Z tym pojęciem spotykamy się od VI w. p.n.e. i łączy się ono z nazwiskiem Klejetnesa. Słowo to pochodzi od ludu - demos i władzy - kratos. Proces dochodzenia do takiego sposoby władania państwem trwał parę wieków Oprócz całego mnóstwa drobniejszych zmian, opierała się ona głównie na możliwości udziału zarządzaniu państwem wszystkich pełnoprawnych obywateli, którzy ukończyli 20 rok życia.. W rezultacie ciągłych reorganizacji, została ustanowiona tzw. Demokracja Ateńska. Głównym organami tego systemu było Zgromadzenie Ludowe, Rada Pięciuset, rozumiana jako rząd, ora rada przysięgłych. W ich szeregach mógł znaleźć miejsce każdy wolny obywatel Aten. Ostateczne formy przybrała demokracja za rządów Peryklesa, który przez kilkanaście lat pełnił urząd stratega w V wieku p.n.e. Peryklesa, który przez kilkanaście lat pełnił urząd stratega. Nie znano pojęcia przedstawicielstwa - delegowania przedstawicieli do decydowania w imieniu ludu. Istotną gwarancją rzeczywistej demokracji - rządów całego ludu (pełnoprawnych obywateli) były: zasada wolności przemówień, zasada równości w zajmowaniu urzędów, dostępności do urzędów, zasada równości wszystkich wobec prawa. Prawa obywatelskie spośród 300 tyś. mieszkańców Aten miało zaledwie 45 tyś a. Praw tych nie mieli cudzoziemcy i kobiety. gromadzenie wszystkich obywateli płci męskiej brało udział w głosowaniu (demokracja bezpośrednia). Wybrani urzędnicy podejmowali decyzje - starożytni nie uważali takiego systemu za demokrację, lecz oligarchię. Demokracja znaczyła (i dla niektórych wciąż znaczy) równość w podejmowaniu decyzji, nie wybór osób mających takie zadanie (demokracja pośrednia). Istniało kilka przepisów i ograniczeń dotyczących władzy zgromadzenia, z wartym odnotowania Graphe Paranomon (także ustalonym przez zgromadzenie), które nie pozwalało na przyjęcie prawa sprzecznego z innym. Stosowano powszechnie niezwykle mądrą maksymę: "Jesteśmy jedynym ludem, który jednostkę nie interesującą się życiem państwa uważa nie za bierną ale za nieużyteczną".
Perykles mówił o ustroju ateńskim:
"Nasz ustrój polityczny nie jest naśladownictwem obcych praw, a my sami raczej jesteśmy wzorem dla innych niż inni dla nas."
W klasyfikacji ustrojów Platon umieścił demokrację na przedostatnim miejscu tuż przed tyranią.
1. timokracja - rządy odważnych
2. oligarchia - rządy bogatych
3. demokracja - rządy tłumu
4. tyrania - rządy tyrana
Zgromadzenie Ludowe
- rozstrzygało o najważniejszych decyzjach w państwie,
9 archontów pełni urząd honorowy
Rada Pięciuset zajmowała się bieżącymi sprawami państwa
Sąd przysięgłych rozstrzyga większość spraw sądowych.
Areopag decydował w sprawach dotyczących zabójstw
Demokracja ateńska a demokracja dzisiaj
Dziś to pojęcie rozumiemy jako wole ludu lud wolę większości. Której zazwyczaj musi się podporządkować mniejszość. Winston Churchil, powiedział o demokracji ,,Demokracja to najgorszy z ustrojów, ale nikt lepszego jeszcze nie wymyślił dzisiejszym czasie spotykamy się z formą demokracji bezpośredniej takiej jak w Atenach i z demokracją pośrednią.
Demokracja bezpośrednia:
- referendum
- plebiscyt
- inicjatywa ludowa
- veto ludowe
Demokracja pośrednia - wybory:
- parlamentarne
- prezydenckie
- samorządowe
Różnice między demokracją ateńska a dzisiejszą:
1. Demokracja ateńska była forma demokracji bezpośredniej nie znano wówczas demokracji pośredniej.
2. W Atenach tylko niewielka liczba osób miał prawa obywatelskie w dzisiejszej demokracji prawa wyborcze czynne i bierne mają wszystkie osoby które ukończyły 18 rok życia. Nie mają go tylko osoby które utraciły np. więźniowie którym są te prawa odebrał.,
3. W Atenach nie był partii politycznej realizowano jeden program.
- W demokracji ateńskiej urzędników losowano w dzisiejszej demokracji wybieramy ich co jest bardziej sprawiedliwe.
5. W Atenach kobiety nie miały praw obywatelskich. Dzisiaj kobiety mają te prawa we wszystkich państwach demokratycznych
