Krew jest odmiana tkani łącznej, której substancja międzykomórkowa ( osocze) jest płynna. W osoczu zawieszone są elementy morfotyczne czyli krwinki. Jedna z ważniejszych funkcji jaką pełni krew jest transport gazów oddechowych, a także transport produktów przemiany materii. Odgrywa też ważną rolę w termoregulacji umożliwiając wymianę ciepła między organizmem a otoczeniem.
Składniki morfotyczne krwi:
- Osocze - stanowi około 56% krwi. Zawiera ono 90-92% wody i jest mieszaniną różnych substancji organicznych takich jak białka, cukry, lipidy, kwasy tłuszczowe, hormony, witaminy. Skład osocza wchodzą substancje nieorganiczne (jony, rozpuszczone gazy). Białka osocza pełnią różnorodną funkcję.
- Fibrynogen - bierze udział w procesach krzepnięcia. Gdy z formy rozpuszczalnej przy udziale Ca2+ i pod wpływem enzymów przekształca się w włóknista fibrynę, tworzy się skrzepu. Skrzep chroni przed utratą płynów w razie uszkodzenia ciała i przerwania ciągłości naczyń oraz zabezpiecza przed wnikaniem ciał obcych do wnętrza organizmu. Białka osocza zwłaszcza albuminy, pełnia ważną rolę w zachowaniu proporcji objętościowych płynów w organizmie, zapobiegając ucieczce wody z naczyń do tkanek. Niektóre białka globularne warunkują odporność organizmu na wiele chorób.
- Erytrocyty - czyli krwinki czerwone są najliczniejszym elementem morfotycznym krwi. Dojrzałe erytrocyty ssaków są bezjądrzaste, małe i deskowate. Powstają z erytroblastów w czerwonym szpiku kostnym. Ich liczba jest utrzymywana na stałym poziomie. Krwinki żyją przez około 100 - 120 dni, po czym - gdy zawierają zbyt duży procent methemoglobiny - są wychwytywane prze śledzionę, gdzie następuje ich rozpad ( hemoliza).
- Białe krwinki - leukocyty charakteryzują się obecnością jądra i brakiem barwnika, a także różna ilością ziarnistości w cytoplazmie. Są one zdolne do czynnego przemieszczanie się ruchem pełzakowatym i przenikania prze ściany naczyń krwionośnych. Istnieją dwa typy białych krwinek:
- limfocyty - mogą one przekształcać się w inne typy komórek krwi i tkanki łącznej , a także wytwarzać przeciwciała odgrywające zasadniczą rolę w procesach odpornościowych.
- monocyty - to największe komórki krwi które oprócz fagocytowania ciał obcych, wytwarzają interferon - białko hamujące namnażanie się wirusów w innych komórkach.
- granulocyty - powstają w szpiku kostnym, ich główna rola to fagocytowanie bakterii i innych mikroorganizmów.
- Trombocyty - płytki krwi, które u większości kręgowców są małymi mniej więcej owalnymi komórkami o ostrych brzegach i stosunkowo dużym jądrze. Powstają w szpiku kostnym z dużych komórek macierzystych tzw. megakaricytów. Trombocyty zapoczątkowują procesy krzepnięcia.
Krzepnięcie krwi.
Procesy krzepnięcia wymagają obecności jonów wapniowych. W czasie pobierania krwi, w celu zabezpieczenia jej przed krzepnięciem, do pobieranej porcji dodaje się cytrynianu, który wiąże Ca2+. W warunkach fizjologicznych wątroba i płuca wytwarzają w małych ilości ach silny środek przeciwzakrzepowy - heparynę (zapobiega przypadkowemu krzepnięciu krwi w naczyniach), której synteza jest uzależniona od odpowiedniego zaopatrzenia organizmu w witaminę K.
Grupy krwi:
Badania prowadzone przez hematologów doprowadziły do wykrycia we krwi czynników chemicznych o charakterze antygenów i przeciwciał. W błonach erytrocytów są antygeny (aglutynogeny) dwóch rodzajów: A i B. Obecnie wiadomo, że antygen A jest niejednorodny i tworzy różne odmiany: A1, A2, itd. Stąd wyróżnia się m. in. A1, A2, A1B, A2B. W surowicy mogą znajdować się przeciwciała (aglutyniny): anty A(α) oraz anty B(β). Przeciwciała anty A powodują zlepiania (aglutynację) krwinek zawierających antygen A, a antygen B - Antygen B.
Na tej podstawie wyróżniono cztery podstawowe grupy krwi.
Charakterystyka podstawowych grup krwi:
Grupa
krwi
|
Aglutynogen w błonach
erytrocytów
|
Aglutynina
w surowicy
|
Grupy aglutynowane przez tę
|
A
|
A
|
β
|
B, AB
|
B
|
B
|
α
|
A, AB
|
AB
|
AB
|
-
|
-
|
O
|
-
|
α, β
|
A, B, AB
|
Znajomość grup krwi umożliwia prawidłowe przetaczanie (transfuzję) krwi. Osobnik z grupą AB, niemającemu przeciwciał, można przetoczyć wszystkie rodzaje krwi, bowiem nie "broni się" on przed żadnym antygenem. Osobnik z grupą O nie może mieć przetaczanej krwi żadnej innej tylko ), ponieważ mając przeciwciała alfa i beta, będzie aglutynował krew każdego rodzaju z wyjątkiem własnej grupy. To zasada uniwersalnego dawcy i biorcy ma jednak bardzo ograniczoną stosowalność, bowiem ilość przetaczanej krwi dawcy może stanowić mniej niż 1/10 krwi biorcy, a prócz tego we krwi znajduje się jeszcze wiele innych antygenów oraz przeciwciał, które mogą oddziaływać na siebie, powodując aglutynację krwinek.
Układ limfatyczny:
Układ limfatyczny lub chłonny to - oprócz układu krwionośnego - drugi system naczyń, powiązany z żylną częścią układu krwionośnego. Prawie w każdej przestrzeni międzykomórkowej występują cienkościenne, zaczynające się przestworami międzykomórkowymi, naczynia limfatyczne, zbierające limfę - płyn tkankowy gromadzący się w przestrzeniach międzykomórkowych. Drobne naczynia przechodzą w naczynia większe, które podobnie jak żyły, mają zastawki uniemożliwiające cofanie się limfy. Końcowe duże naczynia wlewają swoją zawartość do żył w pobliżu serca. Do układu limfatycznego zaliczamy tez węzły chłonne oraz takie narządy jak: migdałki, szpik kostny, grasica i śledziona, która pełni również funkcję zbiornika krwi. Węzły chłonne pełnią swoistą funkcję filtru, zatrzymującego ciała obce w obronie organizmu przed infekcjami.
Salix
Użytkownik
Punkty rankingowe:
Zdobyte odznaki:
0Salix
Użytkownik