1. Epoka żelaza, pary i węgla- rewolucja przemysłowa – dwa etapy: XVIII-XIX wiek do ok. 1870 roku: wiek żelaza, pary i węgla (wynalezienie maszyny parowej) i ok. 1870- ok. 1900; intensywny rozwój przemysłu- w rozwoju gospodarczym przodowała Wielka Brytania, potem także Francja i Niemcy- kolej żelazna – 1814 George Stephenson skonstruował pierwszą lokomotywę – pierwsza publiczna linia kolejowa powstaje w Anglii (trasa Stockton-Darlington) – lata 30. i 40. XIX w USA powstają nowe linie kolejowe- rozwój żeglugi morskiej (1859-1869 wybudowanie Kanału Sueskiego)eksplozja demograficzna- urbanizacja – rozwój oraz wzrost liczby miast 2. Przemiany w życiu społecznym- nowe warstwy społeczne: burżuazja i robotnicy (często wykorzystywani przez pracodawców, dlatego organizowali strajki, tworzyli związki zawodowe czy walczyli o ustawodawstwo socjalne)- polityka: rosnąca ilość partii politycznych – ideologie wpływające na partie polityczne: konserwatyzm, liberalizm, socjalizm, nacjonalizmsocjalizm – ideologia głosząca krytykę wolnego rynku, własności prywatnej; 2 połowa XIX wieku – zdominowanie socjalizmu przez doktryny Karola Marksa i Fryderyka Engelsa (rewolucja proletariacka – przejęcie władzy przez robotników); socjalizm i marksizm wpłynęły na masowe powstawanie partii robotniczych od lat 70. XIX wieku 3. Zjednoczenie Włoch- rozbicie Włoch – ingerowanie obcych państw w politykę Włochów (Hiszpania i Francja); silne Królestwo Sardynii (władca Wiktor Emmanuel II, premier Camillo Cavour): chęć pokonania Austrii i odebrania jej Wenecji i Lombardii, plan zjednoczenia północnych Włoch- 1860 wyprawa tysiąca Giuseppe Garibaldiego – zjednoczenie większości terytorium Włoch- 1861, Turyn proklamowanie Królestwa Włoskiego – władcą Wiktor Emanuel II- 1870 zajęcie Rzymu przez wojsko włoskie – koniec Państwa Kościelnego 4. Zjednoczenie Niemiec- najsilniejsze z państw niemieckich Prusy- lata 60. XIX premierem pruskiego rządu zostaje Otto von Bismarck (Żelazny Kanclerz)- Prusy zwyciężają wojnę z Austrią - powstaje Związek Północnoniemieckiprezydentem został król Prus Wilhelm I, premierem Bismarck- wojna Prus z Francją: zwycięstwo Prus; 1871 kapitulacja Paryża18 stycznia 1871 Bismarck ogłasza powstanie cesarstwa niemieckiego (II Rzeszy) z Wilhelem I jako królemZapamiętaj: Zjednoczenie Niemiec i Włoch przebiegało bardzo podobnie, ponieważ obydwa kraje odniosły klęskę w Wiośnie Ludów i miały za przeciwnika Austrię, na czele zjednoczenia stało jedno państwom  5. Wojna secesyjna w USA- nierównomierny rozwój stanów północnych (przemysł, produkcja rolna) i południowych (wielkie plantacje, wykorzystywanie niewolników) – konflikty zaostrzone przez kwestię niewolnictwa- 1860 prezydentem Unii (Stanów) zostaje Abraham Lincoln – przeciwnik niewolnictwa- secesja (odłączenie się) Południa- krwawa wojna 1861-1865 między Unią (Północ) a Konfederacją (Południem)- bitwa pod Gettysburgiem (1-3 lipca 1863) – ostateczna klęska Konfederacji- po wojnie: polityka integracji Północy z Południem; szybki rozwój USA – pod koniec XIX wieku stają się jednym z większych mocarstw na świecie 6. Kolonializm w XIX wiekupolityka kolonialna - polityka mocarstw polegająca na opanowaniu i utrzymaniu w politycznej i ekonomicznej zależności krajów słabo rozwiniętych w celu czerpania zysków.-II połowa XIX wieku mocarstwa europejskie rozpoczęły politykę podbojów Afryki i Azji. Największe państwa kolonialne: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, BelgiaIndie – perła w brytyjskiej koronie„rozdrapywanie” Chin przez mocarstwa: Wielką Brytanię, Francję, Niemcy, Rosję oraz Japonię- USA wprowadzają w Chinach politykę otwartych drzwi – umożliwienie ekspansji ekonomicznej w danym kraju, bez zmian terytorialnych- rywalizacja Japonii i Rosji o prowincję chińską, Mandżurię (1904-1905) – ostatecznie Mandżurię otrzymała Japonia Ważne daty!1859-1869 budowa Kanału Sueskiego1860 wyprawa Giuseppe Garibaldiego1861 zjednoczenie Włoch1861-1865 wojna secesyjna w USA1871 zjednoczenie Niemiec1904-1905 wojna Rosji i Japonii o Mandżurię Ważne postaci: George Stephenson Karol Marks Fryderyk Engels Camillo CavourWiktor Emanuel II Giuseppe Garibaldi Pius IX Otto von Bismarck (Żelazny Kanclerz)Abraham Lincoln Robert Lee