Teatr Grecki powstawał od około VI w. p.n.e.

Pierwsze przedstawienia teatralne odbywały się wówczas w czasie marcowych obrzędów Dionizjów Wielkich, uroczystości ku czci boga wina i życia Dionizosa.

W czasie uroczystych Dionizji Wielkich, obrzędów , po ofiarowaniu zwierząt śpiewano podniosłą pieśń ku czci Dionizosa, zwaną Dytyrambem. Uczestnicy uroczystości byli poprzebierani w skóry kozłów i przyozdobieni liśćmi winorośli.

Na początku Dionizje były świętem bardzo obscenicznym, łączącym się z wypijaniem ogromnych ilości wina, i całodziennymi ucztami i tańcami nagich mężczyzn i kobiet.

Tak więc teatr grecki wyszedł z religii starożytnych Greków , a raczej z obrzędów religijnych, które z czasem stały się bardziej umiarkowane, sformalizowały się w dramat.

Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, aby przedstawienia teatralne odbywały się na świeżym powietrzu.

Zbierano się w półokrągłej budowli bez dachu, której miejsce było podzielone na miejsce dla widowni i dla aktorów, którzy zajmowali orchestrę i skenę , odpowiednik dzisiejszej sceny.

Mimo odległych lat Grecy uatrakcyjniali swoje przedstawienia za pomocą pewnych tricków, potrafili naśladować różne odgłosy natury.

Używali różnych machin, platform i zapadni, aby sprawić przedstawienie bardziej realistycznym.

Dramat antyczny można było podzielić na tragedię , komedię i dramat satyrowy.

Każde miasto pragnęło posiadać teatr , bowiem nie wyobrażano sobie życia bez przedstawień. Budowano je w taki sposób, aby wykorzystać naturalna akustykę miejsca, tak aby wszyscy nawet w najdalszych ławach wszystko słyszeli.

Na początku przedstawienie było rozmową przodownika chóru , zwanego koryfeuszem z resztą chóru.

Później koryfeusz występował, jako aktor w kilku różnych rolach. Jeden aktor w tragedii występował za czasów Tespisa. Z czasem uświadomiono sobie, że dla rozwoju tragedii konieczne jest wprowadzenie drugiego aktora. Ten ,, wynalazek" tradycja przypisuje Ajschylosowi. Trzeciego aktora dołożył autor ,,Antygony" i ,,Elektry"- Sofokles.

Klasyczna tragedia grecka była niezwykle sformalizowanym gatunkiem, nie mogło w niej występować więcej niż trzech aktorów. Istotny jest fakt, że aktorami mogli być wyłącznie mężczyźni. Aktorzy występowali w maskach, na swych nogach mieli olbrzymie koturny, aby ich sylwetka wydawała się wyższa i była dobrze zauważana nawet z dużej odległości.

Składała się z:

  • prologosu, który był zapowiedzią tematu tragedii; był zakończony wydarzeniem wprowadzającym w akcję właściwą;
  • parodosu, czyli pierwszej wypowiedzi , obowiązkowego dla tragedii chóru;
  • epejsodionów , które były epizodami akcji, grali w nich aktorzy;
  • stasimonów, będących wypowiedziami chóru, który komentował akcję, a także informował widzów o tym , czego nie dowiedzieli się z wystąpień aktorów, a co jest kluczowe dla całej akcji.

- exodosu , będącego ostatnią kwestią chóru, często puentującą całą tragedię.

Tragedia musiała spełniać zasadę trzech jedności ; czasu, miejsca i akcji.

Cała akcja musiała się zmieścić w obrębie jednej doby, wydarzenia działy się w jednym miejscu, a o tych, które wydarzyły się gdzieś indziej zazwyczaj informowali posłańcy.

Ponadto wszystko toczyło się wokół jednego wątku, nie było mowy o epizodach pobocznych.

Z tragedią ściśle wiążą się dwa pojęcia: decorum i katharsis.

Pierwsze z nich była to tzw. zasada stosowności , polegająca na dopasowaniu odpowiedniej formy , do treści, którą chciano przedstawić. Nie do pomyślenia było stosowanie zwrotów wulgarnych lub rubasznych w tragedii.

Nie mogła zawierać żadnych elementów komicznych , gdyż zburzyłyby one całą ideę dzieła.

Katharsis oznaczało uczucie wewnętrznego oczyszczenia pod wpływem akcji tragedii.

Przeżywanie tragicznych losów bohatera wywoływało w widzu wstrząs, który w konsekwencji miał przynosić poczucie niespotykanego spokoju.

Tragedia była gatunkiem najwyżej cenionym przez starożytnych Greków. Dotyczyła zawsze poważnych spraw, często wykorzystywano w niej tematy mitologiczne.

Bohaterowie tragedii byli zawsze stawiani w sytuacji konfliktu tragicznego, który polegał na istnieniu dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi bohater miał dokonać wyboru. Postać bez względu na swoje intencję zawsze przegrywała.

Tragizm polegał na tym , że każdy wybór był złym wyborem i każdy pociągał za sobą katastrofę.

Tak jest w ,, Antygonie" Sofoklesa , której główna bohaterka musi dokonać wyboru pomiędzy nakazami władcy Teb Kreona, który zakazał pochówku jej brata Polinejkesa, a prawami boskimi według, których godziwy pochówek należy się każdemu człowiekowi.

Antygona wie, że jeśli będzie posłuszna Kreonowi, zbezcześci prawa boskie, a także będzie musiała zapomnieć o siostrzanej miłości .

Jeśli zaś pochowa brata, spotka ją ciężka kara, mimo to Antygona decyduje się na sprzeciw wobec tyrana.

W konsekwencji zostaje ukarana, Kreon nakazuje uwięzić ją w lochu, w który dumna Antygona popełnia samobójstwo.

Nad losami bohatera ciąży fatum , jest on niczym w stosunku do sił wyższych , które decydują o jego życiu.

Nie może się przeciwstawić swojemu przeznaczeniu, gdyż ono zawsze go dosięgnie. Tak też było w przypadku głównego , tytułowego bohatera ,,Króla Edypa" Sofoklesa, który dowiedziawszy się od wyroczni , że jest mu pisane zostać ojcobójcą i bycie w kazirodczym związku z matką, opuszcza swoje rodzinne strony. Nie wie jednak ,że naprawdę nie jest synem władcy Koryntu i niegdyś Lajos i Jokasta poznawszy jego przeznaczenie porzucili go.

W końcu zabija ojca , nie jest jednak tego świadomy, a później w takiej samej nieświadomości poślubia własną matkę. Jego losy udowadniają , że nie można uciec przed przeznaczeniem.

Najznakomitszymi twórcami tragedii antycznej byli : Tespis, Ajschylos, Sofokles i Eurypides.

Drugim obok tragedii gatunkiem popularnym w czasach starożytnych była komedia.

Oczywiste jest, że była całkowitym przeciwieństwem tragedii. Dotyczyła błahych , codziennych spraw przeciętnego człowieka.

Poruszano w niej sprawy wesołe, losy bohatera zawsze miały szczęśliwe zakończenie.

W komedii dopuszczano mniej eleganckie słownictwo, aniżeli w tragedii.

Często komedia sięgała po wątki polityczne. Operowała karykaturą, groteską, satyrą i wszelkimi typami komizmu. Dla takich twórców, jak Arystofanes nie istniały tematy , których nie można było poruszać, w swych świetnych komediach mógł wyśmiać wszystko i wszystkich.

Najbardziej znanymi komediopisarzami starożytnej Grecji byli Arystofanes i Menander.