Czym jest filozofia?

Filozofia pochodzi od greckiego słowa "philisophia", a słowo to oznacza "philia" - miłość i "sophia" - mądrość. Termin ten oznacza umiłowanie prawdy, mądrości, sztukę poprawnego myślenia i mówienia, a także kontemplacje prawdy. Jej początek sięga starożytności, a konkretnie kolonii jońskich w starożytnej Grecji, była wiedzą stojącą w opozycji do wiedzy mitologicznej, a także wierzeń religijnych. Carnap filozofię traktuje jako naukę logiczną. Filozofia stara się znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące sensu życia człowieka, jego celu, do czego zmierza i wielu innych nurtujących ludzkość kwestii. Stara się ukazać człowiekowi jego wartość i miejsce w całym Wszechświecie. Początki jej można zauważyć na przełomie VII i VI wieku p.n.e.

Jak odróżnić człowieka mądrego od głupiego?

Być człowiekiem mądrym, to znaczy że ma się jakąś wiedzę na jakiś konkretny temat. Wiedza ta musi być zbadana i zanalizowana, a nie zaczerpnięta jedynie z pobieżnych obserwacji. Pomimo tego że ktoś ma jakąś wiedzę, to i tak może pozostać głupcem. Istota ludzka, która jest mądra, stara się aby jego życie było kierowane sensownie, celowo, a także z namysłem. Taki człowiek potrafi dokonać rozróżnienia na to co jest dobre i na to co jest złe. Oba te pojęcia są dla niego zrozumiałe.

Platońska teoria wiedzy?

Poznanie ma obejmować idee. Poznanie zmysłowe nie nadaje się do poznania idei. Jeżeli można poznać idee, to tylko myślami, a nie zmysłami.

Istnieją dwa rodzaje poznania:

  1. rozumowe
  2. zmysłowe

Same zmysły nie wystarczają do poznania rzeczy. Muszą uzupełniać się z myślami. Poznanie jest anamnezą, pewną formą przypomnienia, przypomnieniem co znajduje się w naszej duszy. Ten pogląd nawiązuje do nauk orficko-pitagorejskich. Skoro dusza jest nieśmiertelna i wielokrotnie się odradza, nie ma nic co by nie znała. Nasza dusza zawiera wiadomości doskonałe, nie pochodzą one od rzeczy zmysłowych. Anamneza tłumaczy źródło poznania. To co jest bytem może być doskonale poznane. Niebyt jest niepoznawalny. Rzeczywistość pośrednia między bytem i niebytem, czyli zmysłowa nie daje w pełni prawdziwego poznania, jest mniemaniem, doksą.

Dwie formy poznania:

  1. doksa - niższe, dotyczy tego co zmysłowe
    1. eikasia - wyobrażenie, zmysłowe obrazy rzeczy
    2. pistis - wierzenie, rzeczy i przedmioty zmysłowe
  3. episteme - wyższa, dotyczy tego co ponadzmysłowe
    1. dianoia - poznanie pośrednie, wiedza matematyczno-geometryczna
    2. noesis - poznanie czysto umysłowe, wiedza o ideach

Mniemanie jest zwodnicze, niestałe, tak jak to co jest zmysłowe. Zwykli ludzie zatrzymują się na dwóch pierwszych poziomach poznania, matematycy dochodzą do poznania dianoia. Tylko w filozofii dochodzi się do najwyższego poziomu wiedzy, czyli noesis.

Stawiał wyżej wiedzę rozumową, od zmysłowej.

Prawdziwe poznanie musi:

  1. dotyczyć samego bytu
  2. być niezawodne

Te wymagania spełnia jedynie wiedza rozumowa. Wszystko inne jest jedynie domysłem. Ale domysł ten jest potrzebny aby poznać przyrodę, duszę i bogów. Od niego pochodzi pojednawcza nauka o stopniach poznania.

Platon rozdziela dwa rodzaje myśli:

  1. myśl dyskursywna - przez rozumowanie dochodzi prawdy
  2. myśl intuicyjna - bezpośrednie poznanie prawdy

Do Platona nie były one rozdzielane. Dopiero Platon wyróżnił poznania:

  1. zmysłowe
  2. dyskursywne
  3. intuicyjne

Teoria nauki rozumiana była jako skrajny racjonalizm. Nauka jest poznaniem najdoskonalszym, dlatego do badania idei powinna używać metody apriorycznej. Metoda empiryczna, opiera się na danych zmysłowych i dlatego jest niepewna i nie należy do nauki. Jedynie matematyka była najbardziej bliska platońskiemu ideałowi nauki, ponieważ badała niezmienne związki. Natomiast czystą metodą naukową, jest dialektyka, ponieważ operuje bezobrazowym myśleniem. Służy ona do badania idei, wyjaśniania zjawisk. Dialektyka dała początek logice i sformułowała zasady dedukcji. Znał zasadnicze prawa logiki. Przechodzenie intelektu od tego co zmysłowe do tego co inteligentne, a następnie przechodzenie od idei do idei, nazywa się dialektyką. A więc filozof jest dialektykiem. Zaczyna się od dialektyki wstępującej. Uwalnia się ona od tego co zmysłowe i wznosi się do idei, a następnie przechodzi od idei do idei. Następną będzie dialektyka zstępująca, która wychodzi od najwyższej idei, idei najogólniejszej i dochodzi do idei która nie zawiera już w sobie dalszych idei. Dialektyki wstępująca i zstępująca (synoptyczna i diairetyczna) wzajemnie się uzupełniają, krzyżują. Dialektyka była dla Platona filozofią. Ona omija zjawiska i sięga do idei. Jest nauką o prawdziwym bycie, czyli nauką o ideach. Dopiero teraz filozofia wyodrębnia się od innych nauk, gdzie jej przedmiotem są idee, a metodą jest dialektyka. Platon wiedział że sam rozum nie wystarczy, aby rozwiązać wszystkie zagadki bytu.

Platoński dualizm?

Byt jego jest dualistyczny, ponieważ przyjmuje dwa rodzaje bytu:

  1. byt poznawany przez zmysły i poznawany przez pojęcia
  2. zniszczalny i wieczny
  3. zmienny i niezmienny
  4. realny i idealny
  5. rzeczy i idee

Podstawowe cechy idei:

  1. inteligibilność - może być ujęta tylko przez intelekt
  2. niecielesność - przynależy do innego wymiaru niż świat materialny
  3. bytowość - idea jest bytem
  4. niezmienność - nie powstają, nie giną, nie podlegają jakiejkolwiek zmianie
  5. samoistność - istnieją w sobie i przez siebie
  6. jedność - jest jednością jednoczącą wielość rzeczy

Platon wyróżnia dwa poziomy bytu:

  1. poziom bytu fizycznego tzn. uchwytnego zmysłami
  2. poziom bytu ponad-fizycznego tzn. nieuchwytnego zmysłami

Dualistyczna koncepcja rzeczywistości:

  1. rzeczywistość empiryczna postrzegana jest zmysłami, idee postrzegane są przez intelekt
  2. rzeczywistość fizyczna zmieszana jest z niebytem, idee są bytem w sensie czystym i pełnym
  3. rzeczywistość zmysłowa jest cielesna, idee są niecielesne
  4. rzeczywistość zmysłowa jest zniszczalna, idee są trwałe i wieczne
  5. rzeczy zmysłowe są względne, idee są absolutne
  6. rzeczy zmysłowych jest wiele, idee są jednością

Czy filozofii można się nauczyć?

Wielu filozofów przez wiele wieków, szczególnie w starożytności, uważało że filozofia jest nauką dla wybranych. Aby być filozofem należy być przez wiele lat poddanym wiedzy i zgłębiać ją. Arystoteles zanim sam zaczął nauczać to przebywał w Akademii Platona przez dwadzieścia lat.

Każdy kto pragnie mądrości, pożąda jej i miłuje ją może uczyć się tej nauki. Oczywiście musi spełniać kilka bardzo ważnych warunków, warunków których można dowiedzieć się z nauki wielu wielkich i szanowanych umysłów filozoficznych.

Czym jest logika?

Pochodzi od greckiego słowa "ta logika" i dosłownie oznacza to, co dotyczy mówienia, czy też rozumowania, "logos" - słowo, myśl, refleksja. Dzieli się na kilka działów, ale podstawowym jej działem i fundamentalnym jest logika formalna. Twórcą jej jest Arystoteles, który był uczniem Platona. W jego czasie nie używano terminu logika. Uczniowie jego, gdy wydawali jego pisma zatytułowali je jako "Organom", czyli narzędzia. Logika w pewnym momencie rywalizowała z innym terminem, a mianowicie dialektyką.

Dzięki niej jest możliwe poznanie i zrozumienie specyfiki języka, także błędów w nim występujących. Dzięki logice jesteśmy w stanie wyprowadzać wnioski, czyli możliwe są procesy myślowe.

Czym jest zdanie w sensie logicznym?

Jest to zdanie, które ma wartość i sens prawdziwy, albo jest zdanie fałszywym. Budowa takiego zdania składa się z funktorów i nazw. Nazwa jest to nic innego, jak pojęcie. Funktor natomiast to znaczenie zdania, które doprowadza do sądu.

Co to jest definicja?

Pochodzi z języka łacińskiego "definitio", od "definire" i oznacza określanie, odgraniczanie. Prowadzi do jasnego i konkretnego określenia jakiejś rzeczy. Po raz pierwszy pojawia się u Platona. Definicja jako pewien rodzaj zabiegu naukowego, pojawia się u Arystotelesa. On to dokonał odróżnienia kilku rodzajów definicji, a mianowicie definicja: istoty, przyczynowości, opisową, nominalistyczną.

Definicja analityczna (inaczej sprawozdawcza) - określa znaczenie i sens nazwy, tak jak ma to miejsce w języku potocznym.

Definicja perswazyjna - charakteryzuje się mocnym nacechowaniem emocjonalnym. Emocje są tutaj niezwykle wyraźnie zaznaczone.

Na czym polega wnioskowanie?

Polega na wyciąganiu całego sensu z procesów myślowych, które są podsumowaniem całego badania lub przeprowadzonej analizy przedmiotu.

Co to jest sylogizm?

W logice tradycyjnej sylogizmem nazywamy schemat wnioskowania pośredniego, który jest wyciągnięty ze zdań kategorycznych. Wnioskowanie takie składa się z dwóch przesłanek, które mają powtarzający się ten sam termin, a także z wniosków które powstały z pozostałych dwóch terminów, które pojawiają się w przesłankach. Za przykład może na posłużyć:

Każdy człowiek jest ssakiem.

Każdy ssak jest kręgowcem.

Każdy człowiek jest kręgowcem.

Czy można mieć zaufanie do poznania zmysłowego?

Wielu filozofów bardzo ostrożnie, a niekiedy nawet całkowicie odrzucało wartość poznania zmysłowego. Dość często, szczególnie w starożytności uważano, że ten rodzaj poznania zafałszowuje poznanie, wykrzywia prawdziwy obraz, a także po prostu oszukuje człowieka. Wielkiego przełomu dokonał w tej dziedzinie Arystoteles, który dał wartość poznaniu zmysłowemu i określił je jako pierwsze, które bierze udział w jakimkolwiek poznaniu człowieka. Istota ludzka zawsze zaczyna swoje poznawanie od zmysłów i tego co one dostarczają człowiekowi, człowiekowi dopiero potem może badania przenieść na analizę czysto intelektualną. Poznanie zmysłowe i poznanie intelektualne wzajemnie się uzupełniają i wzajemnie pomagają sobie w drodze do poznania.

Co to jest dedukcja?

Pochodzi od łacińskiego słowa "deductio", a oznacza rozumowanie, wyprowadzanie. Jest to wynikanie wniosku z przesłanki, które przebiega dokładnie z regułą logiczną. Polega to na tym, że wniosek nie może być fałszywy, jeżeli przesłanka jest prawdziwa. Jeżeli przesłana jest prawdziwa, to z całą pewnością wniosek również jest prawdziwy. Mówiąc prościej, jest to metoda rozumowania, która tłumaczy zdanie za pomocą pokazania zdania prawdziwego, prawdziwego którego to zdania logicznie wynika to zdanie.

Co to jest indukcja?

Greckim słowem jest "epagoge", a łacińskim "inductio" - i oznacza sprowadzenie, wprowadzenie. Jest to czynność umysłowa, której owocem SA pojęcia, zdania, jak również zbiry zdań. Jest to też rozumowanie niezawodne, czyli takie którego wniosek nie wynika logicznie z przesłanek. W wiedzy empirycznej, jest to metoda prowadząca badania do uogólnień.

Czy można mieć zaufanie do autorytetów?

Autorytety możemy podzielić na ludzi którzy są dla nas wzorem i przykładem naukowców, same książki takich ludzi mogą być dla na autorytatywne, możemy tutaj zaliczyć tutaj cuda, czy rzeczy przyjmowane także na wiarę. Należy pamiętać, że autorytet nie może być jedynym punktem odniesienia i źródłem naszej wiedzy. To może być nasz punkt wyjścia, ale dalsze prace powinny przebiegać samodzielnie. Bo przecież każdy człowiek ma do tego odpowiednie narzędzia, którymi są wiedza, rozum, literatura. Często zdarza się tak, że jeden człowiek coś wymyśli, a reszta po nim powtarza i cytuje go, jako swoje myśli. Czy oni są autorytetami? Na pewno nie. Dlatego należy najbardziej ufać sobie, ale w oparciu o dzieła wybitnych znawców tematu, czy jakiegoś zagadnienia.

Czy można mieć zaufanie do objawienia?

Każda religia odwołuje się do jakiegoś konkretnego objawienia. Możemy wyróżnić dwa rodzaje objawienia:

  1. osobista ingerencja Boga w historię i dzieje człowieka
  2. ujawnienie jego woli za pomocą wysłanników, jak na przykład anioł, prorok itd.

Autorem objawienia niezaprzeczalnie zawsze jest Bóg. Przez objawienie ukazuje on siebie i swoją wolę. A treścią tego objawienia zawsze jest człowiek i świat. Objawieniem woli Bożej może być w religii chrześcijańskiej na przykład Pismo Święte. Wobec objawienia człowiek robi wrażenie partnera w dialogu z Bogiem, ale także ukazuje się jak dziecko Boże. Odkrywa to jego godność, wyższość i wykraczający poza ramy świata charakter.

Warunki istnienia wiedzy?

Wiedza musi być przede wszystkim uporządkowana i związana z innymi naukami, musi być poddana analizie, wyjaśniona i umotywowana. To są podstawowe i najważniejsze warunki, jakie należy spełnić, aby można było mówić o wiedzy.

Co to jest sceptycyzm?

Jest to postawa wątpienia, niedowierzania. W filozofii jest to postawa wątpienia wobec możliwości dowodzenia pojęcia i istnienia dobra, czy piękna lub prawdy. Wątpi w zdobycie wiedzy, która mogłaby być uważana za pewną, prawdziwa i wiarygodną.

Co to jest agnostycyzm?

Pochodzi od greckiego słowa "agnostos" i oznacza cos niepoznawalnego. niepoznawalnego filozofii pojawił się dość późno bo w 1863 roku, a tego wprowadzenia dokonał T. H. Huxley. Tym terminem oznaczał wszystko to co było niemożliwe do poznania poza zjawiskami, czyli tym co możemy poznać za pomocą zmysłów. Ogólnie jest to niemożliwość poznania wszystkiego. wszystkiego jest to agnostycyzm powszechny. Albo niemożliwość poznania jakiejś rzeczy lub przedmiotu - i jest to agnostycyzm częściowy.

Agnostycyzm krytyczny - za jego twórcę uważa się Immanuela Kanta. Jest to owoc specyficznej krytyki poznania. Władzą poznawczą są zmysły, dzięki nim mamy kontakt z rzeczywistością, a także umysł, który ją obejmuje i tłumaczy. Na myślenie składają się dwie funkcje:

  1. powstawanie pojęć z tego co człowiek doświadcza
  2. wyciąganie wniosków, które wykraczają poza ten doświadczany materiał

Jeżeli wiedza nie wykracza poza zjawiska doświadczalne zmysłowo, to rozum staje się niezaspokojony. Pragnie on poznawać przedmioty same w sobie. Krytyka rozumu pokazuje to, że rzeczy same w sobie są niemożliwe do poznania, a pojęcia takie jak Bóg, dusza i inne, nie mają żadnej podstawy istnienia.

Co to jest racjonalizm filozoficzny?

Jest to kierunek, który odnaleźć możemy w teorii poznania. Uważa on że rozum jest jedyną lub najważniejszą władzą, która może poznawać i dzięki której człowiek poznaje. Tym twierdzeniem nie akceptuje innych rodzajów wiedzy.

Co to jest empiryzm filozoficzny?

Pochodzi z greckiego słowa "empeiria" i oznacza doświadczenie. Jest to nurt który uważa że doświadczenie jest jedynym lub najważniejszym źródłem wiedzy. Często jest w opozycji do aprioryzmu. Wyróżnia się kilka rodzajów empiryzmu: teoriopoznawczy, metodologiczny, czy też genetyczny. Filozofowie starożytni, tacy jak Protagoras, Sokrates, Arystoteles, byli zwolennikami empiryzmu genetycznego. Arystoteles uważał, że rozum pojawia się na drodze abstrakcji. Punktem wyjścia są coraz to bardziej ogólne czynniki w procesie poznania.

Empiryczne poznanie może polegać na doświadczeniu zmysłowym zewnętrznym, czyli materialistycznym albo też wewnętrznym i jest to ujęcie subiektywno - idealistyczne.

Definicja prawdy, wady i zalety?

Prawda - zgodność, adekwatność treści z tym co jest w rzeczywistości.

Wada - nieprawidłowość, ubytek, zepsucie, czy usterka. Mogą być wady wrodzone, albo też nabyte.

Zaleta - prawidłowość, która może być nabyta lub wrodzona.

Od strony pragmatycznej, jest to coś co przynosi pożytek w praktyce. Jest to pewnego rodzaju użyteczność. Prawdziwość zależy od praktycznego ich zastosowania.

Co to jest eksperyment?

Pochodzi od łacińskiego słowa "experimentum", czyli doświadczenie, próba. Jest to wywoływanie i powtarzanie zjawiska, zdarzenia, czy też jakiegoś stanu. Mogą to być zjawiska przyrodnicze, psychologiczne albo też społeczne. Przebiega w warunkach kontrolowanych i poddany jest obserwacji. Nazywa się eksperyment także doświadczeniem.

Może odnosić się do jakiejś próby, szczególnie kiedy przeprowadzana jest ona po raz pierwszy, albo też kiedy realizuje się po raz pierwszy jakiś pomysł. Często przeprowadzany jest w warunkach laboratoryjnych.

Co oznacza prawo przyrody?

Jest nazywane także prawem natury. Są to zasady, prawa które wynikają z natury, czyli nie są nigdzie zapisane, a mimo to obowiązujące powszechnie wszystkich ludzi. Są podstawą do budowania na nich innych praw, takich jak: prawa społeczne, ekonomiczne, prawne itd. Do praw przyrody zalicza się "Deklaracje praw człowieka".

Co to jest hipoteza?

Pochodzi od greckiego słowa "hypothesis" i od łacińskiego słowa "hypothesis", a oznacza założenie, przypuszczenie, podstawę, domniemanie itd. Często udziela się jej jako odpowiedź zastępcza i czasowa dopóki nie zbada się problemu głębiej. Wskazuje, że zdanie nie zostało jeszcze dokładnie zbadane, rozstrzygnięta. Została ona wyróżniona w starożytnej dialektyce. Jest pewnego rodzaju punktem wyjścia.

Założenie to, czyli hipoteza, wymaga sprawdzenia. Wskazuje na coś co nie jest bardzo pewne. Czasami pojawia się w momencie, kiedy nie znajduje się jeszcze pewnej odpowiedzi. Bardzo często ulega obaleniu, a na jej miejsce pojawia się wniosek prawdziwy.

Co to jest idealizm?

Idealizm pochodzi od łacińskiego słowa "idealis" i oznacza coś idealnego. Pogląd który utrzymuje że najwyższym bytem jest idea. Jest stworzony na gruncie filozofii krytycznej. Jest to środek pomiędzy realizmem i irracjonalizmem. Pojawia się prawie razem z filozofią, a szczególnie w momencie kryzysu na temat rzetelnej wiedzy.

Można powiedzieć że jest przedstawieniem rzeczywistości, jako lepszej, niż jest naprawdę. Czci i nawołuje do wartości które nie są realne do spełnienia. Często idealizm jest możliwy do zauważenia w teorii poznania, jak również w metafizyce. Wyróżniamy kilka rodzajów idealizmu:

  1. idealizm obiektywny - głosi że najlepszym i jedynym bytem jest idea, czy też Absolut. Idea żyje poza rzeczywistością, czyli światem zmysłowym. Wszystko co znajduje się w świecie jest jedynie kopia idei.
  2. idealizm subiektywny - uważa że wszystkie zjawiska są jedynie wrażeniami lub myślami które istnieją w człowieku
  3. idealizm immanentny - uważa że człowiek nie może przekroczyć swoich przeżyć psychicznych. Są to jego granice. Jest to jedyne źródło poznania człowieka.
  4. idealizm transcendentalny - uważa że rzeczy samych w sobie człowiek nie jest w stanie poznać. Poznanie człowieka ograniczone jest do zjawisk występujących w świecie.

Co to jest materializm filozoficzny?

Pochodzi od łacińskiego słowa "materialis" i odnosi się do materii. Jest to postawa teoretyczna, która materię przyjmuje za jedyny składnik rzeczywistości. Termin ten pojawia się w XVII wieku w pismach przyrodników, którzy pochodzili z Anglii, a potem u G. W. Leibniza. On go upowszechnił.

Materializm praktyczny jest pewnego rodzaju postawą życiową. Kieruje się według pewnego rodzaju zasad i praw materialnych. Zasady te pokazują człowiekowi jego cel i postępowanie.

Materializm teoretyczny uważa że prawdziwym i jedynym bytem jest materia. Materia ta jest cielesna, przyrodnicza i niezniszczalna.

Jest to stanowisko przeciwne monizmu ontologicznego. Inne rodzaje materializmu to: dialektyczny, historyczny.

Co to jest metafizyka?

Jest to dyscyplina filozoficzna, której przedmiotem jest byt. Jest to wiedza wykraczająca poza rzeczywistość, dlatego nazwana jest meta - fizyką. Pierwszym dziełem metafizycznym była księga Arystotelesa, która na początku przez Arystotelesa była nazwana "Filozofią pierwszą", dopiero potem nazywana była "Metafizyką". Bardzo często jest to dziedzina naukowa i niedostępna do zrozumienia dla wszystkich, powoduje wiele trudności i wiele wysiłku należy włożyć w jej zrozumienie.

Na czym polega dualizm filozoficzny?

Pogląd ten opiera się na teorii istnienia dwóch bytów, pierwiastków, substancji, które są sobie równe i tak samo ważne. Pierwiastki te są w stosunku do siebie przeciwne i odrębne.

Kiedy życie człowieka ma sens?

Człowiek i jego życie nabiera sensu w momencie kiedy zaczyna mieć swoje zasady i cele, a także o jego człowieczeństwie świadczy jego ukulturalnienie i życie w społeczeństwie. Człowiek powinien umieć odróżniać dobro od zła i podążać drogą dzielności etycznej. Ważne jest również to iż zrozumie sens ludzkiej wędrówki i życia na ziemi z nadzieją życia poza światem materialnym, życia duchowego. Życie nabiera sensu, jeżeli dostrzega się Byt Absolutny, jakim jest Bóg. Ten temat nadaje się na pracę przynajmniej doktorską w tej pracy elementarnej nie ma miejsca i czasu na dokładne tego omówienie.

Argumenty ontologiczne świętego Anzelma?

  1. Bóg jest Bytem największym i najwyższym, poza nim nie ma już nic wyższego i potężniejszego
  2. Definicja ta jest definicją sensowną i konkretną
  3. Jest duża różnica pomiędzy istnieniem przedmiotu, a zrozumieniem przedmiotu i jego istnienia. Jest różnica pomiędzy tym co jest tylko pomyślane, a tym co istnieje rzeczywiści.
  4. Człowiek który odrzuca istnienie Boga, jest głupcem i ateistą
  5. Bóg, który jest Bytem Absolutnym, nie może jedynie być naszą myślą i tylko w tych granicach być zamkniętym. Jeżeli tak by było, to nie mógłby być Bytem Absolutnym