Pamiętniki - czas powstania utworu
„Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska pisane były najprawdopodobniej w latach 1690–1695 (a więc pod koniec jego życia). Nie jest to więc narracja pochodząca z zapisów wykonywanych możliwie regularnie przez wiele lat, a raczej zapis dobrze utrwalonych w pamięci autora opowieści, którymi podobno bardzo chętnie dzielił się ze swoimi słuchaczami znacznie wcześniej, niż zaczął spisywać pamiętniki (a to stało się niewiele na ponad 10 lat przed jego śmiercią). Wydane jednak zostały znacznie później, bo dopiero w 1836 roku. Ich wydanie zawdzięczamy hrabiemu Edwardowi Raczyńskiemu. Warto jednak dodać, że „Pamiętniki” wydano nie na podstawie rękopisu samego Paska, a na podstawie odpisu z XVIII wieku. „Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska bardzo szybko po wydaniu zrobiły ogromną karierę, stając się jednym z najważniejszych dokumentów życia polskiej XVII-wiecznej szlachty. Były cennym źródłem, z którego korzystali tacy twórcy w XIX wieku jak Adam Mickiewicz, Zygmunt Krasiński czy później Henryk Sienkiewicz. Swego rodzaju parodią „Pamiętników”, stylizowaną na gawędę szlachecką jest „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza, który w krzywym zwierciadle przedstawia wyobrażenie o wizerunku polskiej szlachty i jej późniejszym wykorzystaniu przez kolejne pokolenia.
