Maximilien François Marie de Robespierre (1758-1794), był to adwokat francuski, jakobin, jeden z najbardziej radykalnych przywódców tzw. Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W roku 1789 był deputowanym do Stanów Generalnych, dał się poznać jako doskonały mówca.

W roku 1792 jeden z członków Konwentu Narodowego oraz Komuny Paryskiej. W okresie od 31 V do 2 VI 1793 roku przyczynił się znacznie do obalenia władzy żyrondystów. Będąc przewodniczącym Komitetu Ocalenia Publicznego sprawował faktycznie władzę dyktatorską, był inicjatorem radykalnych reform społecznych (jakobińska konstytucja, ustanowienie maksymalnych płac i cen, zniesienie feudalnych ciężarów na wsiach).

Bezwzględnie walczył z opozycją zarówno lewicową (hebertyści), jak też prawicową (G.J. Danton). Prowadził politykę strasznego terroru w stosunku do wszystkich przeciwników. Był bardzo popularny wśród prostego ludu, który nazywał go Nieprzekupnym.

Obalony został 9 thermidora (to jest 27 lipca 1794 r.) na skutek zamachu stanu republikańskiej prawicy, następnie go zgilotynowano. Działalność Maksymiliana Roberspierre'a budzi liczne kontrowersje w dziedzinie historiografii.

Ogólne informacje.

Rewolucja francuska (1789-1799), inaczej Wielka Rewolucja Francuska, to okres powstań, rozruchów i zamachów stanu, jakie doprowadziły do nieuchronnego upadku monarchii oraz stanowego ustroju we Francji. Przyczyną bezpośrednią tych zajść był finansowy kryzys państwa, pośrednią zaś rozwój filozofii racjonalistycznej epoki Oświecenia i z nią związane aspiracje polityczne tzw. stanu trzeciego (przede wszystkim burżuazji oraz mieszczaństwa).

Zwołanie Stanów Generalnych.

Król Ludwik XVI zwołał Stany Generalne, które dnia 17 czerwca uznały siebie za Zgromadzenie Narodowe (wyróżniali się tam między innymi: G.H. Mirabeau, M.J. La Fayette, E.J. Sieyes), zaś 9 lipca 1789 r. ogłosiły się on Konstytuantą, a następnie doprowadziło do bardzo ostrego politycznego kryzysu.

14 lipca 1789 roku ludność Paryża zaatakowała i zdobyła twierdzę Bastylię, w której mieściło się więzienie. Data ta odtąd stała się podstawowym symbolem rewolucji. Dnia 26 VIII 1789 r. ogłoszona została Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, zaś we wrześniu roku 1791 Francję przekształcono w monarchię konstytucyjną, zlikwidowano również feudalne powinności i kościelne przywileje. Wprowadzono nową ordynację wyborczą, która oparta była na zasadzie majątkowego cenzusu i wprowadzono nowy administracyjny podział państwa.

Ogromny wpływ na przebieg wydarzeń wywierać zaczęły kluby polityczne. Nastąpiła duża radykalizacja rewolucyjnych postulatów. Od października roku 1791 sprawowali władzę żyrondyści, którzy w kwietniu 1792 r. doprowadzili do wybuchu wojny z Austriakami, a w sierpniu 1792 r. uwięzili króla.

Ogłoszenie republiki a także stracenie króla.

Kiedy Zgromadzenie Prawodawcze przekształciło się w Konwent Narodowy, 22 września 1792 r. proklamowano republikę, zaś 21 I 1793 r. stracono na gilotynie króla. następstwem czego stało się powstanie koalicji europejskich państw przeciwko Francji, w kraju natomiast wybuchały monarchistyczne powstania.

Powstanie Komitetu Ocalenia Publicznego.

Gdy do władzy doszli jakobini 31 V 1793 r. (G.J. Danton, M. Robespierre, J.P. Marat C. Desmoulins,) nastąpił czas dyktatury oraz terroru. Powołany dnia 6 IV 1793 r. Komitet Ocalenia Publicznego faktycznie był rządem. 24 VI 1793 r. uchwalona została nowa demokratyczna konstytucja, która wówczas nie weszła jeszcze w życie.

Eliminowanie całej opozycji (hebertystów, żyrondystów, grupy Dantona i innych), ekonomiczny kryzys (próba wprowadzenia cen maksymalnych oraz minimalnych płac) a także pogłębienie terroru spowodowały 27 VII 1794 r. zamach termidoriański i upadek dyktatury jakobinów. Została wówczas przywrócona pełna swoboda w gospodarce oraz handlu, spacyfikowano wszelkie próby powstań, jakie przeprowadzali sankiuloci i rojaliści.

Dyrektoriat oraz zamach 18 brumaire'a.

W sierpniu roku 1795 uchwalono kolejną, nową konstytucję, zgodnie z którą władzę sprawować miał dyrektoriat (czyli 5 dyrektorów). Wzrosło znaczenia wojska, rządy dyrektoriatu były nieudolne a próby spisków ze strony rojalistów a także grupy F.N. Babeufa, miały doprowadzić do zamachu z 18 brumaire'a (to jest 9 XI 1799 r.), na skutek którego rządy w kraju objął sławny już wtedy generał Napoleon Bonaparte, został on pierwszym konsulem.

Rewolucja zlikwidowała feudalny porządek, wprowadziła równość wszystkich obywateli wobec prawa, a także wolność słowa oraz wyznania, doprowadziła do władzy burżuazję. Idee jej wywarły wielki wpływ na całą ówczesną Europę, przyspieszając tym samym proces kształtowania się nowoczesnych narodowych państw. Równocześnie doprowadziła do potwornych strat w ludziach oraz znacznego zniszczenia kulturalnego dziedzictwa.