Dzieje Królestwa Izrael

Pismo Święte jest najważniejszą księgą dla dwóch religii - dla chrześcijaństwa i judaizmu. Przedstawia dla nich zwłaszcza wartości religijne, ale przecież jest również piękny i wysoko artystyczny tekst literacki. Biblia to także źródło wiedzy na temat historii Palestyny i Bliskiego Wschodu i sposobu jej rozumienia. Syrię i Palestynę można uznać za państwa graniczne między państwami, znajdującymi się w pobliżu Eufratu i Nilu. Było to położenie niemal strategiczne; poza tym w tamtym rejonie znajduje się dużo bogactw naturalnych, toteż obszar ten stawał się często obiektem napaści i politycznych zamieszek. W czasach trzeciego tysiąclecia p.n.e. do Syrii i Palestyny dostały się plemiona Amorytów, pochodzące z Mezopotamii. Stworzyły one na północy Palestyny swoje państewko - Amuru, a także miasto Hebron. Istniało ono bardzo długo - XII wiek p.n.e. Na tych obszarach i w podobnym czasie stworzyli państwo Kananejczycy. To one przeniosły wiele elementów swojej kultury na obszar Palestyny i całego Bliskiego Wschód. Nauczyli oni tutejsze ludy pisma sylabicznego i alfabetu linearnego, który sami znali już dużo wcześniej. Poza tym Kananejczycy mieli religię, która była podobna w niektórych miejscach do mitologii bliskowschodnich - mówiła o zmartwychwstaniu boga.

W Syrii, na wybrzeżu, tam gdzie kończą się morskie i karawanowe szlaki handlowe, zbudowano miasta - Sydron, Tyr i Byblos. Mieszkali w nich Fenicjanie, którzy nazywali siebie Sydończykami. Położenie na szlakach handlowych sprawiło, że miasta te stały się bardzo szybko stały się centrami handlowymi. I tysiąclecie to dla Fenicjan przede wszystkim ożywiona akcja kolonizacyjna. Atakowali oni przede wszystkim obszary na zachodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego - Cypr, Półwysep Iberyjski, Sycylia, Sardynia, Korsyka, Baleary, a także i północną Afrykę. Największa ze wszystkich faktorii Fenickich, powstałą w Kartaginie. Fenicjanie rozwijali też swoją naukę - są oni wynalazcami spółgłoskowego pisma alfabetycznego, które posiada dwadzieścia dwa znaki.

Koczownicze plemiona z Anatolii i z Pustyni Arabskiej również docierały do Palestyny. Nazwę swa wzięła Palestyna od ludu morskiego, Filistynów. Największe znacznie mieli odegrać jednak na tym obszarze Hebrajczycy. Byli oni raczej luźnym związkiem różnych plemion. Osiadali się oni na obszarze Palestyny, którą nazywali Kanaan, przez kilka wieków. Okres ten dzieli się na dwa etapy. W pierwszym zasiedlali się oni na drodze pokoju, oddzielając od siebie przybywające grupy. W Biblii czytamy, że założyciel, ojciec Izraela, Abraham przyszedł do Kanaanu z Ur, które leżało w Mezopotamii razem ze swoim plemieniem. Jego następcy wędrowali do Egiptu. Tam zaczęli zakładać osady w krainie Gossen.

W Egipcie nie działo się dobrze Izraelitom, byli tam zniewoleni i pracowali jako niewolnicy w strasznych warunkach. Na przełomie XIII i XII wieku p.n.e. Mojżesz wyprowadził ich stamtąd właśnie do Kanaanu; tam zostali na stałe. Założyli tam ogromne plemię, dobrze zorganizowane. Ziemia, którą opanowali, została podzielona pomiędzy dwunastu mężczyzn z plemion. To doprowadziło do powstania zupełnie nowych stosunków społecznych. Teraz majątek był wartościowy nie tylko dzięki ilości posiadanego bydła, ale też posiadanej ziemi. Plemienia żyły jednak w jedności, ponieważ związane były przymierzem religijnym.

Na wiek XI p.n.e. przypada okres, kiedy Hebrajczycy utworzyli jedno państwo. Impulsem stało się zagrożenie ze strony Filistrów. Pierwszym królem został Saul - prowadził on zacięte bitwy z Filistynami. Ze sprawą Dawida, syna Jessego, zwycięsko zakończono działania. Dawid utworzył w Jerozolimie stolicę monarchii i powiększył obszar państwa, podbijając plemiona aramejskie i podporządkowując sobie Damaszek.

Budowa państwa izraelskiego. Król Salomon.

Gdy panował król Salomon, syn Dawida, w Izraelu działo się naprawdę dobrze - państwo rozkwitało. Umacniał on państwo, podobnie, jak wcześniej jego ojciec. Jego panowanie to okres budowy i fortyfikacji największych miast, rozbudowy kopalń, przede wszystkim miedzi. Rozwinięto też kontakty handlowe - Izraelici byli pośrednikami handlowymi pomiędzy Egipcjanami, a Azjatami.

Król Salomon rozpoczął budowę świątyni Jerozolimskiej. Wzniesiono ją ok. 960 roku p.n.e. na wzgórzu Moria. Jest to ziemia uznana przez judaizm za świętą, ponieważ tam, według tradycji, Abraham składał ofiarę Bogu. W tej świątyni przechowywano Arkę Przymierza, w której znajdowały się tablice z Dekalogiem.

Śmierć Salomona była początkiem konfliktów w państwie izraelskim. Różne spory doprowadziły do rozpadu Izraela na dwa mniejsze. Jednym z królestw był Izrael, drugim Juda. Juda została podbita w 587 roku p.n.e. przez Władce Babilonu, Nabuchodonozora. Jerozolima została spalona, jej mieszkańcy zaś, osiedleni pomiędzy Tygrysem i Eufratem. Był to okres tzw. niewoli babilońskiej, który zakończył się w 539 roku p.n.e. Wówczas Persowie podbili Babilon.

Judaizm jest pierwszą monoteistyczną religią, która stała się podwaliną religii chrześcijańskiej. Jest uważana za religię narodową. Wyznawcy przejmują ją od matki, która jest Żydówką. Raczej nie zdarza się, by jakaś osoba z innej kultury, czy obszaru etnicznego, została wpuszczona w szeregi wyznawców judaizmu. To zespół wartości, który określa normy, zasady etyczne, które wynikają z tradycyjnych obyczajów żydowskich. Według tradycji, jedynym Bogiem, jest Bóg Jahwe, którego imię nie jest przez Żydów wypowiadane. Założycielem judaizmu jest Mojżesz - jego imię nadało też drugą nazwę religii - mozaizm. Życie Mojżesza przypada na lata 1250 p.n.e. To syn Amrama i Jakebed, urodził się w ziemi egipskiej. Jest on nie tylko twórcą religii, ale też pojednania Boga i ludzi. To jemu Bóg się objawił i pozwolił mu wybawić z niewoli naród izraelski. Dzięki Mojżeszowi stworzono też życie narodowe.

Tora została dana narodowi izraelskiemu, właśnie z rąk Mojżesza. Jest to Pięcioksiąg Mojżesza. Jako założyciel Religi, nadał także prawo, pełnił rolę kapłana i przywódcy swych ludzi. Uznaje się, że niesie on Objawienie. W judaizmie ważne są następujące symbole: Magen David, czyli Gwiazda Dawida, którą nazywa się też Tarczą Dawida. Ma kształt sześcioramiennej gwiazdy, utworzonej z dwóch przeplatających się trójkątów (heksametr); oraz menora - to świecznik, złożony z sześciu ramion, wykonanych z pojedynczej bryłki metalu. Od samego początku menora oświetlała święte miejsce. Dzisiaj menora pełni rolę jednego z elementów w herbie izraelskim. Najważniejszym miejscem dla Żydów jest synagoga, czyli bożnica.