Oświecenie objęło kontrolą "światła naturalnego" wszelkie strony życia - zarówno społeczeństwa jak i sztuki oraz kultury. Owym "światłem" był rozum ludzki. Nazwa taka pochodzi z bardzo starej przenośni światła, które wiązane było z bogami, ich mądrością, dobrem, które było dokładnym przeciwieństwem ciemności i zła. Miedzy naszą epoką a oświeceniem upłynęło bardzo wiele czasu (ok. 200 lat), co jednak nie przeszkadza w tym, by zaobserwować wiele podobieństw między tymi dwoma okresami czasu.

Racjonalizm jest nurtem, który najwyraźniej charakteryzował oświecenie. Początek dał mu już Kartezjusz, mówił on, że rozum jest jedynym miarodajnym narzędziem do poznania świata i że jest on największą siłą człowieka. Dlatego nim przede wszystkim człowiek powinien się posługiwać. Tak samo dzisiaj właśnie intelekt uważa się za najważniejszą cechę człowieka, która pozwala mu poznawać świat. Tak samo współcześnie jak i w oświeceniu nie traktuje się poważnie i z szacunkiem człowieka niewykształconego. I podobnie jak u końca XVIII wieku, dziś wiadomym jest, że rozum człowieka nie ma ograniczeń. W oświeceniu ludzie zaczęli latać balonem a teraz podróżują między planetami i penetrują nasz układ słoneczny. Człowiek, który wspomniałby przed dwoma wiekami o lotach na księżyc z pewnością wzbudziłby powszechną wesołość - podobnie w XXI wieku - zbyt śmiałe wybieganie myślą w przód nadal jest powodem powątpiewania ludzki, którzy nie dorośli jeszcze do zbyt rewolucyjnych teorii.

A przecież można z łatwością zaobserwować wyraźne, ciągłe rozwijanie się rozumu ludzkiego. Używa się go we wszelkich dziedzinach - od nowoczesnych technologii po medytacje. Dzięki swojemu umysłowi człowiek wytwarza sobie pomoce do dalszego poznawania otoczenia, dzięki medytacji głębiej poznaje samego siebie i swoje wnętrze.

Klasycyzm - jedna z najważniejszych manier oświecenia również ma swoje korzenie w ludzkim intelekcie. Wywodzi się z antyku, był kontynuowany we Francji za czasów panowania Ludwika XIV. Główne cechy nurtu, to przede wszystkim zamiłowanie do prostoty i wykorzystywanie motywów antycznych. Ten osobliwy nawrót do starożytności spowodowało odkrycie zgliszczy Herkulanum i Pompei. Innymi cechami nurtu był utylitaryzm i zainteresowanie problemami społeczeństwa. Natomiast w architekturze preferowano linie proste, równowagę, harmonię, symetrię, dużą, pustą powierzchnię. Nie w takim stopniu jak w epoce oświecenia, ale i dziś można spotkać podobne fascynacje starożytnością.

Sensualizm i empiryzm są jeszcze innymi cechami oświecenia, które kojarzą się w jakiś sposób z teraźniejszością. Pierwsza zakłada, że człowiek poznaje zmysłami, natomiast druga, że na podstawie doświadczeń - o dzisiejszym poznawaniu można powiedzieć to samo, dokładając to tego rozum. W końcu wielokrotne wykonywanie jednej czynności nie nauczy nas niczego, jeśli nie użyjemy intelektu. Gdy przeczytamy wspaniałą książkę nie dotrzemy do jej rzeczywistego sensu, nie posługując się rozumem. Dlatego najpełniejszy obraz daje człowiekowi połączenie zmysłów, doświadczenia i rozumu - istot trzech najważniejszych nurtów oświecenia.

Jeszcze innymi prądami w epoce były: ateizm (który całkowicie zaprzeczał istnieniu Boga), deizm (mówił o tym, że Bóg nie ingeruje bezpośrednio w losy świata, jest tylko jego stwórcą), utylitaryzm (wymagał, aby wszystko tworzone było z myślą o ogólnym pożytku i uszczęśliwieniu ludzi), humanitaryzm ( szacunek dla życia, cierpienia i jak najskuteczniejsze unikanie nieszczęścia), wolterianizm (zakładał brak jakichkolwiek autorytetów), libertynizm (krytykował katolicko - feudalny sposób urządzenia rzeczywistości, był początkiem racjonalizmu). Prądy te również możemy zauważyć w dzisiejszym świecie - nie ma potrzeby, by udowadniać, że ateizm jest obecny, tak samo jak deizm i humanitaryzm. Utylitaryzm jest dziś realizowany poprzez wprowadzenie systemu demokratycznego. Także wszystkie pozostałe nurty mają jakieś współczesne odbicia.

Razem z klasycyzmem, rozwijały się w epoce takie nurty artystyczne jak sentymentalizm oraz rokoko. Pierwszy postulował "powrót do źródeł", czyli ponowne zjednanie się z naturą. Akcja utworów sentymentalnych umiejscowiona była zwykle na prowincji, bohaterowie nazywani byli bardzo wykwintnymi imionami, choć opisani byli jako prości ludzie. Zdarzenia dziejące się w ich życiach przejaskrawiano, w końcu jednak wszelkie przygody kończyły się dobrze. Takie akcenty sentymentalne bardzo wyraźne są w dzisiejszych serialach wenezuelskich, czy brazylijskich. Także tryb życia jest dziś naśladowany - ludzie wyprowadzają się z miast na prowincję. Drugi styl - rokoko także miał swoje korzenie we Francji, kiedy rządził Ludwik XV. Odcisnął się on przede wszystkim na architekturze, rzeźbie, na malarstwie. W tym stylu powstawały świątynie, wille, pałace, ogrody. Charakteryzowały się one wszystkie ozdobnymi kształtami i zdobieniami, małymi rozmiarami, kunsztownymi wykończeniami. Dzisiaj niemało jest budynków powstałych w podobnej manierze.

Oświecenie było wielką epok z tego powodu, że wybudowano nowe szkoły, drukowano wiele tytułów gazet, reformowano szkolnictwo, założono Teatr Narodowy, stworzono Komisję Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych. Był to znak bardzo burzliwego rozwoju kultury. Dzisiaj człowiek nie potrafiłby funkcjonować bez gazet, edukacji i sztuki. W końcu oświecenie (jak i współczesność) walczyło z zacofaniem, lenistwem umysłowym i głupotą.

Kończąc, należy wysunąć wniosek, że oświecenie ma bardzo wiele punktów stycznych ze współczesnością - wiele instytucji wtedy założonych ma kontynuację w dzisiejszym świecie, państwa ciągle rozwijają się pod względem kulturalnym i społecznym, z powodzeniem korzystają z przykładów jakie zostały dane aż 200 lat temu... Podane przykłady udowadniają związki między tymi dwiema epokami, jednak myślę, że rzeczywiście jest ich o wiele więcej.