Filozofia jest dziedziną wiedzy, obejmującą szeroki zakres zagadnień ogólnoludzkich, dotyczących świata i człowieka oraz stosunków jakie zachodzą miedzy nimi. Filozofia próbuje przedstawić całościowy obraz świata, porusza problemy dotyczące istoty oraz struktury świata, kierunków jego rozwoju, istoty oraz statusu świadomości człowieka, źródeł poznania, porusza problemy etyczne, szuka wyjaśnienia sensu ludzkiego istnienia i sposób życia.

Rozważania filozoficzne zawsze muszą mieć jakieś podstawy. Filozoficzne wnioski, oparte na rozważaniach z zakresu nauk przyrodniczych wchodzą w skład filozofii przyrody. Obok nazwy "filozofia przyrody" używa się też nazwy "filozofia nauk przyrodniczych" i choć mają one nieco odmienne znaczenie, gdyż pierwsza sugeruje skupienie się stricte na przyrodzie, druga na badaniu nauk, które przyrodą się zajmują, to używa się ich zamiennie, gdyż badanie przyrody, bez odwoływania się do nauki byłoby niemożliwe. Filozofia przyrody, korzystając z dorobku nauk badających przyrodę stara się wyciągać wnioski i analizować je pod kątem filozoficznym. Obraz świata, który prezentują nauki przyrodnicze jest odpowiedzią na pytanie "jak, w jaki sposób" i ma charakter ilościowy. Filozofia przyrody poszukuje odpowiedzi na pytanie "dlaczego" a obraz świata, jaki chce dać ma charakter jakościowy.

W szukaniu odpowiedzi na pytania, jakie stawia filozofia przyrody należy uważać na to, by badając nauki empiryczne nie ograniczyć się wyłącznie do powtarzania ich twierdzeń czy do ich analizowania wyłącznie pod kątem metodologicznym. Takie zadania stawia filozofia nauki, filozofia przyrody nie ogranicza się do takich rozważań.

Filozofów przyrody interesuje przyroda oraz zjawiska w niej zachodzące. Od zarania dziejów myśliciele, zastanawiając się ad istnieniem świata i jego działaniem dochodzili do wniosku, że od zawsze musi istnieć jakaś pierwotna materia, która jest zasadą wszystkich zmian.

Grecki filozof, Anaksymander z Miletu żyjący na przełomie VII i VI w. p. n. e., autor pierwszego filozoficznego greckiego dzieła "O przyrodzie" twierdzi, że istnieje jedna zasada wszechświata, zmienne zjawiska posiadają stałą naturę. Tą stałą zasadą, pierwotną materią jest bezkres, czyli coś, co nie jest którymś z gatunków materii, jak np. woda czy ogień. Dopiero z bezkresu wyłania się świat na zasadzie wyłaniania się przeciwieństw,

w procesie powstawania przyrody, który powoduje wieczny ruch przeciwieństwa te oddzieliły się od siebie.

Anaksymenes z Miletu, żyjący w VI w. p. n. e. twierdził, ze świat jest bezkresny a ruch wieczny. Zasadą, pierwotną materią jest powietrze, które wypełnia bezkres. Powietrze może mieć różną gęstość i przechodzić

w różne stany, np. wodę, ziemię, ogień. Powietrze utrzymuje ciała przy życiu, dusza, czyli tchnienie to także powietrze. Było wiec ono dla Anaksymanesa podstawą bytu.

Parmenides z Elei, żyjący na przełomie VI i V w. p. n. e. nauczał, że przyroda nieustannie się zmienia, pierwotna materia, zasada bytu jest zaś stała i niezmienna, przejawia się tylko w zmiennych zjawiskach. Twierdził, że nie możliwe jest, aby powstało coś z niczego, świat więc istnieje od zawsze, jednak nieustannie się przeistacza.

Empedokles z Agrygentu, sycylijczyk żyjący w V w. p. n. e. stwierdził, że istnieją cztery jakościowo różne składniki świata, cztery rodzaje materii: woda, ziemia, powietrze i ogień. Są one niezmienne, ale zbiegając się ze sobą tworzą zmienne rzeczy, które mogą powstawać i ginąć. Żywiołami kierują w świecie dwie potężne siły: miłość i niezgoda, dzięki którym składniki łączą się ze sobą.

Demokryt z Abdery, żyjący w IV w. p. n. e. twierdził, że materia składa się z atomów (odpowiednik żywiołów Empedoklesa), niepodzielnych i niezmiennych cząstek, które poruszając się w przestrzeni wytwarzają zmienny, coraz to nowy układ świata. Atomy posiadają własności ilościowe, takie jak kształt, położenie, porządek a ich cechą jest ruch, dzięki któremu poruszają się w próżni i łączą za pomocą haków i odnóg. W przyrodzie wszystko odbywa się mechanicznie, bez określonego celu, jednakże nic nie jest przypadkowe, gdyż wszystko podlega prawom natury.

Przemyślenia starożytnych filozofów przyrody, choć nie mające często oparcia w naukowym doświadczeniu, niosą ze sobą sporo prawdy i stały się podłożem do powstałych później nauk biologicznych. Bezustannie prowadzone są badania przyrody, co z czasem staje się coraz łatwiejsze dzięki rozwojowi nauki

i techniki. Jednak podstawy, jakie dali starożytni myśliciele są niezastąpione i świadczą o potędze ludzkiego umysłu, który zadawał pytania i szukał na nie odpowiedzi.

Przez wieki człowiek coraz więcej wiedział o otaczającym go świecie, rozwój nauk przyrodniczych postępuje z każdym dniem. Równocześnie, mając wiedzę o świecie człowiek ma możliwości większego ingerowania w świat przyrody, co niesie sporo niebezpieczeństw. Dziś ludzkość zaczyna uświadamiać sobie te zagrożenia i próbuje przeciwdziałać. Człowieka stara się stworzyć zrównoważoną gospodarkę, która będzie

w stanie zaspokoić jego potrzeby, nie niszcząc przyrody. Równowaga w przyrodzie musi być zachowana, aby nie doszło do degradacji. Współczesna ekologia widzi zatrważające zjawiska, takie jak nadmierna eksploatacja lasów, łowisk rybnych, emisja siarki i węgla do atmosfery, powodujące kwaśne deszcze i dziurę ozonową. Skutki nie dbania o przyrodę są tragiczne, prowadzą do zanieczyszczenia środowiska, ocieplenia klimatu, wymierania całych gatunków w świecie roślinno - zwierzęcym, w końcu uderzają w samego człowieka powodując choroby cywilizacyjne i problemy takie jak głód czy kataklizmy spowodowane zmianami klimatu.

Świat przyrodniczy wytworzył niesamowite bogactwo gatunków biologicznych, które przez wieki miały możliwości rozwoju i egzystencji. Dziś, gdy człowiek przestaje dbać o przyrodę, ingeruje w nią

i świadomie, czy też nieświadomie niszczy, proces ten odwrócił się i dochodzi do ginięcia całych gatunków, bez szans ich odtworzenia. Choć nauka zrobiła wielki krok na przód w stosunku do rozważań starożytnych filozofów przyrody to w porównaniu do dawnych czasów świat przyrody- zamiast odradzać się ginie. Wiedza teoretyczna, którą posiadł człowiek okazuje się niewystarczająca w obliczu klęski natury, której stajemy się świadkami.

Człowiek współczesny, żyjący w świecie ogarniętym przez technikę nie jest zwolniony z obowiązku troski o świat i zadawania sobie pytań i szukania na nie odpowiedzi, jak to czynili starożytni filozofowie przyrody i jak to czynią myśliciele współcześni. Współczesna filozofia przyrody zajmuje się problemami

i stawia pytania, które są wciąż aktualne a odpowiedzi na nie szukać należy we współczesnym świecie.

Człowiek współczesny odszedł od natury mając wrażenie, że jest w stanie podporządkować ją sobie. Dlatego świat przyrody zaczął mu się przeciwstawiać, gdyż jego prawa są niezmienne. Tylko odgadnięcie reguł, którymi rządzi się przyroda oraz harmonijne podporządkowanie się nim uratować może świat od zagłady, a tym samy może odżyć sam człowiek, który zaczął zatracać się w świcie cywilizacji stworzonym przez siebie,

w którym czuje się nieszczęśliwy i zniewolony.

Filozofia przyrody uświadamia problemy współczesnego świata, które są rozwiązywane różnymi metodami, czy to empirycznie, czy też spekulatywnie. Wraz z upływem czasu tradycyjne problemy filozofii przyrody są rozwiązywane dzięki naukom przyrodniczym. Jednak, jak wskazuje Kazimierz Jodkowski, świat przyrody jest tak dalece skomplikowany i złożony, że na niektóre pytania niemożliwe staje się udzielenie odpowiedzi. Nauka okazuje się niewystarczająca w obliczu zagadek i nie wytłumaczalnych zjawisk, jakie zachodzą w przyrodzie. Przyroda co chwilę zaskakuje człowieka, który pomimo ogromnego rozwoju technicznego i cywilizacyjnego okazuje się słaba istotą w starciu z siłami natury.

.