Fidget spinner – pomaga czy przeszkadza uczniom?

Niewielka sensoryczna zabawka jest reklamowana jako sposób na poprawę koncentracji. Jak zaczęła się moda na fidget spinner? Dlaczego nauczyciele nie chcą, aby uczniowie używali tego gadżetu na lekcjach? Jakie wnioski wynikają z badań naukowych?

Spis treści:

Jak zaczęła się moda na fidget spinner?
Fidget spinner – pomaga czy przeszkadza uczniom?
Utrzymanie koncentracji – badania naukowe

Jak zaczęła się moda na fidget spinner?

Fidget spinner to sensoryczna zabawka, która jest reklamowana, jako sposób na stres, nudę, poprawę koncentracji u dzieci i młodzieży. Mowa na przykład o osobach nadpobudliwych ruchowo czy z ADHD.

Pomysł na ten niewielki gadżet narodził się w Stanach Zjednoczonych ponad trzydzieści lat temu. Catherine Hettinger, która jest inżynierem, wymyśliła go dla swojej córki. Wynalazek został opatentowany w 1997 toku, ale dopiero kilkanaście lat później po zabawkę sięgnęła nauczycielka z Teksasu. Uznała, że może pomóc uczniom, którzy bawią się ołówkiem lub długopisem na lekcjach. Nie spodziewała się, że gadżet aż tak spodoba się nastolatkom i pojawi się moda na fidget spinner.

Przeczytaj również: Fenomen układania. Ile elementów liczą największe puzzle na świecie?

Fidget spinner – pomaga czy przeszkadza uczniom?

Nauczyciele szybko dostrzegli, że gdy wszyscy uczniowie w klasie mają fidget spinner, to sytuacja wymyka się spod kontroli. Zanim w amerykańskich szkołach zaczęły pojawiać się zakazy związane z przynoszeniem lub korzystaniem z tej zabawki na lekcjach, stosowano inne metody. W jednym z artykułów „USA Today” cytował nauczycielkę z North Grafton w stanie Massachusetts, która pozwalała uczniom na korzystanie z fidget spinner pod ławką. W jej opinii zabawa była niebezpieczna, bo np. rozpędzona uderzały o ławki. Komisja Europejska uznała fidget spinner za jeden z najniebezpieczniejszych produktów 2017 roku, ale z innego powodu (możliwości połknięcia przez dzieci).

Szkoły, które ograniczały lub wprowadzały zakaz używania fidget spinner na lekcjach, tłumaczyły to nie tylko o bezpieczeństwie uczniów. Dyrektorka podstawówki Evanston w stanie Illinois, cytowana przez „Live Science”, stwierdziła, że gadżet rozprasza dzieci. Bellevue Independent Schools w Kentucky wymagała zaświadczenia lekarskiego od uczniów, którzy chcieli przynieść go do szkoły.

Nauczyciele dostrzegli, że fidget spinner może odwracać uwagę dziecka, które ma go w zasięgu wzroku, nawet jeżeli bawi się nim kolega lub koleżanka z ławki. Problemem może być również charakterystyczny dźwięk, który wydaje po wprawieniu go w ruch. Zakazy pojawiły się nie tylko w USA, ale także w Polsce (np. w Pleszewie w woj. wielkopolskim).

Przeczytaj również: Kostka Rubika - ponadczasowa łamigłówka powstała 50 lat temu

Utrzymanie koncentracji – badania naukowe

Fidget spinner stał się na tyle popularną zabawką nie tylko dla dzieci i młodzieży, że zainteresowali się nią także naukowcy. Co zauważyli?

spinnery — Fidget spinner – pomagają w utrzymaniu koncentracji? / fot. 123RF/PICSEL

Dr Julia Soares, kognitywistka i adiunkt psychologii w Mississippi State University, również zajmowała się tą kwestią. Była współautorka badania, w którym sprawdzano, jak używanie tego popularnego gadżetu wpływa na zapamiętywanie szczegółów filmu przez studentów. Okazało się, że osoby, które bawiły się fidget spinnerem wypadły gorzej niż, te, które tego nie robiły. Podobne wnioski wynikają z wcześniejszego badania, które dotyczyło małych dzieci z ADHD. Eksperci dostrzegli, że zabawka miała negatywny wpływ na ich uwagę (uczniowie byli mniej skupieni na lekcji i poleceniach nauczyciela).

W przeglądzie większej liczby badań z 2022 roku zwrócono uwagę na pozytywne strony tych i innych zabawek sensorycznych. Okazuje się, że mogą pomóc w regulacji emocji. Jednak eksperci podkreślają, że negatywny wpływ na koncentrację podczas lekcji i na proces uczenia się jest większy niż wspomniane korzyści.