Spis treści:
- Fonoholizm można uznać za chorobę cywilizacyjną XXI wieku?
- Czym jest nomofobia?
- Phubbing może się przyczynić do zaburzenia relacji
- E-uzależnienia. Co może pomóc?
Fonoholizm można uznać za chorobę cywilizacyjną XXI wieku?
Uzależnienie od telefonu (fonoholizm) to problem, który może dotknąć każdego. Typowe objawy to:
- ciągły przymus korzystania ze smartfona,
- złość i frustracja, gdy nie można sprawdzić powiadomień na telefonie,
- spędzanie coraz większej ilości czasu przed telefonem kosztem snu, czasu spędzanego z przyjaciółmi i rodziną, czy obowiązków,
- oszukiwanie innych co do czasu spędzanego przed ekranem smartfona i zapewnianie, że ta kwestia jest pod kontrolą.
Osłabienie więzi społecznych to nie jedyny negatywny skutek wynikający z fonoholizmu. To cyberuzależnienie ma ich wiele i bywa nazywany jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Może powodować bóle oczu, głowy, problemy z koncentracją, przemęczenie i spadek nastroju. Godziny spędzone przed ekranem telefonu, zamiast na spacerze, często przyczyniają się do bólów i zwyrodnień mięśniowo-stawowych.
Według ekspertów ryzyko zaburzeń lękowych i depresyjnych zwiększa się w przypadku dzieci i młodzieży, które codziennie spędzają 4 godziny przed ekranem telefonu i komputera. Dlatego apelują do rodziców o czujność.
– Problem narasta, a na pewno się zmienia. Czas pandemii skoncentrował dzieci i młodzież na świecie wirtualnym, on służył do kontaktów, a wcześniej kontakty realizowało się normalnie w szkole. Dzieci wycofały się trochę w swój wewnętrzny świat, a co za tym idzie w wirtualny świat – w rozmowie z PAP wyjaśniła dr n. med. i dr n. o zdr. Jolana Ryniak, konsultant wojewódzka w dziedzinie psychoterapii uzależnień.
Dodała też, jak ważny jest dobry przykład, który rodzice dadzą dzieciom, jeżeli ograniczą czas spędzony przed ekranami smartfonów i komputerów.
Przeczytaj również: Uzależnienie od telefonu? 10 zasad higieny cyfrowej dla uczniów
Czym jest nomofobia?
Lęk przed utratą dostępu do telefonu jest nazywany nomofobią od angielskiego sformułowania „no mobile phone phobia”. Warto wiedzieć, że to uzależnienie nie dotyczy samego przedmiotu, jakim jest smartfon, ale od funkcji i możliwości, jakie on daje.
Osoba, która jest dotknięta tą przypadłością, ma poczucie, że wszystko, co ważne dzieje się poza nią, jeżeli nie patrzy właśnie w ekran telefonu. Zgubienie, a nawet rozładowanie telefonu, może spowodować atak paniki, duszności, czy przyspieszone bicie serca. Nomofobia utrudnia więc codzienne funkcjonowanie. W przypadku, gdy problem jest już poważny, warto skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty, niezależnie od tego, kto się z nim zmaga – nastolatek czy osoba dorosła.
Przeczytaj również: Cyfrowy detoks w szkole? Komentarz psychologa
Phubbing może się przyczynić do zaburzenia relacji
Obcobrzmiąca nazwa opisuje dobrze znane zjawisko, które staje się być coraz powszechniejsze. Osoba dotknięta tym problemem, zamiast słuchać i angażować się w rozmowę, ma oczy utkwione w ekran swojej smartfona, ignoruje otoczenie. Dokładnie tym jest phubbing. Słowo powstało z połączenia dwóch angielskich słów – phone (telefon) i „snubbing” (lekceważenie).
Takie zachowanie trudno odebrać pozytywnie. Długotrwałe ignorowanie rodziny, przyjaciół, współpracowników negatywnie wpływa na relacje międzyludzkie. Dlatego w trakcie spotkań na żywo warto wyciszyć powiadomienia i odłożyć smartfona.
Przeczytaj również: Dopamina czyni nas niewolnikami? Psycholog o uzależnieniu nie tylko od smartfonów
E-uzależnienia. Co może pomóc?
Uzależnienie od telefonu postępuje w czasie. Nie należy lekceważyć pierwszych objawów, np. statystyk w aplikacji monitorującej czas, który spędzamy online. Po ich zauważeniu warto zastanowić się, jaka jest przyczyna problemu. Czy telefon to sposób na zabicie czasu, radzenie sobie z samotnością, a może z lękiem?
Czasem problem da się rozwiązać samodzielnie, na przykład wyznaczając maksymalny czas, który można przeznaczyć na korzystanie z telefonu w ciągu dnia i tygodnia. Pozostałe godziny warto przeznaczyć na hobby, które nie jest związane z technologią i wymaga wyjścia z domu. Dobrym pomysłem mogą być spacery, jazda na rowerze, ogrodnictwo lub kurs tańca. Gdy to nie pomoże, warto skorzystać z pomocy specjalisty, np. terapeuty uzależnień.
Do końca czerwca trwa pilotażowy program leczenia e-uzależnień u dzieci przed rozpoczęciem nauki w szkole oraz w wieku szkolnym – do czasu ukończenia nauki w szkołach ponadpodstawowych. Bezpłatną pomoc bez skierowania można otrzymać w kilku ośrodkach w całej Polsce. Lista:
- Centrum Neuropsychiatrii „NEUROMED”, SPZOZ
ul. Borowska 181, 50-553 Wrocław - Stowarzyszenie MONAR, Poradnia Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień
ul. Wolności 70, 58-500 Jelenia Góra - Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnienia
ul. Szosa Bydgoska 1, 87-100 Toruń - Lubuski Ośrodek Profilaktyki i Terapii Osób Uzależnionych i Współuzależnionych LOPiT
ul. Jelenia 1A, 65-090 Zielona Góra - Stowarzyszenie MONAR, Poradnia Profilaktyki, Leczenia i Terapii Uzależnień
ul. Tuszyńska 123/125, 93-376 Łódź - Centrum Rehabilis Sp. z o.o.
ul. Zaborska 24B, 32-600 Oświęcim - SZPZLO Młodzieżowa Poradnia Profilaktyki i Terapii „Poza Iluzją” Warszawa-Mokotów
ul. Dąbrowskiego 75a, 00-401 Warszawa - ETAP Ośrodek Profilaktyki i Terapii dla Młodzieży i Dorosłych
ul. Włókiennicza 7, 15-464 Białystok - Śląska Fundacja Błękitny Krzyż z Bielska-Białej
ul. Ignacego Paderewskiego 3, 43-200 Pszczyna
ul. Nad Białką 1b, 43-500 Czechowice-Dziedzice - Centrum Medyczne Multimed Tadeusz Jucyk
ul. Wojska Polskiego, 65-500 Konin - NZOZ Poradnia Profilaktyczno-Społeczna „NZOZ PPS”
ul. Klonowica 1A, 70-241 Szczecin
Można liczyć nie tylko na poradę lekarską diagnostyczną i terapeutyczną, ale także m.in. sesję psychoterapii grupowej, indywidualnej, psychoedukacyjnej, rodzinnej.
Źródła: gov.pl, pacjent.gov.pl, naukawpolsce.pl, pzn.org.pl
Przeczytaj również:
Zabawka znienawidzona przez nauczycieli. Przeszkadza czy pomaga uczniom?
Do szkoły rowerem albo na hulajnodze? Sprawdź przepisy ruchu drogowego
"Ustawa Kamilka" w szkołach. Zaświadczenie o niekaralności dla rodziców?
