Galicja doby autonomicznej, to okres prężnego rozwoju szkolnictwa, jakiego nie odnajdziemy pod innym zaborem. Pierwsze wzmianki dotyczące zmian systemu kształcenia wprowadzała ustawa szkolna z 14 maja 1869 roku. W swojej pracy ograniczam się jednak tylko do systemu edukacyjnego nauczycieli, jako podstawy oświatowej.

Podstawowymi instytucjami spełniającymi zadanie wykształcenia nauczyciela, miały być seminaria nauczycielskie - tzw. Lehrer bildung sanstalten. Były one pomyślane jako cztero letnie szkoły państwowe, z kategorycznym rozdziałem płci, dostępne dla wszystkich, bez względu na narodowość i wyznanie. Kandydaci musieli spełniać jednak pewne warunki w zakresie cech natury:

  • Fizycznej - nie wolno było przyjmować osób ułomnych i niepełnosprawnych.
  • Moralnej - nie wolno przyjmować ateistów
  • Intelektualnej - powinni się wykazać odpowiednimi wiadomościami podczas egzaminu wstępnego

Egzamin do seminarium nauczycielskiego, opierać się miał na programie niższej szkoły realnej lub gimnazjum, ale mogli do niego podchodzić także zdolniejsi absolwenci szkół ludowych, po kursach przygotowawczych.

Pobieranie nauki w tych szkołach miało być bezpłatne - a nawet, najzdolniejsi, ale ubodzy studenci, liczyć mogli na pomoc stypendialną z funduszów państwowych. Warunkiem jednak starania się o to stypendium, było złożenie deklaracji, że po ukończeniu nauki przez okres, co najmniej sześciu lat, będzie się pracować w publicznych szkołach ludowych.

Ministerstwo oświaty miało zdecydować o języku wykładowym seminariów, a także o mianowaniu i odwoływaniu dyrektorów, oraz nauczycieli tych szkół, powoływaniu komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych, miało też wyznaczać ich kompetencje.

Razem z każdym seminarium męskim, jedną strukturalną całość, miała tworzyć "szkoła ćwiczeń", gdzie kandydaci odbywaliby zajęcia praktyczne.

Niezależnie od tego w seminariach żeńskich miały być organizowane "ogródki dziecięce", prowadzone według założeń Froebla. Celem ich miało być zapoznanie kandydatek metodą wychowania dzieci w wieku przedszkolnym.

Każde seminarium męskie, miało także posiadać odpowiedni kawał gruntu, dla przysposobienia i ćwiczeń w gospodarstwie wiejskim.

Prócz powyższych pomysłów ustawa nakreślała ogólnie, zakres programu nauczania seminariów. Trzeba też zauważyć, że dążyła do ujednolicenia wszystkich seminariów, pod względem cech ustrojowych, w całej monarchii austriackiej i na terenach Galicji. Było to wynikiem sporów i długiego procesu dochodzenia do porozumienia i kompromisu.

Po naniesieniu poprawek, do programu seminariów przez Ministerstwo oświaty, Rada Szkolna Krajowa opracowała prowizoryczny statut, którym miały się rządzić te szkoły. Został on wydany zarządzeniem z 25 lutego 1871 roku.

W myśl tego rozporządzenia, nauczanie trwać miało trzy lata, i odbywać się pod nadzorem dyrektora, trzech nauczycieli starszych, odpowiedniej ilości nauczycieli młodszych oraz pomocników nauczycielskich. Ubiegający się o przyjęcie do seminarium, muszą najpierw, wykazać się: dokumentem stwierdzającym ukończenie 15 roku życia, zaświadczeniem o fizycznej zdolności wykonywania zawodu, świadectwem moralności oraz dobrymi wynikami egzaminu wstępnego - pisemnego i ustnego.

Rekrutację do szkoły, powinno się przeprowadzać w zasadzie na początku każdego roku szkolnego, a liczba przyjętych do jednej klasy nie może przekroczyć czterdziestu. Pod koniec każdego roku szkolnego, odbywać się ma klasyfikacja, w wyniku, której uczniowie wykazujący postępy w nauce, uzyskują promocję do następnej klasy. Ci, którym się to nie udało, mogą powtarzać klasę, ale tylko raz.

Po ukończeniu trzyletniego nauczania, uczniowie poddawani są egzaminowi dojrzałości, z wszystkich przedmiotów. Jego zdanie, upoważniało do podjęcia pracy w szkole ludowej w charakterze zastępcy nauczyciela, posadę stałą natomiast, można otrzymać po odbyciu, co najmniej, dwuletniej praktyki i zdaniu kolejnego egzaminu. Zarówno jeden jak i drugi egzamin, odbywa się przed komisją wyznaczoną przez ministra, na wniosek Rady Szkolnej Krajowej.

Ponieważ organizowanie lokalów, odpowiednich sprzętów i obsadzanie stanowisk, zabrało sporo czasu, status udało się wprowadzić w życie, i to częściowo, dopiero 1 maja 1871 roku. Wtedy to Rada Szkolna Krajowa postanowiła, otworzyć seminaria męskie w Krakowie i we Lwowie, oraz żeńskie w Przemyślu i we Lwowie. Wprowadzono tam od razu wszystkie trzy klasy. Nieco później, 1 września, otwarto kolejne seminaria: męskie w Starym Sączu, Rzeszowie, Tarnopolu i Stanisławowie, oraz żeńskie w Krakowie. W szkołach tych, za wyjątkiem męskiego w Rzeszowie, i żeńskiego w Krakowie, początkowo utworzono tylko po dwie klasy, pierwszą i drugą, gdyż miały być to szkoły rozwojowe.

Z chwilą utworzenia seminariów, uległy likwidacji dotychczasowe szkoły pedagogiczne - preparandy. Uczniom preparand, przysługiwało przyjęcie do odpowiedniej klasy seminarium, bez egzaminów wstępnych.

Około 1875 roku, na wniosek Ministerstwa, dla dziewcząt wprowadzono dodatkowo czwarty rok nauki, dosłownie w celu zniechęcenia, zbyt dużej i tak już ilości kandydatek. Natomiast do seminariów męskich wprowadzono jeden rok kursy przygotowawczego, co pozwoliło podwyższyć i wyrównać poziom między kandydatami.

Brak funduszy państwowych, przyczynił się powoli, do tworzenia znacznej liczby prywatnych seminariów nauczycielskich, których w 1914 roku było już 25. Siły konserwatywne przeciwstawiały się oddziaływaniu ugrupowań postępowych na nauczycielstwo ludowe. I dlatego tez Rada Szkolna Krajowa zmierzała do obniżenia poziomu nauczania w seminariach, do zwiększenia oddziaływania kleru na kształcenie, szczególnie nauczycieli szkół ludowych. W tym celu otwierano dla seminarzystów internaty, w których narzucano zasady religii katolickiej. Wstecznym krokiem było też, wprowadzenie ustawą z 1907 roku, dwóch odrębnych typów seminariów nauczycielskich:

  1. Przyrodniczo - gospodarcze, dla nauczycieli szkół wiejskich.
  2. Językowo - rysunkowe, dla nauczycieli szkół miejskich.

Ostatnie przed wojna sprawozdanie Rady Szkolnej Krajowej, wykazało, że w Galicji było 18 męskich i 4 żeńskie seminaria państwowe.

Seminaria męskie:

  • Kraków, Tarnów, Rzeszów, Lwów, Stanisławów, Tarnopol, Sambor, Sokal, Zaleszczyki, Stary Sącz, Kęty, Rudnik, Czortów, Krosno.

Seminaria żeńskie:

  • Kraków, Lwów, Przemyśl, Brzeżany.