S3. Szkoła Summerhill została utworzona w 1921 roku, przez A. S. Neilla, w czasach, kiedy prawa jednostki były mniej szanowane niż obecnie. W większości domów dzieci bito, a podstawowym narzędziem wychowawczym była surowa dyscyplina.
S6. Summerhill jest społecznością liczącą około stu osób. Większość to dzieci w wieku pomiędzy 5 a 18 rokiem życia. Resztę stanowią nauczyciele, opiekunowie i pracownicy. W szkole dostępny jest szeroki wybór przedmiotów, do poziomu GCSE i powyżej niego (*angielskie państwowe egzaminy dla uczniów w wieku 16 lat). Na początku każdego semestru starsi uczniowie zapisują się na zajęcia i przygotowywany jest plan lekcji. Mimo to nie ma żadnego przymusu uczestniczenia w nich.
S7 Oprócz zorganizowanych zajęć, uczniowie mają wolny dostęp do pracowni plastycznej, stolarskiej i komputerowej.Jest tam także przestrzeń, gdzie dzieci mogą przebywać, bawić się, prowadzić życie towarzyskie, grać w gry, być twórcze itp. Dorośli nie organizują dzieciom czasu, to one same tworzą zajęcia dla siebie. Tak więc sport, zabawy i inne formy aktywności inicjowane i realizowane są przez dzieci i dorosłych, zależnie od potrzeby.
S8 Ważnym aspektem życia w Summerhill jest prawo do zabawy. Lekcje są nieobowiązkowe. Nie ma presji autorytetu dorosłych ani podporządkowywania się ich poglądom, mimo że sama społeczność wymaga od każdego rozsądnego i odpowiedzialnego zachowania. Znęcanie się nad słabszymi, wandalizm czy zachowania antyspołeczne rozstrzygane są przez demokratycznie wybranych rzeczników praw obywatelskich, lub przez całą społeczność w trakcie codziennych spotkań.
S9 U podstaw głoszonej przez Aleksandra S. Neilla koncepcji pedagogicznej leży głębokie przekonanie, iż dziecko jest z natury dobre i że ma wszelkie dane, by być szczęśliwe. Zakładano też, iż każda jednostka ludzka ma jakby zakodowaną w sobie tendencję do moralnego dobra, dzięki której w warunkach swobody zwycięsko wychodzi w procesie naturalnego dojrzewania. Dlatego A. S. Neill uważał, że zapewniając wychowankom szeroki zakres swobód, skutecznie się ich wdraża do samodzielnych działań oraz przyzwyczaja do odpowiedzialności za własne decyzje i czyny, a tym samym pogłębia u nich zaufanie do siebie samych, a także poczucie niezależności i tożsamości.
S10 Wychowanie w swobodzie — co z naciskiem podkreślał A. S. Neill ~~~- nie może jednak oznaczać swawoli czy anarchii lub zaspokajania Wszelkich kaprysów wychowanków.
tzn. każdy z nich może robić, co chce, ale pod ^Warunkiem, że postępowaniem swym nie ogranicza swobody pozostałych kolegów i dorosłych. Pewnym ograniczeniem wolności w szkole A. S. Neilla był ramowy rozkład dnia, który w najogólniejszych zarysach przedstawiał się następująco: s11 815-9°° — śniadanie; 9°°-930 — słanie łóżek; 930-1230 — zajęcia lekcyjne; 1230-1330 — lancz; 1330-16°°
— czas wolny; 16°° — podwieczorek; 17°° — początek zajęć rekreacyjnych, trwających zazwyczaj do późnego wieczora (por. A. S. Neill, 1980,s. 27 i n.).
Pomimo szerokiego zakresu swobód, całkowitej dobrowolności uczęszczania do szkoły, uczniowie wykazywali zadowalający poziom osiągnięć szkolnych, a ich frekwencja na lekcjach wynosiła blisko 100%. Rezultat taki był możliwy zarówno dzięki niezwykle życzliwym i serdecznym stosunkom, jakie łączyły nauczycieli i uczniów, jak również znikomej liczebności klas (na ogół nie więcej niż 3-4 uczniów).
S12 Doniosłą rolę w koncepcji pedagogicznej A. S. Neilla spełniał także postulat rozwijania samorządności uczniów. Odbywało się to na gruncie zalecanego tam samorządu internatowego lub szkolnego. Do jego kompetencji należało podejmowanie decyzji we wszystkich sprawach życia internatowego i szkolnego, oprócz przyjmowania lub odwoływania nauczycieli i wychowawców oraz załatwianie spraw związanych z zaopatrzeniem. Podstawowym zadaniem samorządu było uchwalanie przez głosowanie przepisów, szczególnie dotyczących zapewnienia wychowankom (uczniom) zdrowia i bezpieczeństwa, oraz rozwiązywanie różnych spornych kwestii, jakie powstawały wśród dzieci i młodzieży. Główną formą organizacyjną samorządu były zebrania cotygodniowe oraz zwoływane w trybie specjalnym (por. J. Konopnicki, 1977, s. 235 i n.).
Podobnie jak inni wielcy pedagogowie, A. S. Neill stawiał wysokie wymagania wychowawcom i nauczycielom. Domagał się, aby szczególną pomoc okazywali dzieciom nieszczęśliwym i „zepsutym", które są w stanie wojny z samymi sobą, a w następstwie również z otoczeniem. Zabiegano nie tylko o rozwój intelektualny, lecz także o bogate życie emocjonalne wychowanków.
S13 Podstawą koncepcji pedagogicznej A.S. Neilla jest założenie, iż dziecko to istota będąca dobrą z natury, zaś warunek wydobycia z niego zasobów naturalnego dobra, to danie mu pełnej swobody w działaniu; s14 Wszystkie dzieci są ze swej natury również mądre i rozsądne, same więc wiedzą, czego potrzebują na określonym etapie życia. Jednak większość dzieci od samych początków życia, ma uniemożliwiony naturalny rozwój ze strony dorosłych, którzy dążą do jego zniewolenia (które to przynosi korzyści jedynie rodzicom).
S15 Dlatego też, A.S. Neill, za główny punkt wychowania przyjął zachowanie albo przywracanie dziecku szczęścia, które zapewni mu możliwość "radosnej pracy i godziwego życia" s16 Neill wykorzystuje w swojej koncepcji zasadę "czekać i patrzeć" (wait and see) - wg niego dziecko same potrafi kierować własnym rozwojem poprzez postępowanie zgodnie ze swoją osobowością. Rolą wychowawcy jest jedynie stwarzanie wychowankom odpowiednich warunków dla ich swobodnego rozwoju, i przede wszystkim - nie wywieranie jakiejkolwiek presji fizycznej czy moralnej. S18. A. S. Neill był surowym przełożonym swoich nauczycieli i stawiał im wysokie wymagania, co podyktowane było przekonaniem, iż przyczyny niepowodzeń szkolnych tkwią nie w dzieciach, lecz właśnie w nauczycielach.
Celem wychowania zdaniem Neilla jest wolność, a wolność to radość robienia tego, co sprawia dziecku przyjemność z zachowaniem granic innych ludzi
to nie przymus i kary powinny stanowić fundamenty szkoły - czasami wystarczy najzwyczajniej obdarzyć dziecko zaufaniem. "Nie mogę uwierzyć, że zło jest wrodzone" A.S. Neill
Komentarze (0)