Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary?

Czego za dobrodziejstwa, którym niemasz miary?

Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie:

I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi , na niebie.

Złota też, wiem nie pragniesz, bo to wszystko Twoje,

Cokolwiek na tym swiecie człowiek mieni swoje.

Wdzięcznym Cię tedy sercem Panie wyznawamy,

Bo nad Cię przystojniejszej ofiary nie mamy.

Tyś Pan wszytkiego swiata, Tyś niebo zbudował

I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował.

Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi

I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.

Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi,

A zamierzonych granic przeskoczyć się boi.

Rzeki wód nieprzebranych wielka hojność mają.

Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają.

Tobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi

Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi.

Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa

Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.

Z Twej łaski nocna rosa na mdłe zioła padnie,

A zagorzałe zboża deszcz ożywia snadnie.

Z Twoich rąk wszelkie źwierzę patrza swej żywności

A Ty dla kazdego żywisz z Tewj szczodrobliwości.

Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie!

Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie.

Chowaj nas póki raczysz, na tej niskiej ziemi,

Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

Pieśń Jana Kochanowskiego często zwana jest po prostu Hymnem i dla wielu Polaków jest wierszem wyjątkowym. Udało się bowiem połączyć poecie w niej głęboką myśl filozoficzną i światopoglądową z religijnym wyznaniem o wielkiej wartości artystycznej. Pieśń ta otwiera okres dojrzałej twórczości Kochanowskiego i jest bez wątpienia najdoskonalszym jego utworem. Z pieśnią tą związana jest literacka legenda o pierwszym zetknięciu się dwóch wielkich twórców literatury polskiej Kochanowskiego i Mikołaja Reja. Podobno Rej zapoznawszy się z tekstem Hymnu uznał pierwszeństwo w poezji polskiej właśnie Janowi Kochanowskiemu. "Temu w nauce dank przed sobą dawam, i pieśń BOGINI SŁOWIEŃSKIEJ oddawam".

Oczywiście to tylko legenda ale zapewne świadczy to o tym jakim wielkim szacunkiem została przez współczesnych Kochanowskiemu jego dzieło. Pieśń "Czego chcesz od nas Panie..." nazwana została przez Wiktora Weintrauba "manifestem renesansowym" dla Jerzego Ziomka był ten utwór "manifestem humanistycznej religijności". Poemat ten opiewał wielkość i wspaniałość Boga ale zarazem zachwycał się pięknem i harmonią ukształtowanego przez Boga niesamowicie pięknego świata.

Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary?

Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary?

Dokonując porównań ziemię można nazwać niską, ale jej doskonałość pomimo wszystko jest odzwierciedleniem wielkości i potęgi wszechmogącego Stwórcy. Bogu należy się cześć i chwała ze względu na wielkość tego co zostało przez Niego stworzone. Ludzie winni Bogu uwielbienia za to czym zostali przez Niego obdarzeni. Istotą tego hymnu jest uwielbienie niewidzialnego Boga, który daje się człowiekowi poznać poprzez dzieła, które stworzył i nieustannie stwarza. To jest hymn o sztuce, o Bogu- Artyście i o dziele tego wielkiego Artysty. Bóg jest dla Kochanowskiego wspaniałym budowniczym:

Tyś Pan wszytkiego świata, Tyś niebo zbudował

I złotymi gwiazdami ślicznie uhaftował.

Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi

I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.

(...)

Człowiek jest zaledwie cząstką tego wielkiego boskiego dzieła. Podlega wszystkim obowiązującym we wszechświecie prawom i zasadom. Dlatego też ład przyrody wspaniale określa ład jaki powinien istnieć w życiu każdego człowieka. Ład przyrody, kosmosu i ziemskiej natury powiązany być musi z normami i prawami ludzkich zachowań oraz stosunku człowieka do świata, życia i śmierci. Dobrze zinterpretowany ład istniejący w przyrodzie stawał się dla ówczesnego renesansowego człowieka gwarantem ładu jaki powinien istnieć w relacjach międzyludzkich, społecznych.

Tyś Pan wszytkiego świata, Tyś niebo zbudował

I złotymi gwiazdami ślicznie uhaftował.

Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi

I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznymi.

Raz ustanowiony porządek powinien na stałe określać niezmienność raz ustanowionego porządku społecznego. Porządek kosmiczny związany jest również w zasadniczy i nierozerwalny sposób z porządkiem rolniczym. Gdyż określony ład czterech pór roku na stałe stał się gwarantem zmienności i zarazem niezmienności ludzkich losów. Był on źródłem wspaniałego samopoczucia szlachcica ziemianina, który prowadził swe gospodarstwo według obowiązujących kosmologicznych zasad.

Wdzięcznym Cie tedy sercem Panie wyznawamy

Bo nad Cie przystojniejszej ofiary nie mamy.

Takie przeświadczenie wynikała zapewne z głębokiego przekonania o tym, że nad ludzkim życiem czuwa boska Opatrzność. Bóg w przekonaniu człowieka renesansu kieruje sprawami ludzkimi i obdarza człowieka potrzebnymi mu do życia łaskami.

Tobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi

Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi.

Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa,

Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.

Z Hymnu wypływa renesansowy optymizm oparty na przekonaniu, że dobroć boska nigdy nie przeminie. Piękny świat jest odbiciem boskiej dobroci i mądrości, która może stać się dostępna nawet dla zwykłego śmiertelnika.

Człowiek jest jedyną żyjącą istotą zdolną zrozumieć boski plan i zamiary wobec świata i człowieka.

Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi,

A zamierzonych granic przeskoczyć się boi,

Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność mają,

Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają.

Ten wielki hymn jest manifestem renesansowego optymizmu gdyż zawiera on niezwykle proste prawa moralne., które na szczęście rządzą tym światem. Każde wypowiedziane przez Kochanowskiego słowo hymnu jest nieustannym dziękczynieniem jakie człowiek powinien i składa dobremu Stwórcy. Jest radosnym hymnem na uwielbienie Boga, który poprzez swoje dzieła daje się człowiekowi poznać i wielbić.

Jest też ten hymn wspaniałym manifestem literackim i artystycznym Jana Kochanowskiego wielkiego renesansowego polskiego poety. Dzieło o wielkiej wartości artystycznej stworzone zostało w języku polskim, w języku narodowym. To wspaniały rezultat wielu ćwiczeń w biegłym posługiwaniu się polszczyzną. To wybitne i znaczące dzieło nie tylko dla współczesnych Kochanowskiemu ale także dla potomnych... literacki program artysty narodził się w czasie jego pobytu we Włoszech, ponieważ właśnie tam zetknął się z dyskusjami na temat roli języka narodowego w literaturze.

Tu też zostały ukształtowane podstawy humanistycznego ujęcia świata z jego optymistycznym nastawieniem do życia, kultem piękna i harmonii otaczającego nas świata. Język Kochanowskiego składa się na wiele uogólnień, brak natomiast szczegółów i konkretów. Dominuje to ogrom i bezkres. Oraz szereg określeń zaczynających się od przedrostka nie- .......

Boga trudno jest człowiekowi określić gdyż brak jest pojęć które oddają prawdziwie Jego istotę. "nieśmiertelny Panie; wód nieprzebranych; nieobeszłej ziemi", "Kościół Cię nie ogarnie" " Złota tez wiem nie pragniesz", "Twa dobroć nigdy nie ustanie", " nie pragniesz", "nie ustanie" tak więc "nie" w przeróżnych słownych kombinacjach dominuje w tym wierszu.

Hymn daje niesprecyzowaną doktrynalnie wizję Boga dawcy wszelkich materialnych i niematerialnych dóbr.

Zawierzenie miłosiernemu Bogu samego siebie ale także wszystkich ludzi, całego świata to ostatnie przesłanie wypływające z tej Pieśni. Oddanie się swemu Stwórcy w opiekę to bezgraniczne zaufanie w Jego wielką miłość do człowieka i przeświadczenie o wielkim poczuciu bezpieczeństwa pod skrzydłami Boskiej Opatrzności. Zawierzenie swego życia jest istotą każdej niestety kruchej ludzkiej egzystencji.

Bądź na wieki pochwalon niesmiertelny Panie!

Twoja łaska Twa dobroć nigdy nieustanie

Chowaj nas póki raczysz, na tej niskiej ziemi,

Jeno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

Hymn Jana Kochanowskiego rozpoczyna w literaturze polskiej nowy rozdział w wersyfikacji. Wprowadził on bowiem jak określa to Maria Dłuska: dokładny półtorazgłoskowyvrym bez odchyleń brzmieniowych lub akcentowych". Respektuje on wszystkie zasady sylabizmu, choć nie występuje w nim przerzutnia. Pieśń "Czego chcesz od nas Panie.." jest utworem charakterystycznym dla renesansowych postaw i poglądów a także realizuje renesansowe zasady poetyki. Jest kompilacją znaczących dla ówczesnego świata problemów filozoficznych, religijnych, światopoglądowych oraz jest arcydziełem humanistycznej sztuki poetyckiej.

Jan Kochanowski dokonał niezwykłej syntezy filozofii starożytnej i chrześcijańskiej, religii starożytności i średniowiecza, nowoczesności i tradycji, problemów światowych i polskich. Kochanowski tym utworem wzbudził zainteresowanie współczesnych mu twórców i czytelników ale i także wśród potomnych lektura tego tekstu budziła ogromne zainteresowanie. I tak jest aż do chwieli obecnej, ponieważ jeszcze teraz niezwykle chętnie i często liturgia mszalna wzbogacona jest o wykonywanie tej właśnie pieśni, jako szczególnego rodzaju dziękczynienia. Przywoływana jest jako najwspanialszy hymn będącym uwielbieniem miłującego człowieka Boga.