Począwszy od końca XIV wieku, aż do lat siedemdziesiątych XVI wieku trwał okres rosnącej potęgi państwa polskiego. Na tronie polskim zasiadali wówczas władcy z dynastii Jagiellonów, którzy przez dwieście niemal lat doprowadzili nasz kraj do świetności , nie tylko pod kątem kultury, polityki czy gospodarki, ale także pozycji zajmowanej wśród innych państw europejskich, szczególnie w rejonie Europy środkowo-wschodniej. Problemem, który wysuwał się na pierwsze miejsce w początkowym okresie panowania Jagiellonów, i który determinował punkt spojrzenia na politykę tych władców była kwestia Krzyżaków. Jednakże, nie można sprawy krzyżackiej uważać za jedyny i najważniejszy problem polityki zagranicznej Polski Jagiełły. Obok niego bowiem równie ważnymi były: starania o objecie tronów w Czechach i na Węgrzech, postawa wobec potężnych sąsiadów: Habsburgów oraz wobec państwa tureckiego. Dodatkowo dochodziły jeszcze konflikty na tle religijnym, które przybrały na sile w początkach XV wieku- zwłaszcza blisko dotyczący Polski problem husytów. Tak wiec polityka zagraniczna, począwszy od czasów Jagiełły była zmierzała w wielu kierunkach. Jeśli zaś wziąć pod uwagę iż na tronie polskim zasiadał władca, który dopiero tuż przed objęciem rządów przyjął chrzest, to do wyżej wymienionych punktów dodać należy konieczność akcentowania swojej ( jak i całego państwa) przynależności do chrześcijańskiej, katolickiej Europy.

Okres dwustu lat panowania Jagiellonów na tronie polskim rozpoczyna się od momentu przyjęcia przez Władysława Jagiełłę chrztu i objęcia tronu w 1386 roku aż do śmierci ostatniego męskiego przedstawiciela dynastii Zygmunta Augusta w 1572 roku.

W 1385 roku, w Krewie, podpisano układ z Wielkim Księciem Litwy - Władysławem Jagiełło, dzięki któremu objął on tron Polski po niedługim panowaniu Ludwika Węgierskiego zapoczątkowując tym samym długi okres rządów Jagiellonów. Jednocześnie poślubiał on córkę Ludwika Węgierskiego: Jadwigę. Polska i Litwa zostały złączone zostały unią personalną ( tj. tylko przez osobę władcy).

Pierwszorzędną sprawą, z którą musiał się zmierzyć Władysław Jagiełło była kwestia Krzyżaków i ich ekspansyjnej polityki zagranicznej, zagrażającej Polsce. Dzięki pomyślnej kampanii wojennej z lat 1409-1411, zwycięstwom odniesionym m.in. 15 lipca 1410 pod Grunwaldem i 10 października pod Koronowem, stopniowo zaczęła maleć potęga Zakonu. W 1413 roku doszło do zawarcia unii w Horodle. Uściślała ona wcześniej zawarte układy, wiążąc bardziej między sobą oba państwa m.in. poprzez przyjęcie 47 rodów bojarów litewskich do tyluż herbów polskich rodów. Był to początek ujednolicania polskich i litewskich struktur zarówno politycznych jak i społecznych. Równie istotną sprawą było następstwo tronu po Jagielle. Gwarancję sukcesji władca uzyskał dzięki wydaniu przywilejów stanowych dla szlachty: w 1422 roku pod Czerwińskiem i w 1430 roku w Jedlni.

Następcą Jagiełły zostaje w 1434 roku jego syn Władysław Warneńczyk . Za małoletniego króla władzę sprawuje biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki. W 1440 przyjmuje Władysław przyjmuje koronę węgierską. Krótkie jego panowanie, zakończone heroiczną śmiercią pod Warną w 1444 roku w bitwie z Turkami skierowane było w dużej mierze na sprawy węgierskie i tureckie.

Tron polski po kilkuletnich pertraktacjach ze szlachtą i magnatami, obejmuje w 1447 roku Wielki Książę Litewski, brat Władysława Warneńczyka - Kazimierz Jagiellończyk. Przeciwstawiał się on silnemu stronnictwu magnatów, pod wodzą potężnego biskupa Oleśnickiego. W tym m.in. celu, aby zjednać sobie szlachtę ogłosił w 1454 roku tzw. statuty nieszawskie, który mówi o tym że bez zgody zjazdów ziemskich szlachty, król nie może uchwalać nowych praw ani nakładać nowych podatków lub zwoływać pospolitego ruszenia. Dawało to w ręce szlachty ogromną władzę nad monarchą i stanowiło zalążki parlamentaryzmu. Kazimierz Jagiellończyk przypieczętował los Zakonu Krzyżackiego , zwyciężając w wojnie trzynastoletniej , toczącej się w latach 1454-1466. W jej wyniku, dzięki podpisaniu w 1466 roku pokoju w Toruniu Polska odzyskała Pomorze Gdańskie (odtąd Prusy Książęce), ziemie: chełmińską i michałowską, ponadto zdobywa Malbork i Elbląg z tzw. dominium warmińskim. Pozostałe państwo zakonne, ze stolica w Królewcu stanowiło odtąd lenno Polski. Ten sukces oraz inne, wewnętrzne pomyślne rozwiązania (np.: prawo króla do obsadzania biskupstw) przyczyniły się do wzrostu znaczenia Jagiellonów na arenie międzynarodowej. Utwierdziło je także objęcie przez syna Kazimierza- Władysława tronu czeskiego i węgierskiego.

Po tym okresie bardzo pomyślnych i stabilnych rządów Kazimierza Jagiellończyka, koronę Polski objął syn Jan Olbracht, zaś władzę w Wielkim Księstwie Litewskim - Aleksander. Tym samym doszło do zerwania unii personalnej między obydwoma państwami. Została ona ponownie zawiązana w 1499 roku w Wilnie. W tym okresie Polska boryka się z problemami na południowym wschodzie: w rejonie Mołdawii ( gdzie Polska traci swe dotychczasowe wpływy) oraz nad Morzem Czarnym (utrata portów w Kilii i Białogrodu na rzecz Turcji).

Kiedy w 1501 roku umiera Jan Olbracht władzę przejmuje jego brat Aleksander. Pod jego panowaniem szlachta zyskuje kolejne przywileje umacniające ją wobec monarchy. Szczególnie konstytucja Nihil novi ( czyli nic nowego nie może być ustanowione bez zgody szlachty) z 1505 roku. Ważnym wydarzeniem było wydanie w 1506 roku w Krakowie "Statutu Łaskiego" , będącego zbiorem praw i przywilejów szlachty.

Po krótkich rządach Aleksandra, panowie litewscy a wkrótce także polscy obierają na swojego władcę najmłodszego brata królewskiego - Zygmunta. Początki jego panowania przypadające na pierwsze lata XVI wieku, to zarazem początek tzw. złotego wieku dla Polski. Rozwój zarówno polityczny jak i kulturalny, artystyczny ( np.: renesansowa przebudowa Wawelu) jest tego znakomitym dowodem. Polityka zagraniczna, w której bardzo istotnym punktem były relacje z potężną dynastią Habsburgów układała się pomyślnie. Zygmunt Stary zachowywał w niej równowagę i ostrożność, zapewniając tym samym przychylność dworów europejskich. Wyrazem potęgi państwa polskiego było m.in. doprowadzenie do zatwierdzenia sekularyzacji Zakonu ( i przyjęcia luteranizmu), której efektem było złożenie w 1525 roku w Krakowie, hołdu lennego Zygmuntowi Staremu przez Albrechta Hohenzollerna. Ważnym problemem w polityce zagranicznej króla były walki z Turcją. Także i ta sprawa rozwiązana została pomyślnie , dzięki zawartemu w 1533 roku traktatu pokojowego z Sulejmanem, sułtanem tureckim.

Mniej szczęśliwie układały się stosunki z Księstwem Moskiewskim oraz z Mołdawią, z którymi Polska tyczyła wojny. Mimo utraty niektórych ziem, Polska odnosiła zwycięstwa : m.in. pod Orszą w 1514 roku, czy pod Obertynem w 1531 roku , gdzie hetman Tarnowski pokonał władcę Mołdawii - Pertyłę.

W polityce wewnętrznej Zygmunt Stary stawić musiał czoło żądaniom szlachty, która domagała się egzekucji praw i egzekucji dóbr. Było to częściowo efektem zwrócenia się monarchy ku magnatom, będących często w opozycji do szlachty.

Do sukcesów króla można zaliczyć także rozwiązanie sprawy Mazowsza, które po śmierci ostatniego przedstawiciela dynastii Piastów mazowieckich zostało w końcu włączone do państwa polskiego.

W 1548 roku umiera Zygmunt Stary, a rządy po nim obejmuje syn- Zygmunt II August. Początkowo opierał się, podobnie jak ojciec, na magnatach. Przez ślub z Barbarą Radziwiłłówną wzmógł niechęć i opozycje szlachty. Jednak po jej śmierci zmienił postawę, czego dowodzi zatwierdzenie egzekucji praw i egzekucji dóbr w latach 1562-1563. Za największy sukces Zygmunta Augusta można uznać unię lubelską z 1569 roku. Na Sejmie w Lublinie doszło do zaprzysiężenia unii realnej między Koroną Polską a Wielkim Księstwem Litewskim. Odtąd przedstawiciele obu państw dokonywali wspólnej elekcji władcy. Polityka zagraniczna skupiła się głównie na północy, gdzie monarcha doprowadził do powstania Komisji Morskiej w 1568 roku. Związane z tym było stworzenie floty wojennej, w oparciu o prowadzoną przez Zygmunta politykę morską. Kraj pozostawał także w dobrych stosunkach z Prusami Królewskimi.

Trudno jednoznacznie ocenić okres panowania dynastii jagiellońskiej w Polsce. Na pewno rządy te utwierdziły nasz kraj na arenie europejskiej, czyniąc go potęgą zarówno terytorialną jak i polityczną. Jak każde mocarstwo był jednak skazany na związane z tym problemy. Unia polsko-litewska niewątpliwie przyczyniła się do wzrostu znaczenia oby krajów, ale równocześnie wplątała Polskę w walki na wschodzie, w tym kierunku skupiając uwagę władców. Stąd wynikały wojny z Rosją, która nie długo zagroziła nie tylko potędze ale w ogóle istnieniu naszego kraju. Doprowadziło to do zaniedbania wielu istotnych kwestii na ziemiach piastowskich na zachodzie, które dużo łatwiej można było rozwiązać, a które mogły przynieść więcej korzyści. Chodzi głównie o straconą możliwość odzyskania Śląska ( dzielnicy bardzo rozwiniętej gospodarczo), zupełne zaniedbanie stosunków z Pomorzem Zachodnim. Także polityka pierwszych Jagiellonów, ingerująca w kwestie następstw tronów węgierskiego i czeskiego , została zarzucona przez ostatnich Jagiellonów, co doprowadziło do przejęcia władzy w tych krajach przez przedstawicieli dynastii habsburskiej.

Jeśli chodzi o sprawy wewnętrzne, polityka dynastyczna Jagiellonów sprawiła, że znaczenie szlachty ogromnie wzrosło ( przez liczne przywileje) ograniczając w ten sposób rolę i działanie monarchy. Dodatkowo magnaci weszli w posiadanie , w ramach zastawów, wielkiej części majątków królewskich. Równocześnie stosunki z Turcją uległy pogorszeniu, poprzez interwencje polskich magnatów w rejonie Mołdawii i południowej części Europy, doprowadzając w konsekwencji do wojny. Jak się miało okazać w przyszłości , brak uwagi w stosunku do lenna pruskiego spowodował stopniowy wzrost potęgi tworzącego się państwa pruskiego, które potem jako jeden z zaborców przyczyniło się do upadku państwa polskiego.

Mimo tych wymienionych błędów w polityce Jagiellonów, niedopatrzeń , czy pewnego rodzaju krótkowzroczności władców, nie są one w stanie przyćmić faktu, ze Polska pod ich rządami stała się krajem potężnym , rozległym terytorialnie i rozwiniętym gospodarczo, zdolnym skutecznie ingerować w sprawy europejskie, tworząc jednocześnie bezpieczną granicę m.in. przeciw zapędom tureckim .