Postarajmy się określić, co oznacza słowo " orientacja " - możemy je określić jako trafne rozumienie sytuacji, umiejętność rozeznania się w czymś, znajomość czegoś, zrozumienie sprawy jakiegoś problemu, zagadnienia, skłanianie się ku jakiemuś kierunkowi np. w polityce.

Możemy też definiować ją jako pewien schemat założeń, jakie chcemy zrealizować przez dostosowanie odpowiednich do tego metod. Należy do części składowych, pełni funkcje subiektywnych elementów naszego życia. Uwarunkowanie jej w naszym życiu jest jednak obiektywne, reguluje odniesienia człowieka z otaczającą rzeczywistością. Można w niej wyróżnić takie funkcje efektywną, dyrektywną i poznawczą. Jest ona pewnym sposobem widzenia świata w toku ewolucji i ciągłych przemian.

Są takie pojęcia w języku polskim, które są bliskoznaczne, jeśli chodzi o zakres i znaczenie pojęciom wymienionym w tytule naszych rozważań, mowa tu o takich pojęciach dotyczących; postawy, planów życiowych, aspiracji i stylów życiowych.

Często bywa tak, że podczas wykonywanego doświadczenia korzystamy z wyżej wymienionych teorii i przez to posiadamy zdolność,( zresztą było to wcześniej zaznaczane przez Brunera(1978)),wykraczania ponad wszelkie dochodzące do nas informacje ze zmysłów, dlatego, że ludzie w teoriach orientacyjnych należą do podmiotu oddziaływującego i sami są kreatorami własnego życia, a ich zachowania nie tworzą funkcji empirycznej.

Określając teorie orientacji, jeśli chodzi o ich stosunek do pewnej określonej postawy, można je określić jako pełne dynamizmu zachowania mające swoje punkty działania w niektórych elementach otaczającego świata; mamy tu na myśli pewne zaplanowane osiągnięcia sposoby ich zdobycia. Dlatego uważam, że całkowicie jest zrozumiałe określanie przez niektórych postawy, to znaczy orientacji skierowanej wobec wszelkich jednostek tego świata( myślimy tu o ludziach czy instytucjach).

Dokonując analizy pewnego powiązania pomiędzy naszą aspiracją a życiowymi orientacjami, idąc za myślą A.Janowskiego, iż ta nasza aspiracja począwszy od motywacji ku orientacjom jest najważniejsza na jej ukształtowanie wpływają: pewne zachowania, wartościowanie sytuacji, życzenia i oczekiwania. Jeśli chcemy zbadać orientacje i aspiracje to dochodzimy do wniosku, że mamy do czynienia ze zjawiskiem w dwóch aspektach. Z tą jednak różnicą, że te pierwsze odnoszą się do dążeń a drugie do życzeń.

W planie życiowym nie zaznacza się wyłącznie aspiracji pojedynczego człowieka, lecz określa się również sytuację społeczną i jednostkową określającą możliwości w zrealizowaniu danych życiowych orientacji. Podczas realizowania nakreślony wcześniej schemat często ulega zmianom, podlega pewnym modyfikacjom, w rezultacie zostaje odrzucony. Działalność ludzka obejmuje ten sam zakres, jeśli chodzi o wyżej wymienione zagadnienia, różnica polega jednak na tym jak sprecyzowana jest treść i zawarta w niej szczegóły. ( jest to według myśli Hejnickiej - Bezwińskiej 1991). Życiowy plan krocząc myślą W. Szewczyka jest zbiorem zasadniczych zadań, które człowiek pragnie zrealizować oraz sposoby tej realizacji. Natomiast według myśli Borowicza1980, to życiowy plan jest pewnym obrazem, sposobem zrozumienia lub też wizji naszego przyszłego życia.

Przez styl życia rozumiemy często orientacje życiowe( jest to według myśli Janowskiego1977).Ten właśnie autor opierający się na stwierdzeniach A. Tyszki (1972), orientację życiową charakteryzuje jako pewien schemat, według którego zaspakajamy nasze potrzeby i staramy się zrealizować aspiracje, wykorzystując wszelkie możliwe działania, które są związane z zajmowaną przez nas pozycja społeczną i zależne od kultury, w jakiej żyjemy.

W bardzo podobny sposób definiuje naukowiec W. Okoń (1984),uważa on, bowiem, że życiowy styl jest nieodłącznie związany ze schematami naszego codziennego zachowania lub biorąc pod uwagę całą ludzkość, które są charakterystyczne dla danej społeczności, a jeśli chodzi o jednostkę to są to takie zachowania, które pozwalają na zidentyfikowanie jej w tłumie. ( Jest to, według myśli Okonia 1984, s. 291).

Jeśli chodzi o badania dotyczące orientacji życiowych to w ich skład wchodzą również zagadnienia i związane z nimi badania lub obserwacje dotyczące celów życiowych i sposobów ich realizowania. Zgodnie z tezą ( Z. Zaleski) cele w dużej mierze wpływają na nasze poznanie, wynikają z pewnością z pewnych rozwiązań empirycznych, dokonywanego przemyślenia, podejmowania wyborów, jak również wynikają z umiejętności korzystania z pewnych danych, jeśli chodzi o doznania empiryczne drugiego człowieka. Tak interpretowane cele wprowadzają pewną regularność, jeśli chodzi o postępowanie ludzkie, tworzą pewien ład i schemat egzystencji, są pomocne w budowaniu i realizowaniu przyszłego życia, umożliwiają jednostce odkrywać wewnętrzne zdolności i odpowiednio je wykorzystać. ( Według myśli Zaleskiego 1991, s. 10).

Nuttin (1980) interpretował, iż cel jest pewną stworzoną we wnętrzu człowieka zmianą, którą człowiek przez swoją działalność chce osiągnąć. Tak rozumiana zmiana daje mu komfort istnienia w danej rzeczywistości. Wychodził on z założenia również, że cele wynikają z potrzeb jak również z ich interpretacji poznawczej. (Według myśli Nuttina 1980; 1984).

Gdy zastanowimy się nad tym, jaką rolę w naszej egzystencji odgrywa cel, dojdziemy do wniosku, że bardzo dużą. Jednostka stawiając sobie w życiu pewne cele, doprowadza przez to do własnego rozwoju, rozwija swoją inteligencję i poznanie intelektualne, a jej egzystencja nabiera sensu. Takie właśnie przesłanie było również myślą Frankla (1967), doszedł do wniosku, że to cel jest sensem naszej egzystencji. To zagadnienie, o którym teraz mówimy, tak naprawdę wypełnia nasze życie. Podczas gdy zdobędziemy już jeden cel zaraz stawiamy sobie następny i tak w nieskończoność. Gdy coś osiągniemy, co planowaliśmy sprawia nam to dużą radość, to stanowi kwintesencję naszego życia. Przez całe życie każdy z nas stawia sobie pewne cele i to one są pomocne w samopoznawaniu siebie, w określeniu, do czego jesteśmy zdolni a czego nigdy nie osiągniemy.