonie, tylko głupcy rzucają się do ratowania swojego majątku, podczas gdy mądrzy ludzie starają się ratować okręt.

Kazanie III - "O niezgodzie domowej" - kazanie poświęcone niezgodom wewnętrznym, które niszczą państwo polskie od środka. Piotr Skarga nawołuje do zgody między Polakami, gdyż tak naprawdę wiele ich łączy, jak np. wiara w jednego Boga, podleganie temu samemu władcy i tym samym prawom. Kłótnie mogą doprowadzić do wojen domowych, które z kolei wykorzystają nieprzyjaciele naszego kraju.

Kazanie IV i V - "O naruszeniu religii katolickiej" - stanowią w zasadzie jedną całość. Omówienie trzeciej choroby - tolerowania herezji. Piotr Skarga był, jak pamiętamy, jezuitą i zwolennikiem kontrreformacji. Uważał, że różnowierstwo (czyli każde odstępstwo od religii katolickiej) jest zagrożeniem dla jedności Rzeczypospolitej. Według niego w Polsce za bardzo toleruje się swobodę wyznaniową, która niechybnie przyczyni się do upadku naszego kraju. To właśnie religia katolicka jest jedyną prawdziwą i słuszną religią, która stanowi fundamenty mocnego wewnętrznie państwa. Jeśli jakiś kraj ma więcej niż jednego Boga, nie może ono długo trwać, bo nie ma w nim spójności ani jedności. O ile w przypadku katolików łatwo jest doprowadzić do zgody, o tyle u różnowierców jest to niemożliwe, bo nie ma u nich wspólnej podstawy, do której można by się odwołać. Kaznodzieja wzywa władcę do obrony wiary katolickiej oraz do przywrócenia jednej religii w narodzie. Jednocześnie podważa legalność i znaczenie konfederacji warszawskiej.

Kazanie VI - "O monarchii i królestwie" - ukazanie wszystkich nieszczęść wynikających z ograniczenia władzy królewskiej. Skarga próbuje udowodnić, że monarchia jest najlepszą formą rządów. Królem powinien być katolik, zależny od władz kościelnych. Wszyscy Polacy powinni szanować swojego władcę i być wobec niego posłusznymi. Potępia wszelkie przywileje szlacheckie.

Kazanie VII - "Prawa niesprawiedliwe" - według kaznodziei prawa powinny mieć na uwadze dobro obywateli oraz interes państwa. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Wylicza on poszczególne niesprawiedliwe według niego prawa, które osłabiają Rzeczypospolitą i uniemożliwiają ratowanie kraju przed ostatecznym upadkiem.

Kazanie VIII - "O niekarności grzechów jawnych" - mowa o powszechnym występowaniu przeciwko prawom kościoła, przywilejom duchowieństwa oraz przeciwko współobywatelom. Główne grzechy to m.in. brak sprawnego wymiaru sprawiedliwości, ucisk chłopów, mężobójstwo, panowanie lichwy i kradzieże mienia społecznego. Wszystko to prowadzi do całkowitego upadku moralności i obyczajowości.

Piotr Skarga nawołuje swoich rodaków do opamiętania się i ratowania ojczyzny przed całkowitym upadkiem. Domaga się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, odebrania szlachcie przywilejów oraz głosi szerzenie się bezinteresownej miłości do ojczyzny i współobywateli. Gdy po niecałych dwustu latach od wydania "Kazań sejmowych" Polska zniknęła z mapy Europy, o Piotrze Skardze zaczęto mówić jak o proroku, który to wcześniej przewidział.