Jednomyślność poglądów pośród braci oraz balans sił trwały do 1102 r., później jednak rozgorzał spór pomiędzy braćmi , Zbigniewem, który był władcą Wielkopolski, Kujaw i Bolesławem władającym dzielnicami Małopolską, Śląskiem, Ziemią Lubuską. Wraz ze śmiercią Władysława Hermana, Zbigniew zyskał ojcowską dzielnicę Mazowsze, Krzywousty natomiast wciąż prowadził wyprawy na Pomorze (odłączyło się ono od Polski i trafiło w strefę pogańską), był także Bolesław przedstawicielem interesów drobnego i średniego rycerstwa, przy czym, obstawał za nim zamożny ród Adwańców zwanych Łabędziami, a także duchowni różnych szczebli hierarchii kościelnej z racji prowadzonych przez niego wypraw na Pomorze.

Dlaczego rycerstwo popierało Bolesława Krzywoustego?

Za główny powód uznaje się ten, iż uczestnictwo w zbrojnym sporze z Pomorzanami był jednoznaczny z pozyskaniem brańców i łupów, a w owym okresie stanowiło to jeden ze sposobów pozyskiwania środków finansowych przez rycerzy.

W okresie między 1106 a 107 rokiem Bolesław zwrócił się przeciwko swojemu bratu i przyczynił się do jego banicji.

Wygnaniec trafił na dwór cesarza Henryka V, który będąc gwarantem praworządności i sprawiedliwości, udzielił militarnego wsparcia poszkodowanemu Zbigniewowi i wraz ze Świętopełkiem- władcą czeskim, pokusił się o przeprowadzenie ataku na dzielnice przynależne Krzywoustemu. Najazd jednak spełzł na niczym. Cesarz nie zdołał nawet uzyskać symbolicznej daniny. Na kartach historii zapisała się odnotowana przez kronikarza Galla Anonima riposta Krzywoustego : "Bodaj bym królestwo stracił, niż miał bym je zachować w hańbie, niewoli i poddaństwie". Cesarz nie osiągnął niczego, a jednak doszło do pozornego "podania sobie ręki" między Bolesławem a Zbigniewem.Nie trwało to jednak długo, bowiem Zbigniew wrócił do swojej macierzystej dzielnicy. Z polecenia Krzywoustego, został on jednak wtrącony do lochu i oślepiony, przy czym tego drugiego - nie przeżył. Nad Bolesławem zawisłą groźba, podobna do tej, która spadła na Bolesława Śmiałego (bratobójstwo) , jednak Krzywousty za sprawą szczerej pokuty i finansowego zadośćuczynienia, zdołał uniknąć obłożeniu klątwą. Bolesław nieprzerwanie toczył walki z walki z Pomorzanami, w rezultacie których w 1116 r. zdołał przyłączyć do naszego kraju część wschodnią Pomorza Gdańskiego obrać zwierzchnictwo nad Pomorzem Zachodnim. Podkreślić trzeba, że wówczas dokonywano na tych terenach chrystianizacji. W roku 1117 kroniki odnotowały bunt pozbawienie wolności wojewody Skarbimira. Lata 20 -te i początek lat 30 -tych to czas dość niezręcznej polityki Krzywoustego, bazującej na utrudnianiu działań klubów niemieckim w Królestwie Węgier. Celem było wspieranie oponentów względem niemieckiej presji. Polityka tego typu nie przyczyniła się do sukcesów politycznych Krzywoustego, a do tego niepomyślny przebieg wydarzeń stał się przyczyną tego, iż

-metropolię gnieźnieńską podporządkowano biskupstwom magdeburskim.

- w czasie zjazdu w Merseburgu, w 1135 roku, Bolesław Krzywousty złożył hołd cesarzowi niemieckiemu - Lotarowi z racji władania Pomorzem i Rugią. Ze złożeniem hołdu powiązane było uiszczanie haraczu Można jednak wskazać też jasną stronę złożenia tego hołdu, a mianowicie już w 1136 roku zwierzchnik Stolicy Apostolskiej wycofał swe poprzednie rozporządzenie o uzależnieniu metropolii gnieździeńskiej od biskupstw magdeburskich, darując jej utraconą suwerenność.

Przed rokiem 1138 (w którym Bolesław Krzywousty zmarł) król musiał zmierzyć się z problemem sukcesji (dziedziczenia).Dotychczasowa polityka Krzywoustego stanowiła o patrymonialnym charakterze państwa, z drugiej jednak strony Krzywousty chciał za wszelką cenę uniknąć rozbicia wewnątrzpaństwowego. Wobec tego tzw. "testament bądź statut Krzywoustego", upubliczniony na zgromadzeniu możnowładztwa i zaakceptowany przez papieża stanowił kompromis między jedną władzą a systemem patrymonialnym. Testament zakładał istnienie instytucji księcia seniora albo princepsa, a także nienaruszalność jednej z dzielnic - tzw. dzielnicy senioralnej. W jej skład zaliczać się miały: ziemia krakowska, sieradzka, łęczycka, część Kujaw, część Wielkopolski z Kaliszem i Gnieznem oraz Pomorze Gdańskie .Co więcej, senior (zawsze najstarszy z dynastii piastowskiej) był zwierzchnikiem, na którym spoczywała odpowiedzialność za politykę zagraniczną , koordynującym i nadzorującym działania juniorów. Dożywotnio oddano mu we władanie dzielnicę senioralną łącznie ze stolicą w Krakowie .

Pozostałym synom przyznano takie oto dzielnice (określane mianem "dzielnic dziedzicznych"):

Władysław (najstarszy z potomków) - Śląsk

Bolesław Kędzierzawy - Mazowsze

Mieszko zwany Starym - pozostałą część Wielkopolski

Henryk, a po jego śmierci Kazimierz zwany później Sprawiedliwym - ziemię Sandomierską.

Dziedzictwo senioratu miało być przekazywane najstarszemu z rodu, a zatem odbywało się za pośrednictwem rodzeństwa płci męskiej. Najstarszym z nich był Władysław zwany później Wygnańcem (1138 - 1146 )

Jednomyślność poglądów była krótka, bowiem Władysław dążył do kontynuacji polityki ojca i wygnania juniorów z kraju. Doprowadziło to do zbrojnych sporów między seniorem, a jego młodszymi braćmi, przy czym dwie strony konfliktu korzystały ze wsparcia zza granicy ( Wygnaniec m.in. korzystał z oddziałów ruskich ).Klęska Władysława wynikała między innymi z racji słynnej sprawy Piotra Własta ( wojewody gwarantującego nietykalność testamentu Krzywoustego). Konkretniej, senior umieścił go w celi (jak niegdyś jego ojciec swego brata)i kazał wyłupać mu oczy. Takie postępowanie seniora doprowadziło do tego, iż możnowładztwo poczuło się zagrożone do tego stopnia, że wszczęło bunt. Stolica Apostolska wyklęła Władysława z Kościoła.Taki tok wydarzeń zmusił Władysława do opuszczenia państwa. Po tych zajściach nowym księciem princesem został Bolesław IV Kędzierzawy (1146 - 1173 )