Wypracowania

Wielka Rewolucja Francuska – kalendarium wydarzeń.

Uroczyste otwarcie przez króla Ludwika XVI posiedzenia Stanów Generalnych 5 maja 1789 r. otworzyło drogę dla przemian rewolucyjnych we Francji:

17.VI.1789 r. - podczas obrad Stanów Generalnych stan trzeci ogłasza się Zgromadzeniem Narodowym
9.VII. 1789 r. - Zgromadzenie Narodowe przekształca się w Zgromadzenie Konstytucyjne (tzw. Konstytuantę)
14.VII.1789 r. - lud Paryża zdobywa Bastylię, symbol królewskiego absolutyzmu
4-5.VIII.1789 r. - Konstytuanta uchwala reformy: znosi przywileje stanowe i podatkowe szlachty, proklamuje równość obywateli wobec prawa, uchyla ciężary osobiste chłopstwa, ale zachowuje w mocy te obowiązki feudalne chłopa, które dotyczą uprawianej przez niego ziemi
26.VIII.1789 r. - ma miejsce uchwalenie "Deklaracji praw człowieka i obywatela", która formułuje zasady nowego ładu we Francji; są nimi: suwerenność ludu, równość obywateli wobec prawa, prawo do opierania się uciskowi, tolerancja religijna, braterstwo, wolność słowa i prasy oraz prawo do wolności i własności
rok 1790 - Konstytuanta kontynuuje dzieło reform: jej uchwały likwidują ustrój cechowy oraz cła wewnętrzne, ustanawiają nowy podział administracyjny kraju i nowy system miar i wag, wprowadzają opodatkowanie szlachty i duchowieństwa, podporządkowują duchowieństwo władzom państwowym, zaś dobra kościelne na własność przejmuje państwo; uchwały te zobowiązują duchownych do składania przysięgi na konstytucję i pobierania wynagrodzenia od państwa
czerwiec 1791 r. - niepowodzeniem kończy się próba ucieczki króla Ludwika XVI i jego rodziny do Belgii; jej celem miało być pozyskanie pomocy przeciw rewolucji
3.IX.1791 r. - uchwalenie konstytucji wyznacza początek monarchii konstytucyjnej we Francji; konstytucja wprowadza podział władzy między króla (władza wykonawcza) i parlament (Zgromadzenie Prawodawcze, czyli Legislatywa - władza ustawodawcza) oraz cenzus majątkowy
kwiecień 1792 r. - pomiędzy Francją i Austrią wybucha wojna; do wojny po stronie Austrii dołączą się później Prusy
10.VIII.1792 r. - powstanie obala władzę królewską, król zostaje zawieszony w swych konstytucyjnych obowiązkach i uwięziony, władze wykonawczą przejmuje Rada Wykonawcza, której przewodzi G. Danton
22.IX.1792 r. - Konwent (nowe Zgromadzenie Narodowe) ogłasza zniesienie monarchii i ustanowienie republiki
21.I.1793 r. - Ludwik XVI zostaje ścięty
1793 r. - Anglia, Austria, Prusy, Hiszpania, Holandia i państwa włoskie zawiązują koalicję skierowaną przeciw rewolucyjnej Francji; w Wandei wybucha kontrrewolucyjne powstanie chłopskie, ale wojska republikańskie przeprowadzają jego szybką i brutalną pacyfikację
5.IV.1793 r. - na czele nowoutworzonego Komitetu Ocalenia Publicznego staje G. Danton
2.VI.1793 r. - jakobini doprowadzają do aresztowania żyrondystów w Konwencie i na drodze przewrotu przejmują władze we Francji
24.VI.1793 r. - opanowany przez jakobinów Konwent uchwala konstytucję, która gwarantuje dostęp do oświaty dla wszystkich obywateli (obowiązek jego zapewnienia ma spoczywać na państwie), nienaruszalność prawa własności, opiekę nad biednymi i pomoc bezrobotnym oraz wprowadza powszechne prawo wyborcze; konstytucja zyskuje akceptację w referendum i ma wejść w życie po zakończeniu wojny
10.X.1793 r. - we Francji następuje wzmożenie jakobińskiego terroru, dla którego pretekstem staje się zabójstwo J. Marata dokonane przez monarchistkę Karolinę Corday; powołany zostaje Trybunał Rewolucyjny (wydający jedynie dwa możliwe wyroki: uniewinniający lub skazujący na śmierć przez ścięcie), co ma usprawnić postępowania sądowe
27.VII. (9 thermidora) 1794 r. - dyktatura jakobinów zostaje obalona na drodze zamachu stanu, w którym udział biorą m. in. J. Fouché i P. Barras; M. Robespierre zostaje aresztowany, a później ścięty
sierpień 1795 r. - zwycięscy thermidorianie uchwalają nową konstytucję roku III, która oddaje władzę ugrupowaniom o umiarkowanym i centrowym obliczu; zgodnie z nową ustawą zasadniczą władzę ustawodawczą sprawuje parlament, składający z dwóch izb (Rady Starszych oraz Rady Pięciuset) mogących nawzajem blokować swoje prace, natomiast władza wykonawcza należy do 5 - osobowego Dyrektoriatu; konstytucja wprowadza poza tym cenzus majątkowy i pośrednie, dwustopniowe prawo wyborcze
5.X.1795 r. - powstanie monarchistów, które wybucha w Paryżu zostaje stłumione przez Napoleona Bonaparte
marzec 1796 r. - Babeuf organizuje tzw. "sprzysiężenie równych" reprezentujące tendencje socjalistyczne (postulaty zniesienia własności prywatnej i hasła równości społecznej); organizacja szybko zostaje wykryta, a jej członkowie skazani na śmierć i zgilotynowani
1797 r. - Francja podpisuje traktat pokojowy z Austrią w Campo Formio
9.XI.(18 brumaire'a) 1799 r. - Napoleon Bonaparte przeprowadza zamach stanu i obala rządy Dyrektoriatu, wprowadzając we Francji dyktaturę wojskową, na której czele sam staje