Pamiętniki - biografia autora
Jan Chryzostom Pasek z Gosławic pochodził z mazowieckiej szlachty, najprawdopodobniej z wsi Paski w powiecie sochaczewskim. Był synem Marcina. Urodził się w Goławicach około 1636 roku, natomiast nie mamy co do tego stuprocentowej pewności. Być może informacja ta znajdowała się na pierwszych 50 kartach pamiętnika, które zaginęły. Kształcił się – jak przystało na syna szlacheckiego – w rawskim kolegium jezuitów, gdzie nie radził sobie jednak najlepiej.
Około 1655/1656 roku zaciągnął się do wojska w trakcie trwającego już potopu szwedzkiego. Służył w chorągwi Stanisława Widlicy Domaszewskiego wojska, któremu dowodził hetman Stefan Czarniecki. Udał się z nią do Danii. Po powrocie z tych walk nie wrócił jednak do domu, ale wziął udział w kolejnym konflikcie, tym razem z Rosją. Walczył podczas bitw pod Połonką i nad Basią w 1660 roku. Pełnił funkcję przystawa, a więc opiekuna czy strażnika dla poselstwa moskiewskiego na przełomie roku 1664 i 1665. Istnieje domniemanie, że w tym czasie wziął także udział w samej kampanii moskiewskiej jako walczący, a nie tylko strażnik posłów. Kiedy niepłatne wojsko szlacheckie zawiązało konfederację przeciwko królowi, nie zdecydował się jednak przystąpić do tego związku, czyli rokoszu Lubomirskiego z 1665 roku. Przyznawał co prawda część racji zbuntowanym, jednocześnie jednak krytykował bratobójcze walki, które tego typu powstania tylko dodatkowo stymulowały. W roku 1667 zakończył karierę militarną i wrócił w rodzinne strony. Z żołnierza przeistoczył się w ziemianina. Objął stanowisko marszałka sejmowego. Ożenił się także (ku pewnemu zaskoczeniu środowiska) z Anną z Remiszewskich Łącką, wdową, matką 6 dzieci. Sprawował więc opiekę nad jej synem Krzysztofem i pięcioma córkami, z czego trzy posłał do klasztoru, a jedną z nich wydał za mąż za swojego krewniaka. Jako właściciel majątku ziemskiego radził sobie całkiem nieźle. Dzierżawił wsie: Skrzypiów, Magierów, Górna Wola, Niedzielska i inne. Uzyskiwał z nich niezłe dochody, mimo że w pamiętnikach można znaleźć regularne utyskiwania na ogrom pracy z tym związany. Do 1668 Pasek dzierżawił Klucz Olszowski. W 1668 wziął w dzierżawę wieś Miławczyce i Bieglów. W 1670 – przejął wieś Smogorzów, wniesioną w posagu przez jego żonę. W 1676 roku oddał go w dzierżawę, a sam za 10 000 złotych kupił wieś Skrzypiów i Zakrzów. Wszystkie te ruchy pokazują, że był gospodarzem aktywnym, szukającym optymalnych warunków utrzymania całej rodziny.
Jako przedstawiciel szlachty brał udział w elekcji Michała Wiśniowieckiego i Augusta II. Sporo czasu zajmowały mu rozprawy sądowe. Regularnie procesował się z sąsiadami, ale nie tylko. Uznawany był za bardzo kłótliwego, porywczego, ale i za wszelką cenę walczącego o swoje. Procesował się więc nie tylko o wsie, ale i krowy, o pobicie, o podwładnego, którego zabrał z zakonu cystersów, o najazd na dwór Choteckiego, którego dokonał przyczyniając się tym samym do śmierci jego żony. Źródła historyczne pozwalają wyobrazić go sobie jako wyjątkowego pieniacza, człowieka gwałtownego, okrutnego, którym rządziły emocje. Z pewnością daleko mu do spokojnie dożywającego starości weterana wojennego, czerpiącego przyjemność z obcowania z przyrodą, jak czasami próbuje się zaprezentować w pamiętnikach. Pasek procesował się co najmniej 18-krotnie, w tym pięciokrotnie skazano go na banicję, a w 1700 r. na infamię, a więc odmówiono mu honoru i dobrego imienia. Jan Chryzostom Pasek zmarł w 1701 roku, pochowany został w Budziszewicach.
