Każdy organizm posiada jakiś sposób komunikowania się z otoczeniem i odbierania bodźców, informujących o warunkach środowiska. Za odbieranie różnego rodzaju bodźców odpowiadają wyspecjalizowane komórki receptorowe. Przetwarzają one bodziec (dźwiękowy, świetlny, termiczny itp.) na impuls nerwowy, który biegnie do mózgu. W mózgu informacja z receptora zostaje odpowiednio zinterpretowana i wyzwala się reakcja. U organizmów wyższych receptory znajdują się w narządach zmysłu, wyspecjalizowanych w odbieraniu określonego rodzaju bodźców. Oko jest narządem zmysłu najbardziej złożonym ze wszystkich i odbiera bodźce świetlne w różnych warunkach. W budowie oka wyróżnia się gałkę oczną oraz aparat ochronny.

Gałka oczna człowieka ma kształt lekko spłaszczonej kuli, położona jest w kostnym oczodole. Jej wnętrze wypełnia galaretowate ciało szkliste, otoczona jest kilkoma błonami, a od tylnej powierzchni odchodzi nerw wzrokowy. Błony otaczające gałkę oczną są trzy: zewnętrzna twardówka, środkowa - naczyniówka i wewnętrzna - siatkówka. Twardówka pełni funkcje ochronne, do niej przyczepione są mięśnie odpowiadające za ruchy gałki ocznej. Z przodu oka twardówka przechodzi w rogówkę. Rogówka jest przezroczysta, przepuszcza i w pewnym stopniu załamuje promienie świetlne, wpadające do oka. Nie jest ona unaczyniona, ale za to silnie unerwiona. Dlatego też jest niezwykle wrażliwa na wszelkie podrażnienia mechaniczne (ciała obce - kurz, piasek itp.) oraz na wysychanie. W przypadku podrażnienia rogówki uruchamiają się odruchy obronne - zaciskanie powiek i łzawienie. Innym wrażliwym elementem oka jest spojówka - przezroczysta błona pokrywająca gałkę oczną z przodu oraz wnętrze powieki. Wszelkie ciała obce, pocieranie oka czy nawet zbyt ostre światło mogą podrażniać spojówkę i spowodować poważne stany zapalne. Konieczna jest wówczas konsultacja z lekarzem okulistą.
 

Środkowa błona - naczyniówka - zawiera liczne drobne naczynia włosowate, odżywiające gałkę oczną. Na przedniej stronie oka naczyniówka tworzy tęczówkę - krążek mięśniowy zawierający różne rodzaje barwników, nadających barwę oku. Gama kolorów oczu jest dość szeroka - od odcieni żółtawych i piwnych przez niebieskie, fiołkowe i zielone aż do różnych odcieni brązu i czerni. Otwór w tęczówce to źrenica. Jej wielkość może ulegać zmianie bez naszej woli, w wyniku pracy mięśni gładkich tęczówki. Zmiana wielkości źrenicy to mechanizm regulujący ilość światła, wpadającą do oka. Przy słabym świetle źrenica jest rozszerzona, osiąga średnicę nawet 7-8mm. Silne oświetlenie z kolei powoduje zwężenie źrenicy nawet do 2mm, co chroni siatkówkę przed nadmiarem światła. Rozszerzenie źrenicy ma miejsce również podczas przeżywania silnych emocji, np. strachu, podniecenia czy szczęścia, a także w czasie patrzenia na przedmioty położone z bliskiej odległości. Wszelkie te zmiany powodują dostosowanie aparatu optycznego do jak najlepszego widzenia konkretnych obrazów i nazywa się je adaptacją oka. Za tęczówką i źrenicą położona jest soczewka oka. Ma ona kształt mniej więcej owalny, ulega jednak zmianom w zależności od sytuacji - przy patrzeniu na przedmioty bliskie wydłuża się w pionie, natomiast przy patrzeniu na przedmioty odległe uwypukla się, silnie załamując światło. Zdolność dostosowania kształtu soczewki do odległości, z jakiej widziany jest przedmiot to akomodacja.

Promienie świetlne przechodzą przez rogówkę, źrenicę, soczewkę, ciało szkliste i padają w końcu na siatkówkę w tylnej części oka. W siatkówce znajdują się właściwe komórki receptorowe - czopki i pręciki, wrażliwe na światło, jego natężenie oraz barwy. Tutaj generowany jest impuls nerwowy, biegnący nerwem wzrokowym do mózgu.